https://kevesko.vn/20251128/chuyen-gia-viet-nam-phai-thay-doi-39805202.html
Chuyên gia: Việt Nam phải thay đổi
Chuyên gia: Việt Nam phải thay đổi
Sputnik Việt Nam
Chuỗi thiên tai dồn dập giai đoạn 2024-2025 cho thấy Việt Nam đang đối mặt với những rủi ro khí hậu ngày càng phức tạp. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải... 28.11.2025, Sputnik Việt Nam
2025-11-28T15:50+0700
2025-11-28T15:50+0700
2025-11-28T15:50+0700
việt nam
thông tin
lũ lụt
mưa bão, lũ lụt lịch sử, thiên tai kinh hoàng ở việt nam
xã hội
chính trị
kinh tế
công nghệ
https://cdn.img.kevesko.vn/img/07e9/0b/1c/39805598_0:229:2953:1890_1920x0_80_0_0_a3d46674bded834f88ea3a9f6e94e7bd.jpg
Khi những trận bão lớn liên tiếp làm gián đoạn chuỗi cung ứng và đe dọa kinh tế địa phương, câu hỏi đặt ra là Việt Nam cần chuẩn bị thế nào để không chỉ ứng phó mà còn chủ động phòng ngừa. Các chuyên gia cho rằng đây là thời điểm phải chuyển từ giải pháp “chữa cháy” sang chiến lược “bảo vệ dài hạn”.Việt Nam phải thay đổi khi thiên tai không còn ngẫu nhiênTheo thống kê, siêu bão Yagi năm 2024 đã để lại thiệt hại ước tính khoảng 3,3 tỷ USD, trở thành “vết sẹo” lớn đối với nền kinh tế.Sang năm 2025, tình hình thời tiết vẫn tiếp tục biến động khó lường với 12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới tính đến tháng 11, bao gồm những cơn bão mạnh như Bualoi, Matmo hay gần nhất là Kalmaegi.Con số thống kê là rõ ràng và đáng lo ngại. Chỉ riêng trong năm 2025, Việt Nam đã hứng chịu 12 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới. Hai cơn bão Bualoi và Matmo vào tháng 9 và tháng 10 đã khiến hơn 80 người thiệt mạng và mất tích. Các đợt bão trong tháng này, như Kalmaegi, tiếp tục gây thiệt hại nghiêm trọng. Đây không còn là những sự kiện hiếm gặp mà đang trở thành hiện thực hàng năm.Tiến sĩ Scott McDonald, giảng viên ngành Quản lý chuỗi cung ứng và logistics tại Đại học RMIT Việt Nam trong bài phân tích của mình, đánh giá rằng bản đồ rủi ro ngập lụt của Việt Nam đang thay đổi một cách căn bản.Dưới góc độ kinh tế, thiên tai ngày nay không còn mang tính ngẫu nhiên mà đã trở thành loại rủi ro mang tính hệ thống, trực tiếp đe dọa sự vận hành liên tục của doanh nghiệp cũng như cơ sở hạ tầng quốc gia.Những sự kiện như việc du khách phải sơ tán khẩn cấp ở Hội An vào cuối tháng 10/2025 do thủy điện xả lũ, hay ký ức về đợt xả lũ bất ngờ tại Hà Tĩnh năm 2016, phản ánh một lỗ hổng lớn trong cơ chế vận hành. Khi quy trình xả lũ trở thành nỗi lo thường trực của vùng hạ du, hệ quả không chỉ là thiệt hại dân sinh mà còn khiến hoạt động kinh tế địa phương – đặc biệt trong lĩnh vực du lịch và nông nghiệp – bị đình trệ.Theo các chuyên gia, để giảm thiểu thiệt hại và nâng cao năng lực ứng phó, Việt Nam cần chuyển trọng tâm đầu tư từ “khắc phục hậu quả” sang “phòng ngừa rủi ro”, phù hợp tinh thần phát triển bền vững (ESG).Ông cũng phân tích, nếu chỉ có vấn đề vận hành, giải pháp có thể đơn giản hơn. Nhưng thực tế phức tạp hơn nhiều bởi khí hậu đang thay đổi theo những cách mà chúng ta chưa từng thấy. Các nhà khoa học cho rằng những cơn bão như Yagi không chỉ xuất phát từ biến đổi khí hậu mà còn từ lượng nhiệt mà đại dương tích lũy để nuôi bão, khiến tốc độ gió mạnh hơn và lượng mưa lớn hơn.Theo TS. Scott McDonald, về mặt công nghệ, Việt Nam ưu tiên đầu tiên là phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hệ thống cảnh báo sớm. Các nền tảng này có khả năng tích hợp dữ liệu thời gian thực và đưa ra cảnh báo sớm từ 48 đến 72 giờ – khoảng thời gian then chốt cho phép doanh nghiệp và chính quyền địa phương kích hoạt phương án dự phòng, bảo vệ con người, hàng hóa và hạ tầng hỗ trợ chuỗi cung ứng.Bên cạnh đó, việc quản lý và vận hành hồ chứa cũng cần được đổi mới. Thay vì xả nước khẩn cấp khi tình huống đã vượt khỏi tầm kiểm soát, các đơn vị quản lý cần áp dụng mô hình điều tiết nước chủ động dựa trên dự báo khí tượng. Điều này đòi hỏi nguồn dữ liệu chuẩn xác và cơ chế ra quyết định linh hoạt, kịp thời hơn.Song song với các biện pháp kỹ thuật như đê điều hay hồ điều tiết, hệ thống “hạ tầng tự nhiên” cần được chú trọng. Dẫn lời chuyên gia môi trường Brad Jessup (Đại học Melbourne), TS. McDonald nhấn mạnh việc phục hồi rừng đầu nguồn và vùng đất ngập nước mang lại hiệu quả kinh tế – sinh thái lâu dài, giúp hấp thụ và làm chậm dòng chảy lũ tốt hơn so với nhiều giải pháp thuần túy kỹ thuật.Chuyên gia cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, Việt Nam đang nằm trong nhóm những quốc gia có mức độ rủi ro ngập lụt cao nhất thế giới, do đó năng lực chống chịu thiên tai nên được xem là một chỉ số quan trọng trong đánh giá khả năng cạnh tranh quốc gia.Thành lập Cơ quan Quản lý rủi ro lũ lụt quốc giaTS. McDonald đề xuất Việt Nam cần thành lập Cơ quan Quản lý rủi ro lũ lụt quốc gia – một tổ chức giữ vai trò điều phối trung tâm, có thẩm quyền thống nhất các hoạt động liên quan, siết chặt quy hoạch sử dụng đất, ngăn việc phát triển nhà ở tại những khu vực rủi ro cao và huy động nguồn vốn quốc tế cho các dự án thích ứng khí hậu.Trong bối cảnh khí hậu cực đoan đã trở thành trạng thái thường trực, mọi sự chậm trễ đều dẫn đến cái giá phải trả lớn – không chỉ về kinh tế mà còn về sinh mạng và cơ hội phát triển trong tương lai.Việt Nam vì vậy cần theo đuổi một chiến lược chủ động hơn, kết hợp công nghệ hiện đại với các giải pháp dựa vào thiên nhiên, nhằm tạo ra “tấm khiên” bảo vệ nền kinh tế trong thập kỷ sắp tới.Với việc nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ ngập lụt cao nhất thế giới, với gần một nửa dân số sinh sống tại các khu vực rủi ro cao, theo chuyên gia, đây là một thực tế địa lý không thể thay đổi.
https://kevesko.vn/20251006/hoan-luu-bao-matmo-co-the-gay-mua-lon-tai-ha-noi-canh-bao-lu-quet-o-nhieu-noi-38761526.html
https://kevesko.vn/20251128/bo-quoc-phong-chi-dao-than-toc-xay-nha-cho-nhan-dan-vung-lu-truoc-tet-2026-39796280.html
https://kevesko.vn/20251125/vi-sao-nhieu-xe-cho-quan-tai-den-ron-lu-hoa-thinh-dak-lak-can-them-tuong-tro-39745294.html
https://kevesko.vn/20251124/quoc-hoi-keu-goi-dai-bieu-ung-ho-toi-thieu-mot-ngay-luong-cho-nhan-dan-vung-lu-39706639.html
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
tin thời sự
vn_VN
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
việt nam, thông tin, lũ lụt, mưa bão, lũ lụt lịch sử, thiên tai kinh hoàng ở việt nam, xã hội, chính trị, kinh tế, công nghệ
việt nam, thông tin, lũ lụt, mưa bão, lũ lụt lịch sử, thiên tai kinh hoàng ở việt nam, xã hội, chính trị, kinh tế, công nghệ
Chuyên gia: Việt Nam phải thay đổi
Chuỗi thiên tai dồn dập giai đoạn 2024-2025 cho thấy Việt Nam đang đối mặt với những rủi ro khí hậu ngày càng phức tạp. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới cách tiếp cận trong quản trị rủi ro quốc gia.
Khi những trận bão lớn liên tiếp làm gián đoạn chuỗi cung ứng và đe dọa kinh tế địa phương, câu hỏi đặt ra là Việt Nam cần chuẩn bị thế nào để không chỉ ứng phó mà còn chủ động phòng ngừa. Các chuyên gia cho rằng đây là thời điểm phải chuyển từ giải pháp “chữa cháy” sang chiến lược “bảo vệ dài hạn”.
Việt Nam phải thay đổi khi thiên tai không còn ngẫu nhiên
Theo thống kê, siêu bão Yagi năm 2024 đã để lại thiệt hại ước tính khoảng 3,3 tỷ USD, trở thành “vết sẹo” lớn đối với nền kinh tế.
“Yagi chỉ là khởi đầu cho một năm đầy biến động kéo dài sang 2025”, chuyên gia lưu ý.
Sang năm 2025, tình hình thời tiết vẫn tiếp tục biến động khó lường với 12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới tính đến tháng 11, bao gồm những cơn bão mạnh như
Bualoi, Matmo hay gần nhất là Kalmaegi.
Con số thống kê là rõ ràng và đáng lo ngại. Chỉ riêng trong năm 2025, Việt Nam đã hứng chịu 12 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới. Hai cơn bão Bualoi và Matmo vào tháng 9 và tháng 10 đã khiến hơn 80 người thiệt mạng và mất tích. Các đợt bão trong tháng này, như Kalmaegi, tiếp tục gây thiệt hại nghiêm trọng. Đây không còn là những sự kiện hiếm gặp mà đang trở thành hiện thực hàng năm.
Tiến sĩ Scott McDonald, giảng viên ngành Quản lý chuỗi cung ứng và logistics tại Đại học RMIT Việt Nam trong bài phân tích của mình, đánh giá rằng bản đồ rủi ro ngập lụt của Việt Nam đang thay đổi một cách căn bản.
Dưới góc độ kinh tế, thiên tai ngày nay không còn mang tính ngẫu nhiên mà đã trở thành loại rủi ro mang tính hệ thống, trực tiếp đe dọa sự vận hành liên tục của doanh nghiệp cũng như cơ sở hạ tầng quốc gia.
Những sự kiện như việc du khách phải sơ tán khẩn cấp ở
Hội An vào cuối tháng 10/2025 do thủy điện xả lũ, hay ký ức về đợt xả lũ bất ngờ tại Hà Tĩnh năm 2016, phản ánh một lỗ hổng lớn trong cơ chế vận hành. Khi quy trình xả lũ trở thành nỗi lo thường trực của vùng hạ du, hệ quả không chỉ là thiệt hại dân sinh mà còn khiến hoạt động kinh tế địa phương – đặc biệt trong lĩnh vực du lịch và nông nghiệp – bị đình trệ.
Theo các chuyên gia, để giảm thiểu thiệt hại và nâng cao năng lực ứng phó, Việt Nam cần chuyển trọng tâm đầu tư từ “khắc phục hậu quả” sang “phòng ngừa rủi ro”, phù hợp tinh thần phát triển bền vững (ESG).
“Vấn đề ở đây không phải là các nhà điều hành hồ thủy điện cố ý gây ngập lụt. Họ đối mặt với một bài toán khó: phải giữ nước để phát điện, nhưng cũng phải xả nước khi hồ quá đầy để tránh vỡ đập. Trong điều kiện thời tiết cực đoan, khi lượng mưa đổ xuống vượt quá dự báo, họ buộc phải đưa ra quyết định trong thời gian ngắn. Nhưng những quyết định vội vã này, dù cần thiết để bảo vệ đập, lại biến những đợt ngập vốn có thể kiểm soát thành những trận lụt nghiêm trọng đối với cộng đồng hạ du”, chuyên gia lưu ý..
Ông cũng phân tích, nếu chỉ có vấn đề vận hành, giải pháp có thể đơn giản hơn. Nhưng thực tế phức tạp hơn nhiều bởi khí hậu đang thay đổi theo những cách mà chúng ta chưa từng thấy. Các nhà khoa học cho rằng những cơn bão như
Yagi không chỉ xuất phát từ biến đổi khí hậu mà còn từ lượng nhiệt mà đại dương tích lũy để nuôi bão, khiến tốc độ gió mạnh hơn và lượng mưa lớn hơn.
Theo TS. Scott McDonald, về mặt công nghệ, Việt Nam ưu tiên đầu tiên là phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hệ thống cảnh báo sớm. Các nền tảng này có khả năng tích hợp dữ liệu thời gian thực và đưa ra cảnh báo sớm từ 48 đến 72 giờ – khoảng thời gian then chốt cho phép doanh nghiệp và chính quyền địa phương kích hoạt phương án dự phòng, bảo vệ con người, hàng hóa và hạ tầng hỗ trợ chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, việc quản lý và vận hành hồ chứa cũng cần được đổi mới. Thay vì xả nước khẩn cấp khi tình huống đã vượt khỏi tầm kiểm soát, các đơn vị quản lý cần áp dụng mô hình điều tiết nước chủ động dựa trên dự báo khí tượng. Điều này đòi hỏi nguồn dữ liệu chuẩn xác và cơ chế ra quyết định linh hoạt, kịp thời hơn.
Song song với các biện pháp kỹ thuật như đê điều hay hồ điều tiết, hệ thống “hạ tầng tự nhiên” cần được chú trọng. Dẫn lời chuyên gia môi trường Brad Jessup (Đại học Melbourne), TS. McDonald nhấn mạnh việc phục hồi rừng đầu nguồn và vùng đất ngập nước mang lại hiệu quả
kinh tế – sinh thái lâu dài, giúp hấp thụ và làm chậm dòng chảy lũ tốt hơn so với nhiều giải pháp thuần túy kỹ thuật.
Chuyên gia cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, Việt Nam đang nằm trong nhóm những quốc gia có mức độ rủi ro ngập lụt cao nhất thế giới, do đó năng lực chống chịu thiên tai nên được xem là một chỉ số quan trọng trong đánh giá khả năng cạnh tranh quốc gia.
Thành lập Cơ quan Quản lý rủi ro lũ lụt quốc gia
TS. McDonald đề xuất Việt Nam cần thành lập Cơ quan Quản lý rủi ro lũ lụt quốc gia – một tổ chức giữ vai trò điều phối trung tâm, có thẩm quyền thống nhất các hoạt động liên quan, siết chặt quy hoạch sử dụng đất, ngăn việc phát triển nhà ở tại những khu vực rủi ro cao và huy động nguồn vốn quốc tế cho các dự án thích ứng khí hậu.
Trong bối cảnh khí hậu cực đoan đã trở thành trạng thái thường trực, mọi sự chậm trễ đều dẫn đến cái giá phải trả lớn – không chỉ về kinh tế mà còn về sinh mạng và cơ hội phát triển trong tương lai.
Việt Nam vì vậy cần theo đuổi một chiến lược chủ động hơn, kết hợp
công nghệ hiện đại với các giải pháp dựa vào thiên nhiên, nhằm tạo ra “tấm khiên” bảo vệ nền kinh tế trong thập kỷ sắp tới.
Với việc nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ ngập lụt cao nhất thế giới, với gần một nửa dân số sinh sống tại các khu vực rủi ro cao, theo chuyên gia, đây là một thực tế địa lý không thể thay đổi.
“Chúng ta có dải bờ biển dài 3.260 km, có hai đồng bằng lớn nơi hàng chục triệu người sinh sống, và có hệ thống sông ngòi chằng chịt nối từ núi cao xuống biển. Nhưng trong khi địa lý là định mệnh, cách chúng ta ứng phó với nó là lựa chọn”, chuyên gia nhấn mạnh.
