https://kevesko.vn/20251224/duoc-len-ke-hoach-tu-truoc-dieu-gi-dung-sau-su-xuat-hien-con-tau-cua-nguoi-ngoai-hanh-tinh-40402270.html
“Được lên kế hoạch từ trước”- điều gì đứng sau sự xuất hiện “con tàu của người ngoài hành tinh”?
“Được lên kế hoạch từ trước”- điều gì đứng sau sự xuất hiện “con tàu của người ngoài hành tinh”?
Sputnik Việt Nam
Sao chổi 3I/ATLAS vĩnh viễn rời khỏi Hệ Mặt Trời, nhưng chuyến thăm của nó còn để lại hậu quả lâu dài. Từ đâu xuất hiện vật thể bí ẩn này? Tại sao nó từng bị... 24.12.2025, Sputnik Việt Nam
2025-12-24T16:19+0700
2025-12-24T16:19+0700
2025-12-24T16:19+0700
khoa học
vũ trụ
nasa
trái đất
sao mộc
https://cdn.img.kevesko.vn/img/07e9/0c/18/40402101_0:300:2575:1748_1920x0_80_0_0_e2526ca2bbcebea32ba73aee6c573de8.jpg
3I/ATLAS được phát hiện như thế nào?Một trong những lý do dẫn đến “sự phát hiện” này là nỗi lo sợ. Đầu thế kỷ XXI, nhân loại bắt đầu lo ngại nghiêm túc về mối đe dọa từ vũ trụ. Năm 2004, các nhà thiên văn phát hiện tiểu hành tinh Apophis, rộng 340 mét. Tính toán ban đầu cho thấy vào năm 2029, nó sẽ tiếp cận rất gần Trái Đất, và nếu va chạm xảy ra, có thể gây ra thảm họa toàn cầu.Mặc dù sau đó các phép tính cập nhật bác bỏ nguy cơ va chạm, nhiều quốc gia vẫn tăng mạnh ngân sách cho các chương trình phòng thủ hành tinh. Sự kiện thiên thạch Chelyabinsk năm 2013, thiên thể duy nhất trong lịch sử từng khiến hàng trăm người bị thương, cũng khẳng định mối đe dọa này là có thật.Kết quả là năm 2015, NASA triển khai dự án Hệ thống Cảnh báo Va chạm Tiểu hành tinh với Trái Đất (The Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System). Đến nay, hệ thống gồm 5 kính viễn vọng đặt tại Tây Ban Nha, Nam Phi, Chile và quần đảo Hawaii.Các thiết bị này quét bầu trời nhằm phát hiện các vật thể nguy hiểm có kích thước từ 140 mét trở lên, đồng thời cũng theo dõi sao và các thiên thể khác. Chính nhờ hệ thống này mà ngày 1 tháng 7 năm 2025, kính viễn vọng tại Chile phát hiện một vật thể di chuyển với vận tốc cực cao (hơn 50 km/s) và quỹ đạo bất thường, đủ cơ sở để xếp nó vào nhóm vật thể liên sao.Nguồn gốc và tuổi của 3I/ATLASVật thể được đặt tên 3I/ATLAS nhanh chóng trở thành hiện tượng khoa học toàn cầu. Gần như mọi thiết bị thiên văn đang hoạt động đều đổ dồn theo dõi. Qua nghiên cứu, các nhà khoa học xác định đây là một sao chổi, với bầu khí quyển (coma), lớp mây khí và bụi bao quanh nhân, có đường kính khoảng 24 km.Quỹ đạo cho thấy vật thể này đến từ đâu. Dải Ngân Hà bao gồm lớp đĩa dày cổ xưa và lớp đĩa mỏng trẻ hơn. Hệ Mặt Trời, hình thành cách đây 4,5 tỷ năm, nằm trong phần đĩa mỏng. Tuy nhiên, “ATLAS” có thể xuất phát từ đĩa dày, nơi được cho là có tuổi thọ đến 7 tỷ năm. Sao chổi di chuyển từ phía chòm sao Nhân Mã (Sagittarius).NASA cho rằng vật thể này có thể hình thành trong một hệ hành tinh cổ xưa hơn hệ Mặt Trời. “Nói thật đi, chỉ nghĩ đến điều đó thôi cũng khiến tôi nổi da gà", Tom Statler, chuyên gia hàng đầu của NASA về các thiên thể nhỏ, thừa nhận.3I/ATLAS có đe dọa Trái Đất không?Mặc dù bản thân 3I/ATLAS là một phát hiện khoa học quý giá, nhưng thứ thực sự đưa nó lên trang nhất toàn cầu lại là tuyên bố gây chấn động của nhà thiên văn học Avi Loeb (Abraham Loeb) từ Đại học Harvard. Trong một bài báo, ông đề xuất giả thuyết vật thể này có thể mang nguồn gốc nhân tạo, và thậm chí có phi hành đoàn bên trong. Ông còn cảnh báo người ngoài hành tinh có thể mang ý đồ thù địch và đang tiếp cận Trái Đất một cách bí mật.Loeb đưa ra một số “bằng chứng”: vật thể di chuyển nhanh hơn bất kỳ vật thể nào khác trong Hệ Mặt Trời, kể cả tàu vũ trụ do con người chế tạo. Nó còn trải qua gia tốc phi hấp dẫn, như thể có động cơ đẩy. Đặc biệt, quỹ đạo của vật thể sẽ đưa nó đến gần Trái Đất từ phía Mặt Trời, khiến việc quan sát trở nên khó khăn.Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Nathan Eismont, nhà nghiên cứu cao cấp của Viện Nghiên cứu Vũ trụ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, hành vi của sao chổi này hoàn toàn không có gì kỳ lạ.Dù vậy, Eismont coi sự ồn ào do Loeb tạo ra cũng có mặt tích cực:Đáng chú ý, bài báo của Loeb, được đăng trên kho lưu trữ tiền xuất bản (preprint), có một lưu ý rất quan trọng: tác giả gọi công trình này là “trước hết, một bài tập mang tính sư phạm".Và những vật thể liên sao khác3I/ATLAS tiếp cận gần Trái Đất nhất vào lúc khoảng 9 giờ sáng (giờ Moskva) ngày 19 tháng 12 năm 2025, khi cách chúng ta 270 triệu km, gần gấp đôi khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời. Sau đó, nó tiếp tục hành trình ra xa vào không gian sâu, né tránh tất cả các hành tinh còn lại. Dự kiến đến mùa xuân năm 2026, nó sẽ vượt qua quỹ đạo của Sao Mộc.3I/ATLAS là vật thể liên sao thứ ba được ghi nhận trong vòng 8 năm trở lại đây. Năm 2017, kính viễn vọng Pan-STARRS phát hiện tiểu hành tinh hình xì gà 1I/Oumuamua. Đến năm 2019, nhà thiên văn nghiệp dư Gennady Borisov từ vùng Crưm phát hiện sao chổi liên sao đầu tiên trong lịch sử mang tên 2I/Borisov.Theo Nathan Eismont, trong những năm tới, số lượng phát hiện như vậy sẽ ngày càng tăng:Ông cũng lưu ý, ngoài các hệ sao khác, thậm chí có thể có những “vị khách” đến từ những thiên hà khác, dù tần suất sẽ hiếm hơn rất nhiều so với 3 lần trong 8 năm vừa qua.
https://kevesko.vn/20250909/nasa-se-tien-hanh-mo-phong-cuoc-song-cua-phi-hanh-gia-tren-sao-hoa-trong-mot-nam-38210088.html
https://kevesko.vn/20230511/vat-the-boc-chay-khong-xac-dinh-tren-bau-troi-nhat-ban-22948602.html
https://kevesko.vn/20251124/cong-ty-stardust-muon-giam-do-ruc-ro-cua-mat-troi-de-lam-mat-trai-dat-39705143.html
https://kevesko.vn/20251010/vien-han-lam-khoa-hoc-nga-du-bao-khi-nao-mat-troi-se-thieu-rui-trai-dat-38851534.html
trái đất
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
tin thời sự
vn_VN
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
khoa học, vũ trụ, nasa, trái đất, sao mộc
khoa học, vũ trụ, nasa, trái đất, sao mộc
“Được lên kế hoạch từ trước”- điều gì đứng sau sự xuất hiện “con tàu của người ngoài hành tinh”?
Sao chổi 3I/ATLAS vĩnh viễn rời khỏi Hệ Mặt Trời, nhưng chuyến thăm của nó còn để lại hậu quả lâu dài. Từ đâu xuất hiện vật thể bí ẩn này? Tại sao nó từng bị coi là tàu vũ trụ ngoài hành tinh? Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với vị khách liên sao này? Và chuyến thăm của nó ảnh hưởng ra sao đến Trái Đất? Tất cả được lý giải trong bài viết của Sputnik.
3I/ATLAS được phát hiện như thế nào?
Một trong những lý do dẫn đến “sự phát hiện” này là nỗi lo sợ. Đầu thế kỷ XXI, nhân loại bắt đầu lo ngại nghiêm túc về mối đe dọa từ vũ trụ. Năm 2004, các nhà thiên văn phát hiện tiểu hành tinh Apophis, rộng 340 mét. Tính toán ban đầu cho thấy vào năm 2029, nó sẽ tiếp cận rất gần Trái Đất, và nếu va chạm xảy ra, có thể gây ra thảm họa toàn cầu.
Mặc dù sau đó các phép tính cập nhật bác bỏ nguy cơ va chạm, nhiều quốc gia vẫn tăng mạnh ngân sách cho các chương trình phòng thủ hành tinh. Sự kiện thiên thạch Chelyabinsk năm 2013, thiên thể duy nhất trong lịch sử từng khiến hàng trăm người bị thương, cũng khẳng định mối đe dọa này là có thật.
Kết quả là năm 2015, NASA triển khai dự án Hệ thống Cảnh báo Va chạm Tiểu hành tinh với Trái Đất (The Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System). Đến nay, hệ thống gồm 5 kính viễn vọng đặt tại Tây Ban Nha, Nam Phi, Chile và quần đảo Hawaii.
Các thiết bị này quét bầu trời nhằm phát hiện các vật thể nguy hiểm có kích thước từ 140 mét trở lên, đồng thời cũng theo dõi sao và các thiên thể khác. Chính nhờ hệ thống này mà ngày 1 tháng 7 năm 2025, kính viễn vọng tại Chile phát hiện một vật thể di chuyển với vận tốc cực cao (hơn 50 km/s) và quỹ đạo bất thường, đủ cơ sở để xếp nó vào nhóm vật thể liên sao.
Nguồn gốc và tuổi của 3I/ATLAS
Vật thể được đặt tên 3I/ATLAS nhanh chóng trở thành hiện tượng khoa học toàn cầu. Gần như mọi thiết bị thiên văn đang hoạt động đều đổ dồn theo dõi. Qua nghiên cứu, các nhà khoa học xác định đây là một sao chổi, với bầu khí quyển (coma), lớp mây khí và bụi bao quanh nhân, có đường kính khoảng 24 km.
Quỹ đạo cho thấy vật thể này đến từ đâu. Dải Ngân Hà bao gồm lớp đĩa dày cổ xưa và lớp đĩa mỏng trẻ hơn. Hệ Mặt Trời, hình thành cách đây 4,5 tỷ năm, nằm trong phần đĩa mỏng. Tuy nhiên, “ATLAS” có thể xuất phát từ đĩa dày, nơi được cho là có tuổi thọ đến 7 tỷ năm. Sao chổi di chuyển từ phía chòm sao Nhân Mã (Sagittarius).
NASA cho rằng vật thể này có thể hình thành trong một hệ hành tinh cổ xưa hơn hệ Mặt Trời. “Nói thật đi, chỉ nghĩ đến điều đó thôi cũng khiến tôi nổi da gà", Tom Statler, chuyên gia hàng đầu của NASA về các thiên thể nhỏ, thừa nhận.
3I/ATLAS có đe dọa Trái Đất không?
Mặc dù bản thân 3I/ATLAS là một phát hiện khoa học quý giá, nhưng thứ thực sự đưa nó lên trang nhất toàn cầu lại là tuyên bố gây chấn động của nhà thiên văn học Avi Loeb (Abraham Loeb) từ
Đại học Harvard. Trong một bài báo, ông đề xuất giả thuyết vật thể này có thể mang nguồn gốc nhân tạo, và thậm chí có phi hành đoàn bên trong. Ông còn cảnh báo người ngoài hành tinh có thể mang ý đồ thù địch và đang tiếp cận Trái Đất một cách bí mật.
Loeb đưa ra một số “bằng chứng”: vật thể di chuyển nhanh hơn bất kỳ vật thể nào khác trong Hệ Mặt Trời, kể cả tàu vũ trụ do con người chế tạo. Nó còn trải qua gia tốc phi hấp dẫn, như thể có động cơ đẩy. Đặc biệt, quỹ đạo của vật thể sẽ đưa nó đến gần Trái Đất từ phía Mặt Trời, khiến việc quan sát trở nên khó khăn.
“Hậu quả có thể là thảm họa đối với nhân loại", Loeb viết trên blog của mình, gây ra làn sóng xôn xao trên truyền thông toàn cầu.
Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Nathan Eismont, nhà nghiên cứu cao cấp của Viện Nghiên cứu Vũ trụ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, hành vi của sao chổi này hoàn toàn không có gì kỳ lạ.
“Tất nhiên, nó có một số đặc điểm riêng, ví dụ hàm lượng khí CO₂ cao bất thường. Nhưng ngoài ra, không có điều gì phi thường cả, mọi hiện tượng đều nằm trong khuôn khổ vật lý đã biết. Sự thay đổi vận tốc có thể do khí và bụi phun ra, một hiện tượng điển hình của sao chổi", ông giải thích.
Dù vậy, Eismont coi sự ồn ào do Loeb tạo ra cũng có mặt tích cực:
“Nhiều người trước đây hoàn toàn xa lạ với chủ đề này bỗng dưng quan tâm như thể đó là vấn đề sinh tử. Điều này thu hút sự chú ý đến khoa học, có thể thúc đẩy tăng ngân sách, kể cả cho các chương trình phòng thủ hành tinh. Khả năng quan sát ngày càng được nâng cao, nhờ đó cơ hội phát hiện sớm một vật thể thực sự nguy hiểm cũng tăng theo. Tôi nghĩ Loeb hiểu rõ những gì ông ấy nói chỉ là giả định thuần túy".
Đáng chú ý, bài báo của Loeb, được đăng trên kho lưu trữ tiền xuất bản (preprint), có một lưu ý rất quan trọng: tác giả gọi công trình này là “trước hết, một bài tập mang tính sư phạm".
Và những vật thể liên sao khác
3I/ATLAS tiếp cận gần Trái Đất nhất vào lúc khoảng 9 giờ sáng (giờ Moskva) ngày 19 tháng 12 năm 2025, khi cách chúng ta 270 triệu km, gần gấp đôi khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời. Sau đó, nó tiếp tục hành trình ra xa vào không gian sâu, né tránh tất cả các hành tinh còn lại. Dự kiến đến mùa xuân năm 2026, nó sẽ vượt qua quỹ đạo của Sao Mộc.
3I/ATLAS là vật thể liên sao thứ ba được ghi nhận trong vòng 8 năm trở lại đây. Năm 2017, kính viễn vọng Pan-STARRS phát hiện tiểu hành tinh hình xì gà 1I/Oumuamua. Đến năm 2019, nhà thiên văn nghiệp dư Gennady Borisov từ vùng Crưm phát hiện sao chổi liên sao đầu tiên trong lịch sử mang tên 2I/Borisov.
Theo Nathan Eismont, trong những năm tới, số lượng phát hiện như vậy sẽ ngày càng tăng:
“Khả năng kỹ thuật, đặc biệt là của các kính viễn vọng, tăng vọt. Chúng ta có thể khẳng định chắc chắn các vật thể liên sao từng đến Hệ Mặt Trời từ rất lâu, nhưng trước đây không đủ công cụ để phát hiện chúng".
Ông cũng lưu ý, ngoài các hệ sao khác, thậm chí có thể có những “vị khách” đến từ những thiên hà khác, dù tần suất sẽ hiếm hơn rất nhiều so với 3 lần trong 8 năm vừa qua.
