Cái chết đến từ biển sâu: Tên lửa nào không thể bị đánh chặn?

© Sputnik / Kirill ZykovLễ hạ thủy tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Borey-A Knyaz Pozharsky tại xưởng đóng tàu Sevmash ở Severodvinsk.
Lễ hạ thủy tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Borey-A Knyaz Pozharsky tại xưởng đóng tàu Sevmash ở Severodvinsk. - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.11.2025
Đăng ký
65 năm trước, người Mỹ đã dẫn đầu cuộc đua hạt nhân hải quân. Vào ngày 10 tháng 11 năm 1960, Hải quân Hoa Kỳ đã chính thức đưa vào hoạt động tên lửa đạn đạo phóng từ biển Polaris A1 - tên lửa đầu tiên trên thế giới được thiết kế để phóng từ tàu ngầm. Kể từ đó, tàu ngầm Mỹ có khả năng tấn công Liên Xô mà không bị phát hiện.
Tuy nhiên, Liên Xô đã sớm cân bằng tỷ số. Sau đây là tài liệu của Sputnik về quá trình phát triển các tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM).

Khái niệm mới

Ý tưởng triển khai tên lửa đạn đạo trên tàu ngầm xuất hiện trong giới thiết kế vũ khí của Liên Xô vào giữa những năm 1950. Liên Xô và Hoa Kỳ đang nỗ lực phát triển các phương tiện mới mang vũ khí hạt nhân để tấn công tầm xa vào lãnh thổ đối phương. Mặc dù khi đó chưa có tên lửa liên lục địa sản xuất hàng loạt, nhưng cả hai bên đều đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm về tên lửa tầm trung. Theo khái niệm mới, các tên lửa tầm trung có thể được triển khai trên tàu ngầm, và tàu ngầm có thể tiếp cận bờ biển đối phương một cách bí mật và phóng ra một loạt tên lửa có sức mạnh hủy diệt.
© Sputnik / Press Service of the Northern Fleet / Chuyển đến kho ảnhVụ phóng tên lửa đạn đạo Bulava
Vụ phóng tên lửa đạn đạo Bulava  - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.11.2025
Vụ phóng tên lửa đạn đạo Bulava
Mùa thu năm 1954, tên lửa R-11FM phóng từ biển đầu tiên của Liên Xô, một phiên bản cải tiến của tên lửa R-11 phóng từ đất liền, đã được phóng từ bãi thử Kapustin Yar. Một năm sau, tên lửa đạn đạo R-11FM lần đầu tiên được phóng từ tàu ngầm B-67. Nó chỉ bay được 250 km, nhưng chừng đó là đủ để chứng minh tiềm năng của vũ khí hạt nhân phóng từ tàu ngầm. Liên Xô đã có thêm năng lực mới để tấn công Tây Âu và Hoa Kỳ.
Các phiên bản đầu tiên của tên lửa SLBM, cả của Liên Xô và Mỹ, đã có một nhược điểm đáng kể. Tàu ngầm chỉ có thể phóng chúng từ mặt nước. Hơn nữa, việc chuẩn bị phóng mất khá nhiều thời gian. Điều này khiến tàu ngầm chiến lược dễ dàng trở thành mục tiêu cho máy bay và tàu nổi.
© Ảnh : Public domain/Johnny RottenTên lửa đạn đạo R-21
Tên lửa đạn đạo R-21 - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.11.2025
Tên lửa đạn đạo R-21
R-21 là tên lửa đầu tiên của Liên Xô có thể được phóng khi tàu ngầm đang ngập nước, nó đã được đưa vào biên chế vào năm 1963. Vào thời điểm đó, đây thực sự là một bước đột phá. Tên lửa R-21 có tầm bắn 1.300 km với đầu đạn 1 megaton và 1.600 km với đầu đạn 800 kiloton. Tên lửa này sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính cải tiến với hệ số sai số xác suất (CEP) là 2,8 km. Tuy nhiên, ưu điểm chính của nó là khả năng phóng từ độ sâu 40 mét.

Hai vụ phóng

Mặc dù có hiệu suất ấn tượng, R-21 vẫn kém hơn đáng kể so với tên lửa Polaris-A1 (tầm bắn khoảng 2.200 dặm) và Polaris-A2 (2.800 dặm) của Mỹ. Để thu hẹp khoảng cách, cần có một phương tiện mang mới. Vài năm sau, Liên Xô đã thử nghiệm tên lửa R-27 với tầm xa 3.000 km, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Thử nghiệm tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân Burevestnik - Sputnik Việt Nam, 1920, 06.11.2025
Trừng phạt thất bại và cuộc chiến ngầm: Tên lửa Nga buộc phương Tây tìm kiếm thỏa thuận ngừng bắn
Vụ phóng được thực hiện bằng phương pháp được gọi là “xuất phát trong điều kiện ẩm ướt”. Bộ phận ở dưới cùng của tên lửa có một bộ chuyển đổi đặc biệt để kết nối với bệ phóng. Các thùng chứa được tăng áp, nước được đưa vào silo và áp suất được cân bằng với áp suất không khí bên ngoài. Sau đó, nắp được mở ra và động cơ hành trình của tên lửa R-27 được kích hoạt.
Tất cả các tên lửa SLBM nhiên liệu lỏng nội địa đều sử dụng phương pháp xuất phát trong điều kiện ẩm ướt. Tuy nhiên, phương pháp này có những nhược điểm. Việc nạp nước vào silo mất nhiều thời gian và tạo ra tiếng ồn. Nếu một tàu chống ngầm đang truy đuổi chiếc tàu ngầm, nó sẽ nhanh chóng định vị và tiêu diệt nó.
Các cuộc thử nghiệm tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân Burevestnik của Nga - Sputnik Việt Nam, 1920, 05.11.2025
Tổng thống Putin: Tàu NATO có mặt trong khu vực thử nghiệm tên lửa hành trình có cánh “Burevestnik”
Tên lửa nhiên liệu rắn có ưu điểm là có thể phóng khô. Nhiên liệu rắn được tích hợp sẵn trong tên lửa, nên không cần quy trình nạp nhiên liệu phức tạp trước khi phóng, và động cơ sẽ kích hoạt khi tên lửa đã lên khỏi mặt nước. Phương pháp này giảm ồn và nhanh hơn, giúp tăng đáng kể khả năng phóng thành công. Các tên lửa nhiên liệu rắn bao gồm tên lửa SLBM R-31 của Liên Xô với tầm bắn lên tới 4.200 km, R-39 (8.250 km) và R-30 Bulava mới nhất (9.300 km).

Tên lửa cho tàu ngầm

Ngày nay, các tàu ngầm hạt nhân Nga được trang bị nhiều loại tên lửa đạn đạo. Đầu tiên là tên lửa đạn đạo R-29R là tên lửa hai tầng nhiên liệu lỏng được triển khai trên chiếc tàu ngầm Kalmar thuộc Dự án 667BDR cuối cùng còn hoạt động - tàu K-44 Ryazan. Những tên lửa này có khả năng mang ba đầu đạn MIRV, mỗi đầu đạn có đương lượng nổ 200 kiloton, với tầm bắn 6.500 km.
Thứ hai, Hải quân Nga vẫn đang vận hành dòng tên lửa ba tầng nhiên liệu lỏng R-29RM. Tên lửa này được trang bị cho các tàu ngầm thuộc dự án Dự án 667BDRM Dolphin: K-51 Verkhoturye, K-84 Yekaterinburg, K-114 Tula, K-18 Karelia, K-407 Novomoskovsk và K-117 Bryansk hiện đang được sửa chữa. Mỗi tàu ngầm có 16 silo phóng.
© Sputnik / Press service of FSUE Zvezdochka / Chuyển đến kho ảnhTàu ngầm tên lửa chiến lược K-117 Bryansk
Tàu ngầm tên lửa chiến lược K-117 Bryansk - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.11.2025
Tàu ngầm tên lửa chiến lược K-117 Bryansk
Tên lửa R-29RM được đưa vào sử dụng hơn 30 năm trước và đã được nâng cấp nhiều lần. Phiên bản sửa đổi mới nhất của tên lửa này - Sineva – có tầm bay hơn 11.550 km và mang theo tối đa mười đầu đạn 100 kiloton có thể nhắm mục tiêu độc lập hoặc bốn đầu đạn 500 kiloton có thiết bị xuyên phá phòng thủ tên lửa.
Tên lửa Bulava: bổ sung mới nhất cho kho vũ khí hạt nhân chiến lược của Nga - Sputnik Việt Nam, 1920, 25.05.2024
Multimedia
Tên lửa Bulava: bổ sung mới nhất cho kho vũ khí hạt nhân chiến lược của Nga
Cuối cùng, các tàu ngầm hạt nhân chiến lược hiện đại nhất - tàu ngầm Borei thuộc Dự án 955 - được trang bị tên lửa đạn đạo nhiên liệu rắn R-30 Bulava.
Bulava mang theo sáu đầu đạn có thể nhắm mục tiêu độc lập, mỗi đầu đạn có sức công phá 150 kiloton. Hệ số xác suất sai số (EPC) không vượt quá 350 mét. Một ưu điểm của SLBM mới là rút ngắn thời gian làm việc của động cơ ở giai đoạn bay tích cực. Theo các chuyên gia, điều đó tăng đáng kể cơ hội vượt qua hệ thống phòng thủ tên lửa. Hơn nữa, Bulava có khả năng cơ động cao trong quá trình tăng tốc giúp nó vượt qua các hệ thống phòng thủ tên lửa đánh chặn động năng được thiết kế cho quỹ đạo đạn đạo thông thường.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала