https://kevesko.vn/20251124/tphcm-doi-mat-nguy-co-sut-lun-tang-nhanh-dieu-gi-dang-xay-ra-voi-sieu-do-thi-lon-nhat-viet-nam-39708596.html
TP.HCM đối mặt nguy cơ sụt lún tăng nhanh: Điều gì đang xảy ra với siêu đô thị lớn nhất Việt Nam?
TP.HCM đối mặt nguy cơ sụt lún tăng nhanh: Điều gì đang xảy ra với siêu đô thị lớn nhất Việt Nam?
Sputnik Việt Nam
Với tốc độ lún trung bình đạt 2-5 cm/năm, siêu đô thị TP. HCM của Việt Nam hiện đang nằm trong nhóm 10 đô thị sụt lún nhanh nhất toàn cầu, thậm chí đứng thứ 2... 24.11.2025, Sputnik Việt Nam
2025-11-24T12:17+0700
2025-11-24T12:17+0700
2025-11-24T14:02+0700
quan điểm-ý kiến
tác giả
thành phố hồ chí minh
môi trường
sinh thái
quy hoạch
đô thị
https://cdn.img.kevesko.vn/img/07e9/0b/06/39378349_0:0:3071:1728_1920x0_80_0_0_e43dda4a855f59a9b6bd509f2f441617.jpg
Mức độ sụt lún đáng báo độngTrao đổi với Sputnik, PGS.TS Lê Trung Chơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Bền vững, Trường ĐH Tài nguyên & Môi trường TP.HCM, cho biết hiện tượng sụt lún đã được ghi nhận từ hơn 15 năm trước và đang tiếp diễn ở nhiều khu vực.Theo PGS.TS Lê Trung Chơn, mức độ lún phân bố rất khác nhau:Các nguyên nhân bao gồm ba nhóm chính: (1) nền đất Holocene dễ nén; (2) đô thị hóa nhanh, tải trọng công trình, bê tông hóa làm giảm thấm nước; (3) khai thác nước ngầm trước đây.Một số nơi như Tân Bình, Tân Phú, Quận 12 ghi nhận tốc độ lún giảm sau khi thành phố hạn chế khai thác nước ngầm và mở rộng mạng lưới cấp nước sạch. Tuy nhiên, tại Nam Sài Gòn, Bình Tân, Quận 7, Quận 8 và Nhà Bè, xu hướng lún vẫn tiếp tục và thậm chí tăng nhanh hơn.Tương lai một siêu đô thị “sông nước”TP.HCM có địa hình chênh lệch lớn. Các quận phía Bắc và Tây Bắc có cao độ tự nhiên trung bình 4-5m, nền đất ổn định hơn. Ngược lại, khu vực phía Nam hình thành từ vùng bồi lắng phù sa, cao độ tự nhiên chỉ khoảng hơn 2m.Báo cáo của World Bank năm 2023 cảnh báo rằng 40% diện tích TP.HCM có nguy cơ ngập nếu nước biển dâng 30cm kết hợp sụt lún mạnh. Một số khu dân cư ven sông đang tiếp cận ngưỡng rủi ro cao về hạ tầng - thoát nước.Về nhận định “TP.HCM có thể trở thành Venice mới”, PGS.TS Lê Trung Chơn cho rằng cần hiểu đúng bản chất:Quy hoạch phải coi sụt lún là dữ liệu đầu vào bắt buộcMột trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là TP.HCM vẫn sử dụng bản đồ địa hình với cao độ được được đo tại thời điểm thành lập bản đồ và giá trị này cố định trong quy hoạch và thiết kế công trình, trong khi cao độ nền đất lại thay đổi qua từng năm.Theo ông, dữ liệu lún cần được tích hợp xuyên suốt trong các bước quy hoạch – thiết kế – thi công – vận hành của mọi dự án hạ tầng đô thị.Thích nghi cùng sụt lúnPGS.TS Lê Trung Chơn cho rằng sụt lún là thách thức nhưng cũng là cơ hội để thành phố rà soát mô hình phát triển hiện nay. Thách thức lớn nhất là ngập lụt, nhưng cơ hội nằm ở việc đánh giá lại chiến lược phân bố dân cư và không gian đô thị.Dưới góc độ an ninh phi truyền thống, sụt lún kết hợp với mực nước biển dâng là rủi ro dài hạn đối với một đô thị ven biển có nền địa chất yếu như TP.HCM. Ông cũng lưu ý rằng thành phố đã có bản đồ sụt lún chi tiết theo từng nguyên nhân, nhưng cần cập nhật theo thời gian thực và tích hợp với bản đồ địa hình số (DEM), dữ liệu thủy văn và hạ tầng thoát nước đô thị để xây dựng các kịch bản ngập lụt đô thị giúp cho chính quyền và người dân thích ứng kịp thời.Một ví dụ điển hình về thích ứng là Phú Mỹ Hưng. Khu vực này có hồ điều hòa, cống ngăn triều và cốt nền cao hơn, nên ít bị ngập dù khu vực xung quanh thường xuyên chịu ảnh hưởng triều cường.Trên thế giới, nhiều thành phố đông dân ven biển như Tokyo, Bangkok hay các khu vực của Hà Lan cũng trải qua sụt lún trong nhiều thập kỷ và đã vượt qua nhờ chiến lược thích nghi. Vì vậy, sụt lún không phải “án tử” cho đô thị mà có thể kiểm soát được khi hiểu rõ nguyên nhân, có dữ liệu chính xác và hành động sớm dựa trên nguyên lý Thuận thiên, Địa hợp và Nhân hòa.
https://kevesko.vn/20250717/chuyen-doi-xanh-tai-tp-hcm-xe-xang-se-bi-loai-khoi-cuoc-choi-ra-sao-37212585.html
https://kevesko.vn/20250511/duong-vua-xay-hon-2-tuan-da-sut-lun-tay-ninh-noi-gi-36091441.html
https://kevesko.vn/20251118/san-bay-long-thanh-tang-toc-39608258.html
https://kevesko.vn/20251113/san-bay-long-thanh-phai-la-cong-trinh-the-ky-cua-viet-nam-39520167.html
https://kevesko.vn/20240704/thanh-pho-ho-chi-minh---huong-toi-tuong-lai-hop-tac-van-hoa-sau-rong-voi-nga-30654665.html
https://kevesko.vn/20251012/lu-lich-su-ngap-nhu-song-ha-noi-muon-moi-tu-van-nuoc-ngoai-nang-tam-quy-hoach-38890717.html
https://kevesko.vn/20251031/viet-nam-co-2-tuyen-duong-sat-toc-do-cao-39274134.html
thành phố hồ chí minh
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Taras Ivanov
https://cdn.img.kevesko.vn/img/921/33/9213389_0:189:511:700_100x100_80_0_0_45fe7a54df37496801dfdab04a46c8a3.jpg
Taras Ivanov
https://cdn.img.kevesko.vn/img/921/33/9213389_0:189:511:700_100x100_80_0_0_45fe7a54df37496801dfdab04a46c8a3.jpg
tin thời sự
vn_VN
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Taras Ivanov
https://cdn.img.kevesko.vn/img/921/33/9213389_0:189:511:700_100x100_80_0_0_45fe7a54df37496801dfdab04a46c8a3.jpg
quan điểm-ý kiến, tác giả, thành phố hồ chí minh, môi trường, sinh thái, quy hoạch, đô thị
quan điểm-ý kiến, tác giả, thành phố hồ chí minh, môi trường, sinh thái, quy hoạch, đô thị
TP.HCM đối mặt nguy cơ sụt lún tăng nhanh: Điều gì đang xảy ra với siêu đô thị lớn nhất Việt Nam?
12:17 24.11.2025 (Đã cập nhật: 14:02 24.11.2025) Với tốc độ lún trung bình đạt 2-5 cm/năm, siêu đô thị TP. HCM của Việt Nam hiện đang nằm trong nhóm 10 đô thị sụt lún nhanh nhất toàn cầu, thậm chí đứng thứ 2 trong danh sách “thành phố đang chìm”. Các chuyên gia cảnh báo nguy cơ ngập lụt sẽ gia tăng trong bối cảnh nền đất tiếp tục hạ thấp và mực nước biển dâng.
Mức độ sụt lún đáng báo động
Trao đổi với Sputnik, PGS.TS Lê Trung Chơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Bền vững, Trường ĐH Tài nguyên & Môi trường TP.HCM, cho biết hiện tượng sụt lún đã được ghi nhận từ hơn 15 năm trước và đang tiếp diễn ở nhiều khu vực.
“Các kết quả nghiên cứu sụt lún đất giai đoạn 2006-2020 bằng kỹ thuật InSAR cho thấy tốc độ lún bình quân toàn thành phố khoảng 2-5 cm mỗi năm. Riêng những khu vực có nền địa chất yếu hoặc tập trung nhiều công trình thương mại có thể lún tới 7-8 cm/năm”, ông cho biết.
Theo PGS.TS Lê Trung Chơn, mức độ lún phân bố rất khác nhau:
“Khu vực dọc sông Sài Gòn, vùng Nam Sài Gòn và một phần phía Tây Bắc đều ghi nhận lún. Tuy nhiên, các khu vực nền đất cổ phía Bắc - Tây Bắc lún thấp hơn rõ rệt so với vùng Holocene phía Nam”, ông nói.
Các nguyên nhân bao gồm ba nhóm chính: (1) nền đất Holocene dễ nén; (2) đô thị hóa nhanh, tải trọng công trình, bê tông hóa làm giảm thấm nước; (3) khai thác nước ngầm trước đây.
Một số nơi như
Tân Bình, Tân Phú, Quận 12 ghi nhận tốc độ lún giảm sau khi thành phố hạn chế khai thác nước ngầm và mở rộng mạng lưới cấp nước sạch. Tuy nhiên, tại Nam Sài Gòn, Bình Tân, Quận 7, Quận 8 và Nhà Bè, xu hướng lún vẫn tiếp tục và thậm chí tăng nhanh hơn.
Tương lai một siêu đô thị “sông nước”
TP.HCM có địa hình chênh lệch lớn. Các quận phía Bắc và Tây Bắc có cao độ tự nhiên trung bình 4-5m, nền đất ổn định hơn. Ngược lại, khu vực phía Nam hình thành từ vùng bồi lắng phù sa, cao độ tự nhiên chỉ khoảng hơn 2m.
“Nếu nền đất lún vài cm mỗi năm, cộng với mực nước biển dâng 5-6 mm/năm, thì trong 15 năm nền đất có thể hạ thấp hơn nửa mét. Với cao độ tự nhiên thấp, những khu vực này sẽ chịu tác động rất mạnh”, ông Chơn phân tích.
Báo cáo của World Bank năm 2023 cảnh báo rằng 40% diện tích TP.HCM có nguy cơ ngập nếu nước biển dâng 30cm kết hợp sụt lún mạnh. Một số khu dân cư ven sông đang tiếp cận ngưỡng rủi ro cao về hạ tầng - thoát nước.
Về nhận định “TP.HCM có thể trở thành Venice mới”, PGS.TS Lê Trung Chơn cho rằng cần hiểu đúng bản chất:
“Khả năng TP. HCM trở thành một đô thị sông nước là điều có thể nhìn thấy trước. Điều quan trọng không phải là tránh ngập tuyệt đối, mà là xây dựng đô thị theo hướng thích nghi”, ông nói.
Quy hoạch phải coi sụt lún là dữ liệu đầu vào bắt buộc
Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là TP.HCM vẫn sử dụng bản đồ địa hình với cao độ được được đo tại thời điểm thành lập bản đồ và giá trị này cố định trong quy hoạch và thiết kế công trình, trong khi cao độ nền đất lại thay đổi qua từng năm.
“Chúng ta lấy dữ liệu địa hình làm đầu vào nhưng lại xem nó như bất biến, trong khi độ cao nền đã thay đổi do lún. Nhiều mốc độ cao cũng lún theo, nên phải đo lại toàn bộ để bảo đảm tính chính xác cho hạ tầng mới”, PGS.TS Lê Trung Chơn nhấn mạnh.
Theo ông, dữ liệu lún cần được tích hợp xuyên suốt trong các bước quy hoạch – thiết kế – thi công – vận hành của mọi dự án hạ tầng đô thị.
PGS.TS Lê Trung Chơn cho rằng sụt lún là thách thức nhưng cũng là cơ hội để thành phố rà soát mô hình phát triển hiện nay. Thách thức lớn nhất là ngập lụt, nhưng cơ hội nằm ở việc đánh giá lại chiến lược phân bố dân cư và không gian đô thị.
“TP.HCM không thể cứ dồn toàn bộ dân cư vào lõi trung tâm. Cần xem xét giãn dân và phát triển những khu đô thị phù hợp hơn với nền đất yếu, đồng thời điều chỉnh quy hoạch ở quy mô vùng gồm Đồng Nai – Bình Dương – Bà Rịa Vũng Tàu”, ông đề xuất.
Dưới góc độ an ninh phi truyền thống, sụt lún kết hợp với mực nước biển dâng là rủi ro dài hạn đối với một đô thị ven biển có nền địa chất yếu như TP.HCM. Ông cũng lưu ý rằng thành phố đã có bản đồ sụt lún chi tiết theo từng nguyên nhân, nhưng cần cập nhật theo thời gian thực và tích hợp với bản đồ địa hình số (DEM), dữ liệu thủy văn và hạ tầng thoát nước đô thị để xây dựng các kịch bản ngập lụt đô thị giúp cho chính quyền và người dân thích ứng kịp thời.
“Phải hạn chế bê tông hóa, khôi phục dòng chảy tự nhiên và tính toán cốt nền phù hợp đặc điểm thủy văn từng khu vực”, ông nhấn mạnh.
Một ví dụ điển hình về thích ứng là Phú Mỹ Hưng. Khu vực này có hồ điều hòa, cống ngăn triều và cốt nền cao hơn, nên ít bị ngập dù khu vực xung quanh thường xuyên chịu ảnh hưởng triều cường.
“TP.HCM cần sớm ban hành quy hoạch cốt nền theo đặc điểm địa hình, thủy văn của từng khu vực để bảo đảm an toàn dài hạn”, ông nói.
Trên thế giới, nhiều thành phố đông dân ven biển như Tokyo, Bangkok hay các khu vực của Hà Lan cũng trải qua sụt lún trong nhiều thập kỷ và đã vượt qua nhờ chiến lược thích nghi. Vì vậy, sụt lún không phải “án tử” cho đô thị mà có thể kiểm soát được khi hiểu rõ nguyên nhân, có dữ liệu chính xác và hành động sớm dựa trên nguyên lý Thuận thiên, Địa hợp và Nhân hòa.
