Ngân hàng Nhà nước gặp khó
© Getty Images / Svetlana Sarapultseva
Đăng ký
Giá vàng và USD liên tục lập đỉnh, đây được xem là bài toán khó cho Ngân hàng Nhà nước. Dù vậy, theo các chuyên gia, nếu khả năng Fed giảm lãi suất thành hiện thực, chứng tỏ Ngân hàng Nhà nước đã “đặt cược” đúng, nhà điều hành sẽ thuận lợi hơn đối với bài toán tỷ giá, lãi suất.
Nói về áp lực tỷ giá USD/VND, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, nếu áp lực tỷ giá tiếp tục tăng mạnh, Ngân hàng Nhà nước sẽ cân nhắc không tiếp tục giảm lãi suất để tránh ảnh hưởng đến ổn định tỷ giá, từ đó, gây bất ổn vĩ mô.
Giá vàng SJC vượt 133 triệu đồng/lượng, USD tự do gần 27.000 đồng
Giá vàng thế giới lên mức cao kỷ lục, kéo theo vàng trong nước và USD đồng loạt tăng mạnh, khiến quyết định cấp hạn mức nhập khẩu vàng trở thành thách thức lớn đối với Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Áp lực này càng nặng nề trong bối cảnh nhu cầu tích trữ vàng trong dân cao và tỷ giá chịu sức ép, ngay cả khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chuẩn bị hạ lãi suất.
Ngay trong phiên giao dịch đầu tiên sau kỳ nghỉ lễ 2/9, giá vàng SJC tăng gần 3 triệu đồng/lượng, lập đỉnh mới 133,4 triệu đồng/lượng – cao hơn giá thế giới tới 20,6 triệu đồng/lượng. Giá vàng nhẫn cũng chạm mức kỷ lục 128,5 triệu đồng/lượng.
Song song, USD trên thị trường tự do đã tăng lên 26.900 đồng/USD. Theo các chuyên gia, sức nóng này phản ánh kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất trong cuộc họp chính sách ngày 16-17/9.
Tại thời điểm nửa đầu 2025, giá vàng toàn cầu đã tăng mạnh trên 26% và các dự báo từ các tổ chức như Goldman Sachs, J.P. Morgan, InvestingHaven đều chỉ ra khả năng giá vàng tiếp tục chinh phục các ngưỡng cao mới — từ 3.000 đến 4.000 USD/oz, thậm chí xa hơn nếu địa chính trị xấu đi.
Tại Việt Nam, vàng SJC đang ở mức 133,4 triệu đồng/lượng, tương đương khoảng 4.000 USD/oz (theo tỷ giá ~26.900 VND/USD) phản ánh mức giá ngang hoặc vượt dự báo quốc tế, làm nổi bật khoảng cách giá với thế giới và thách thức cho NHNN trong việc điều tiết nhập khẩu vàng.
Trước đó, Ngân hàng Thế giới (World Bank) cũng dự báo giá vàng sẽ tăng khoảng 35% trong năm 2025, trước khi giảm nhẹ vào năm 2026. Tuy nhiên, mức giá vẫn sẽ giữ ở mức cao so với giai đoạn 2015–201
Chia sẻ với báo Đầu Tư, ông Nguyễn Sang Lộc, Giám đốc quản lý danh mục đầu tư Dragon Capital, dự báo Fed có thể hạ 0,25 điểm phần trăm lãi suất trong tháng 9, và thị trường đang theo dõi khả năng Fed tiếp tục giảm thêm vào tháng 11 hoặc 12.
“Nếu Fed giảm lãi suất trong tháng 9 và thêm một lần nữa vào cuối năm, Chỉ số USD Index (DXY) sẽ tiếp tục đi xuống, tác động mạnh tới dòng vốn toàn cầu những tháng cuối năm”, ông Lộc nhận định.
Dù DXY giảm hơn 10% từ đầu năm, đồng VND vẫn mất giá gần 4% so với USD. Giá vàng thế giới tăng 35%, trong khi vàng SJC tăng tới 60%. Theo các chuyên gia, nếu NHNN cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, tỷ giá có thể chịu thêm sức ép, nhất là khi cơ quan điều hành vừa phải bán ngoại tệ kỳ hạn để hỗ trợ thị trường.
Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI, cho rằng tâm lý nắm giữ vàng trong dân còn rất lớn, nên việc thu hẹp khoảng cách giá trong nước – thế giới không thể diễn ra nhanh.
“Dù NHNN đã bỏ độc quyền nhập khẩu vàng, nhưng vẫn quản lý chặt hoạt động này. Do đó, cần thêm thời gian để chính sách mới phát huy hiệu quả”, luật sư bày tỏ.
Lãi suất khó giảm thêm
Về lãi suất, trong 7 tháng đầu năm, lãi suất cho vay đã giảm thêm khoảng 0,4%. Tuy nhiên, gần đây, lãi suất huy động tại một số ngân hàng nhỏ đã tăng trở lại. Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước thừa nhận tỷ giá chịu áp lực lớn, và nếu áp lực tiếp tục tăng, NHNN có thể sẽ không giảm lãi suất thêm để giữ ổn định vĩ mô.
Cuối tháng 8, NHNN phải bán ngoại tệ kỳ hạn 180 ngày. Ông Nguyễn Minh Tuấn, Tổng giám đốc AFA Capital, đánh giá động thái này vừa cho thấy sức ép tỷ giá, vừa phản ánh kỳ vọng áp lực sẽ hạ nhiệt khi Fed giảm lãi suất.
Các chuyên gia bày tỏ, nếu khả năng Fed giảm lãi suất thành hiện thực, chứng tỏ NHNN đã “đặt cược” đúng, nhà điều hành sẽ thuận lợi hơn đối với bài toán tỷ giá, lãi suất. Dù vậy, trong bối cảnh chính sách tiền tệ đang mở rộng, tiền tiếp tục bơm mạnh ra nền kinh tế (dự báo tín dụng cả năm có thể tăng 18-20%), lãi suất sẽ khó giảm thêm.
PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Trường ĐH Kinh tế TP.HCM) phân tích, tín dụng thường tăng mạnh vào cuối năm, gây sức ép lên lãi suất.
Về sức ép tỷ giá, ông lưu ý, nếu USD yếu hơn sẽ tự động làm giảm sức ép lên VND và lãi suất USD giảm sẽ thu hẹp chênh lệch lãi suất với VND, làm giảm sức hấp dẫn của việc nắm giữ USD và hạn chế tình trạng nhà đầu tư nước ngoài rút vốn khỏi Việt Nam.
“Sự kết hợp giữa động thái can thiệp (bán USD) của Ngân hàng Nhà nước và tín hiệu nới lỏng từ Fed sẽ giúp giảm đáng kể áp lực lên tỷ giá USD/VND. Điều này cũng tạo thêm dư địa cho Việt Nam tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong năm nay, cũng như thời gian tới”, chuyên gia kỳ vọng, Fed sẽ giảm lãi suất USD trong tháng 9 tới và tiếp tục lộ trình của năm 2025.
Ngoài ra, dòng tiền đang dịch chuyển từ ngân hàng sang chứng khoán, vàng, khiến thanh khoản liên ngân hàng một số thời điểm căng thẳng.
“Trong bối cảnh vừa phải tăng tín dụng, vừa giữ ổn định tỷ giá, lại vừa tính toán nhập khẩu vàng, lãi suất cho vay các lĩnh vực ưu tiên có thể ổn định, nhưng với các lĩnh vực khác, khách hàng sẽ phải chịu lãi suất cao hơn”, ông Huân nhận định.
TS. Châu Đình Linh (Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM) lưu ý, tín dụng tăng nhanh chỉ gây rủi ro khi vốn chảy vào các lĩnh vực không được ưu tiên.
“Nếu kiểm soát được hướng dòng vốn, sẽ không xuất hiện bong bóng tài sản. Sức ép lãi suất hiện nay chỉ mang tính cục bộ tại một số ngân hàng nhỏ, trong khi các ngân hàng lớn vẫn giữ ổn định”, ông Linh khẳng định.
Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước vẫn sẽ theo dõi sát diễn biến, tùy từng giai đoạn mà đặt ưu tiên phù hợp, hướng tới mục tiêu chung là ổn định vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách bền vững.
