Việt Nam giờ có “Ngũ Trụ”
15:41 24.09.2025 (Đã cập nhật: 15:42 24.09.2025)
© Ảnh : BÁO NHÂN DÂN
Đăng ký
Số lượng đầu mối trực thuộc ở cấp trung ương tăng lên, Bộ Chính trị và Ban Bí thư quyết định bổ sung chức danh Thường trực Ban Bí thư vào vị trí lãnh đạo cao cấp nhất của Đảng, hình thành cơ chế “Ngũ Trụ”. Còn việc bổ sung một số chức danh thuộc “lãnh đạo cấp cao” đáp ứng những yêu cầu mới, nhiệm vụ mới.
Ngày 22/9/2025, ông Trần Cẩm Tú, Thường trực Ban Bí thư đã thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Quy định 368 của Bộ Chính trị về danh mục vị trí chức danh, nhóm chức danh, chức vụ lãnh đạo của hệ thống chính trị Việt Nam. Điều này minh chứng rõ nét về việc chức vụ thường trực Ban Bí thư được xếp vào nhóm cùng với Tứ Trụ, đưa con số “lãnh đạo chủ chốt” của Đảng và Nhà nước Việt Nam lên năm người, theo một quy định mới của Bộ Chính trị.
Trong bài phỏng vấn dưới đây của Sputnik với nhà phân tích chính trị Nguyễn Minh Tâm, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin và khoa giáo, Bộ Công An vấn đề đổi mới căn bản về tổ chức cán bộ của ĐCS Việt Nam được giải mã rõ ràng.
Sự cần thiết phải hình thành cơ chế 5 vị trí lãnh đạo chủ chốt
Sputnik: Thưa ông Nguyễn Minh Tâm, theo một quy định mới của Bộ Chính trị, chức vụ thường trực Ban Bí thư giờ được xếp vào nhóm cùng với Tứ Trụ, đưa con số “lãnh đạo chủ chốt” của Đảng và Nhà nước Việt Nam lên năm người, tức là giờ Việt Nam có “Ngũ Trụ”. Cụ thể là ngày 22/9/2025, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Quy định 368-QĐ/TW ngày 8/9/2025 của Bộ Chính trị về danh mục vị trí chức danh, nhóm chức danh, chức vụ lãnh đạo của hệ thống chính trị Việt Nam.
Theo ông, sự cần thiết nào đã dẫn tới quyết định này?
Nhà phân tích Nguyễn Minh Tâm, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin và khoa giáo, Bộ Công An:
Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền tại nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì vậy, xây dựng và chỉnh đốn Đảng là một trong các nhân tố quyết định trong mọi thời kỳ của cách mạng Việt Nam, từ cuộc cách mạng giải phóng dân tộc trước đây đến công cuộc xây dựng và phát triển đất nước hiện nay. Để làm tốt nhiệm vụ xây dựng và chỉnh đốn Đảng, bảo đảm sự lãnh đạo sáng suốt, tầm nhìn chiến lược, củng cố vai trò lãnh đạo Đảng...công tác tổ chức cán bộ là then chốt của then chốt.
Tại các thời điểm có sự chuyển đổi, bổ sung nhiệm vụ chiến lược cho phù hợp với thực tế khách quan trong nước và tình hình quốc tế, công tác tổ chức cán bộ của Đảng phải có những điều chỉnh để phù hợp với tình hình đó nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, sức chiến đấu, kỹ năng lãnh đạo quản lý.
Cuối năm 2024 và nửa đầu năm 2025, Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện một công cuộc cải cách chưa từng có để sắp xếp lại giang sơn, sắp xếp lại hệ thống chính trị, cải cách hành chính, cải cách tư pháp sâu rộng nhằm nâng cao hiệu năng, hiệu lực, và hiệu quả của công tác lãnh đạo quản lý theo định hướng lấy phục vụ nhân dân làm nhiệm vụ trung tâm. Trong cuộc cải cách đó, các ban cán sự Đảng tại các bộ, ngành và UBND các Đảng bộ cấp tỉnh, thành phố đã chấm dứt hoạt động, đồng nghĩa với việc chấm dứt tình trạng song trùng lãnh đạo ở các bộ, ngành, địa phương (trừ Quân đội Nhân dân và Công an Nhân dân).
Tiếp theo các tổ chức Đảng theo định hướng dân chủ hóa đã được thiết lập gồm Đảng bộ Quốc hội, Đảng bộ Chính phủ, Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc.v.v…
Tại các địa phương, các ban cán sự Đảng cấp tỉnh, thành phố chấm dứt hoạt động. Công tác lãnh đạo, tập trung về Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, thành và Ban thường vụ tỉnh, thành ủy. Về phân cấp chỉ còn lại hai cấp Đảng bộ cấp tỉnh, thành phố là đảng bộ cấp trên cơ sở, Đảng bộ cấp phường, xã, đặc khu, sở, ngành và tương đương là đảng bộ cấp cơ sở, các chi bộ là cấp bộ Đảng dưới cơ sở.
Theo mô hình tổ chức này, số lượng đầu mối công tác Đảng ở địa phương giảm bớt cấp huyện nhưng số đầu mối lãnh đạo của Đảng bộ cấp tỉnh tăng lên. Ví dụ như Thành ủy Hà Nội trước đây chỉ quản lý hơn 60 đầu mối thực thuộc gồm 30 Đảng bộ cấp quận, huyện và các Đảng bộ sở, ngành nhưng nay phải quản lý 126 đảng bộ cấp phường, xã trực thuộc Đảng bộ thành phố. Tại các tỉnh, thành sau sáp nhập, số lượng đầu mối các tổ chức Đảng trực thuộc tỉnh, thành ủy cũng tăng lên đáng kể vì không còn cấp quận, huyện làm trung gian.
Ở cấp Trung ương, Ban Chấp hành Trung ương Đảng trước đây chỉ có lãnh đạo 63 Đảng bộ cấp tỉnh, thành phố trực thuộc và 4 Đảng bộ trung ương trực thuộc (gồm Đảng bộ Quân đội, Đảng bộ Công an Trung ương, Đảng bộ khối cơ quan Trung ương, Đảng bộ khối doanh nghiệp Trung ương) thì nay phải chịu trách nhiệm lãnh đạo 34 Đảng bộ cấp tỉnh, thành và các đảng bộ trung ương trực thuộc.
Thực tế nói trên đặt ra yêu cầu phải sửa đổi, sắp xếp lại bộ máy tổ chức Đảng từ Trung ương đến địa phương.
Trong điều kiện giảm bớt hàng nghìn đầu mối cấp huyện và cấp xã, phường sau sáp nhập và tinh gọn, số lượng đầu mối trực thuộc trung ương ở cấp địa phương cấp tỉnh, thành giảm nhiều; nhưng số lượng đầu mối trực thuộc ở cấp trung ương tăng lên, Bộ Chính trị và Ban Bí thư quyết định bổ sung thêm chức danh Thường trực Ban Bí thư vào vị trí lãnh đạo cao cấp nhất của Đảng, hình thành cơ chế 5 vị trí lãnh đạo chủ chốt. Điều này giúp giảm tải cho công tác lãnh đạo của Tổng bí thư; đồng thời tạo thuận lợi cho các công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và bố trí cán bộ chiến lược của Đảng và các mặt công tác tổ chức, cán bộ khác.
Đáp ứng những yêu cầu mới, nhiệm vụ mới
Sputnik: Quy định mới cũng bổ sung một số chức danh thuộc “lãnh đạo cấp cao” là chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, trưởng các ban Đảng ở Trung ương, chánh Văn phòng Trung ương Đảng và giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Quyết định trên có ý nghĩa như thế nào, thưa ông? Vì sao nó cần thiết?
Nhà phân tích Nguyễn Minh Tâm, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin và khoa giáo, Bộ Công An:
Theo Kết luận số 35-KL/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị, có 8 chức danh được xếp vào nhóm lãnh đạo cao cấp gồm có: Ủy viên Bộ Chính trị; Uỷ viên Ban Bí thư; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Phó Chủ tịch nước, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Chủ tịch Quốc hội, Chánh án Toà án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Quy định số 368-QĐ/TW ngày 8/9/2025 của Bộ Chính trị bố trí thêm 5 chức danh lãnh đạo cấp cao nhằm nâng cao thẩm quyền và trách nhiệm lãnh đạo của các chức danh này. Trong đó:
-Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương là người đứng đầu cơ quan đặc biệt quan trọng của Đảng, là “thanh bảo kiếm” và “tấm lá chắn” bảo vệ sự trong sạch, vững mạnh của Đảng, chịu trách nhiệm giữ gìn kỷ luật trong Đảng, giám sát tối cao việc thi hành Điều lệ Đảng. Với trọng trách đó, người đứng đầu Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng cần được bố trí ở vị trí lãnh đạo cấp cao.
Ban Tổ chức cán bộ là cơ quan tham mưu giúp việc trực tiếp và thường xuyên của Bộ Chính trị và Ban Bí thư về công tác tổ chức xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, công tác Điều lệ và quy chế làm việc; đồng thời, là cơ quan chuyên môn - nghiệp vụ về công tác tổ chức, cán bộ, công tác đảng viên và bảo vệ chính trị nội bộ của Trung ương Đảng. Với vị trí và tầm quan trọng này, người đứng đầu Ban Tổ chức Trung ương cần được xếp ở vị trí lãnh đạo cấp cao.
Ban Nội chính Trung ương là cơ quan tham mưu, giúp việc thường xuyên và trực tiếp cho Bộ Chính trị và Ban Bí thư về chủ trương và các chính sách lớn thuộc lĩnh vực nội chính, phòng, chống tham nhũng và cải cách tư pháp; đồng thời là cơ quan chuyên môn, nghiệp vụ về công tác nội chính của Đảng; đồng thời là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng và Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương. Đây là cơ quan có tầm quan trọng rất lớn về xây dựng Đảng và phòng ngừa suy thoái, biến chất về chính trị và đạo đức trong Đảng nên việc bố trí chức danh này vào nhóm lãnh đạo cấp cao là cần thiết.
Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương (trước đây là Ban Kinh tế Trung ương) là cơ quan tham mưu, giúp việc của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; tham mưu trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong việc lãnh đạo, chỉ đạo về phát triển kinh tế - xã hội; định hướng xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế, hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách, chiến lược, biện pháp lớn, quan trọng về kinh tế - xã hội. Đây cũng là một trong các cơ quan tham mưu quan trọng hàng đầu của Đảng Cộng sản Việt Nam nên người đứng đầu cơ quan này cần được bố trí chức danh lãnh đạo cao cấp.
Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương là cơ quan tham mưu, giúp việc của Ban chấp hành Trung ương, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong công tác xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị, đạo đức và lối sống; về chủ trương, quan điểm, chính sách và giải pháp của Đảng trong lĩnh vực lý luận chính trị, tuyên truyền giáo dục chính trị, nghiên cứu lịch sử Đảng, các lĩnh vực truyền thông đối nội và đối ngoại, khoa học công nghệ, văn hóa nghệ thuật, giáo dục đào tạo, y tế, thể dục thể thao, dân số và trẻ em. Ban còn có nhiệm vụ tham mưu và chỉ đạo thực hiện công tác dân vận của Đảng. Đây là Ban có nhiều công việc nhất trong tổ chức bộ máy cấp Trung ương của Đảng nên người đứng đầu cần được xếp vào vị trí lãnh đạo cấp cao.
Văn phòng Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam là cơ quan trung ương đặc biệt quan trọng, là cơ quan tham mưu, giúp việc cho Ban Chấp hành trung ương mà trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị và Ban Bí thư trong việc tổ chức, điều hành hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, điều phối hoạt động của các cơ quan tham mưu của Trung ương Đảng; tham mưu về nguyên tắc và chế độ quản lý tài chính, tài sản của Đảng, trực tiếp quản lý tài chính, tài sản của các cơ quan đảng Trung ương và bảo đảm hậu cần phục vụ hoạt động của Trung ương Đảng; đồng thời là trung tâm thông tin tổng hợp phục vụ lãnh đạo.
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (Bao gồm cả Hội đồng Lý luận trung ương) là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ban chấp hành trung ương, chịu sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Đây là trung tâm quốc gia hàng đầu trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt, các cán bộ khoa học chính trị và hành chính hàng đầu của Đảng, Nhà nước, các đoàn thể trong hệ thống chính trị. Với tầm quan trọng hàng đầu trong “sự nghiệp trồng người” của Đảng, người đứng đầu Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh được xếp vào nhóm lãnh đạo cao cấp.
Nhiều kỳ vọng vào việc cải cách hành chính trong Đảng
Sputnik: Theo đánh giá của ông, tất cả những thay đổi trên được kỳ vọng như thế nào?
Nhà phân tích Nguyễn Minh Tâm, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin và khoa giáo, Bộ Công An:
Công cuộc đổi mới hiện nay của Việt Nam là sâu rộng nhất so với mọi giai đoạn cách mạng trước đây. Trong công cuộc đó, ngoài việc sắp xếp lại giang sơn, cơ cấu lại hệ thống kinh tế, cải cách hành chính và tư pháp, cải cách y tế và giáo dục thì việc đổi mới hệ thống chính trị, sửa đổi mô hình tổ chức hành chính, đổi mới bộ máy tổ chức và công tác cán bộ của Đảng là cực kỳ quan trọng, có tác động trực tiếp và tuyệt đối về mọi mặt đối với toàn bộ tiến trình công cuộc đổi mới sâu sắc hiện nay.
Từ thực tế lịch sử và hiện tại của 95 năm lãnh đạo cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, 80 năm xây dựng và phát triển của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cho thấy Đảng Cộng sản Việt Nam qua mỗi lần sửa đổi bộ máy tổ chức, cải cách hành chính, điều chỉnh cơ chế làm việc, bố trí nhân sự các cấp, đặc biệt là cấp chiến lược, chủ chốt và cấp cao cũng như các hoạt động tổ chức cán bộ khác đều đem lại kết quả rất tích cực, vừa củng cố và phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, vừa nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả của hệ thống chính trị và bộ máy quản lý Nhà nước theo hướng kiến tạo và phát triển, liên tục chỉnh đốn để nêu cao đạo đức công vụ, duy trì kỷ cương, tăng cường kỷ luật để làm trong sạch đội ngũ cán bộ.
Vì vậy, có nhiều kỳ vọng vào việc cải cách hành chính trong Đảng đang diễn ra; hy vọng công cuộc cải cách và đổi mới đồng bộ từ chính trị, hành chính đến kinh tế xã hội sẽ đem lại động lực mới cho đất nước, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, phát triển mạnh mẽ kinh tế và công nghệ, nâng cao đời sống của nhân dân, củng cố vững chắc an quốc phòng và an ninh của đất nước Việt Nam.
Sputnik: Xin chân thành cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn cho Sputnik.
