Quỹ đầu tư Pyn Elite Fund tin tưởng Việt Nam sẽ kiểm soát dịch bệnh thành công và đưa kinh tế tăng tốc trở lại vào mùa thu, cũng như thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục đi lên...
Kinh tế Việt Nam sẽ ra sao khi thế giới vẫn quay cuồng vì Covid-19?
Ngày 29/7, Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức Hội thảo trực tuyến công bố Báo cáo thường niên nền kinh tế Việt nam 2021 với chủ đề “Định vị lại Việt Nam trong bối cảnh biến động toàn cầu”.
Đáng chú ý, Hội thảo này có sự đóng góp ý kiến quan trọng của Viện nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) trực thuộc Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội và Viện Friedrich Naumann Foundation (viết tắt là FNF).
Phát biểu tại sự kiện này, PGS.TS Nguyễn Trúc Lê, Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế cho biết, Báo cáo mang chủ đề “Định vị lại Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu” ra đời trên nền tảng suy thoái toàn cầu dưới tác động của đại dịch Covid-19.
Ngoài ra, xu hướng toàn cầu hóa tiếp tục phát triển song vẫn còn những thiên hướng trái ngược, cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mang đến nhiều cơ hội cũng như thách thức khác nhau, các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống gia tăng cả ở cấp độ và quy mô.
Cùng với sự thu hẹp trong sản lượng toàn cầu, việc làm và thu nhập cũng giảm mạnh. Cả thương mại hàng hóa và dịch vụ đều giảm tốc trong năm qua, ở các mức -7% và -20%, nhất là các ngành du lịch và vận chuyển.
Tuy nhiên, là nền kinh tế có độ mở cao, theo các chuyên gia, Việt Nam tiếp tục hội nhập quốc tế sâu rộng và ngày càng nhạy cảm với những biến động bên ngoài thế giới.
PGS.TS Nguyễn Trúc Lê nêu quan điểm hầu hết dự báo của các tổ chức, thể chế tài chính quốc tế đều cho rằng, bức tranh kinh tế toàn cầu sẽ sáng hơn nhờ phản ứng chính sách hiệu quả và kịp thời của nhiều quốc gia, việc triển khai tiêm chủng vaccine ngừa coronavirus được đẩy mạnh trong năm 2021. Tuy vậy, sự phục hồi sẽ không đồng đều giữa các nền kinh tế khu vực và trên thế giới.
Các chuyên gia cũng cho rằng, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ dự kiến sẽ diễn ra ở Mỹ, Trung Quốc, nhưng cũng không đủ để kéo bật và nâng tầm các nền kinh tế còn lại trên thế giới.
Mặc dù vậy, theo bà Anh Thu, triển vọng kinh tế thế giới hiện còn phụ thuộc vào khả năng kiểm soát bệnh dịch trên toàn cầu mà điều này, ít có khả năng, có thể thành công triệt để trong một năm tới.
Đối với tình hình kinh tế Việt Nam, động lực cho tăng trưởng kinh tế được dự báo sẽ tiếp tục đến từ hoạt động xuất khẩu và đầu tư công.
Theo chuyên gia với việc dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục tăng (dù xu hướng có chậm lại do tác động của dịch Covid-19) thì xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài vẫn đóng vai trò quan trọng bậc nhất đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam nhiều năm tới đây.
Mặc dù vậy, theo PGS.Nguyễn Anh Thu, tốc độ xuất khẩu sẽ phụ thuộc nhiều vào sự hồi phục kinh tế thế giới và xuất khẩu của các mặt hàng mũi nhọn truyền thống vốn chịu ảnh hưởng nặng nề trong năm qua.
Chuyên gia lưu ý, đóng góp trực tiếp của đầu tư công khi đó vào tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ không cao như năm 2020 do vấn đề hạn hẹp về nguồn lực tài khóa.
Ngoài ra, việc điều hành nới rộng chính sách tiền tệ hay hạ lãi suất chủ yếu có vai trò giúp giảm bớt gánh nặng nợ lãi của các khoản vay hiện tại hơn là thúc đẩy các khoản vay mới nhằm mở rộng sản xuất.
“Khi khả năng kiểm soát đại dịch chưa chắc chắn, niềm tin chưa quay trở lại thì đầu tư của các doanh nghiệp sẽ khó tăng mạnh ngay cả khi lãi suất có thực sự giảm. Đồng thời, nhiều ngành dịch vụ dự kiến cũng chưa thể hồi phục ngay trong năm 2021 (điển hình như du lịch, hàng không…)”, chuyên gia lưu ý.
PGS.TS Nguyễn Anh Thu lưu ý, các đợt tái bùng phát đại dịch Covid-19 có thể khiến nhiều hoạt động sản xuất và tiêu dùng bị ngưng trệ. Với kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm và diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh như hiện nay, quá trình phục hồi kinh tế còn phụ thuộc vào một số yếu tố.
“Quá trình phục hồi kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào tốc độ và quy mô tiêm chủng vaccine, hiệu quả/phản ứng phụ của các biện pháp phòng chống bệnh dịch, các gói hỗ trợ và thúc đẩy tăng trưởng ở trong nước”, PGS.TS Nguyễn Anh Thu nhấn mạnh.
Các kịch bản phục hồi kinh tế, tăng trưởng GDP của Việt Nam 2021
Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam năm 2021 của viện VEPR cũng nêu ra ba kịch bản tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay.
“Khi đó, tăng trưởng kinh tế cả năm của Việt Nam được dự đoán ở mức 4,5%-5,1%”, PGS.TS Nguyễn Anh Thu nhấn mạnh.
Cùng với đó, tốc độ tăng trưởng GDP của năm 2021 cũng sẽ giảm từ 1 – 1,5% so với các dự báo trước đó được chính Viện VERP công bố hồi quý I vừa qua (với mức tăng trưởng được kỳ vọng đạt từ 6 – 6,3%).
Kịch bản thứ hai – thuận lợi hơn, nếu dịch bệnh, giả định, sớm được kiểm soát, ngay trong tháng 8/2021, việc tiêm chủng được đẩy nhanh và đạt miễn dịch cộng đồng ngay trong Quý I/2022, kinh tế vĩ mô duy trì ổn định. Tăng trưởng kinh tế cả năm được dự báo đạt mức 5,4% đến 6,1%.
Về phần kịch bản xấu nhất, chuyên gia cho rằng, khi giả định dịch bệnh chưa thể được kiểm soát và các hoạt động kinh tế chưa thể trở lại bình thường cho tới quý IV năm 2021, quá trình tiêm chủng vaccine chống Covid-19 được triển khai chậm do nhiều nguyên nhân (đặc biệt là thiếu nguồn cung cũng như năng lực của hệ thống y tế chưa đáp ứng được), các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, quá trình tái cơ cấu, chuyển đổi số được thúc đẩy nhưng dịch vụ, thương mại và thu hút vốn đầu tư FDI phục hồi chậm. Trong trường hợp này, kinh tế Việt Nam năm 2021 này có thể sẽ chỉ tăng 3,5% - 4%.
PGS. TS Nguyễn Anh Thu cũng nhấn mạnh, so với một năm trước đây, tương lai nền kinh tế thế giới đã bớt bất định hơn nhờ kinh nghiệm ứng phó với dịch coronavirus, cũng như tiến trình triển khai tiêm chủng ở nhiều nước lớn nhanh và đạt hiệu quả hơn.
Mặc dù vậy, triển vọng kinh tế thế giới vẫn phụ thuộc vào khả năng kiểm soát dịch bệnh quy mô toàn cầu mà điều này khó có thể xảy ra chỉ trong vòng một năm ngắn tới đây.
Chiến lược nào giúp Việt Nam định vị lại nền kinh tế?
Phát biểu tại Hội thảo, các chuyên gia đặc biệt nhấn mạnh đến các biện pháp ứng phó với đại dịch và các quyết sách nhằm góp phần sớm phục hồi nền kinh tế thời gian tới, có tính đến các biến động và tính chất nhạy cảm của nền kinh tế toàn cầu trong thời điểm hiện tại.
Đề xuất một số giải pháp, khuyến nghị chính sách quan trọng cho chiến lược định vị lại nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh biến động toàn cầu, PGS.TS Nguyễn Anh Thu cho rằng, trong ngắn hạn, Việt Nam cần nỗ lực thực hiện đồng bộ các biện pháp khống chế dịch bệnh Covid-19, tổ chức tiêm chủng nhanh và hiệu quả.
Do nguồn lực tài khóa còn hạn hẹp, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân của Việt Nam trong thời kỳ đại dịch cần “chọn đúng trọng tâm”, tiết kiệm, đúng địa chỉ.
Chuyên gia lưu ý, cần sớm thiết kế gói chính sách kích thích và phục hồi sản xuất kinh doanh chung cho các loại hình doanh nghiệp và hộ kinh doanh, các chính sách hỗ trợ/ bảo lãnh tín dụng, đặc biệt là với các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như siêu nhỏ.
“Tất cả các biện pháp hỗ trợ về thuế thu nhập hay chi tiêu hàng xa xỉ nên được xóa bỏ”, chuyên gia lưu ý.
Ngoài ra, theo PGS.TS Nguyễn Anh Thu, đầu tư công không nên dàn trải mà cần tập trung và đẩy nhanh đến các dự án trọng điểm quốc gia đã có kế hoạch.
Tiết kiệm chi phí thường xuyên cần được xem xét, cân nhắc đến khi mà dịch bệnh Covid-19 vẫn còn là ẩn số, tương lai nền kinh tế còn bất định.
Đối với chính sách tiền tệ, theo chuyên gia của VEPR, Việt Nam cũng cần lưu ý đặc biệt đối với việc kiểm soát tăng trưởng cung tiền và định hướng dòng tín dụng vào khu vực sản xuất.
“Trong bối cảnh các thị trường chứng khoán và bất động sản nóng như hiện nay, việc kiểm soát dòng tín dụng vào các thị trường này cũng cần được biệt lưu ý bên cạnh vấn đề nợ xấu”, Phó Hiệu trưởng ĐH Kinh tế lưu ý.
Về chiến lược trung hạn, dài hạn, chuyên gia cho rằng, cùng với các chính sách mang tính ngắn hạn mà Chính phủ đang thực hiện nhằm giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, Việt Nam cũng cần kiên trì với những cải cách mang tính dài hạn để cải thiện nền tảng vĩ mô và giảm thiểu rủi ro trong tương lai.
Trong mọi tình huống, lạm phát, lãi suất cũng như vấn đề tỷ giá cần được các nhà làm chính sách của Việt Nam duy trì tính ổn định để chuẩn bị tốt nhất cho giai đoạn phục hồi hậu Covid-19.
Bên cạnh đó, nền kinh tế Việt Nam cần nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện môi trường kinh doanh, trong đó, cần tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh địa phương của doanh nghiệp thông qua các trụ cột của chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (chỉ số PCI).
Bên cạnh đó, theo VEPR, Việt Nam cần tận dụng được thương mại và đầu tư để nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế trong tương lai.
Để làm được điều này, cần thấy được vai trò đặc biệt quan trọng của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) trong việc cải thiện lợi thế so sánh và giá trị gia tăng của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu (GVC), đồng thời tạo môi trường để các FTA phát huy hiệu quả nhất các thỏa thuận đã ký và thế mạnh của nền kinh tế Việt Nam.
Chuyên gia nhấn mạnh, mặc dù đầu tư công cần có lựa chọn, song Chính phủ Việt Nam cũng cần nhanh chóng cải thiện hệ thống vận tải nhằm thúc đẩy lưu thông hoạt động thương mại và đầu tư quốc tế, đồng thời, tận dụng các FTA nhằm cắt giảm và đơn giản hóa các thủ tục hải quan, thủ tục hành chính nhằm tạo thuận lợi hóa cho hoạt động giao thương trong thời gian tới.
Đặc biệt, PGS.TS Nguyễn Anh Thu cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nâng cao hiểu biết và đảm bảo được khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng sản phẩm, xuất xứ hàng hóa, khẳng định vị thế của mình trên sân chơi thế giới.
Ngoài ra, Việt Nam cũng cần phải nâng cao trình độ, chất lượng nguồn nhân lực nhằm hưởng lợi và tận dụng tối đa xu hướng chuyển giao công nghệ, khoa học, kỹ thuật từ chính các doanh nghiệp nước ngoài.
Đối với hoạt động xuất nhập khẩu, các chuyên gia nhất trí cho rằng, đây vẫn là động lực quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam, nhất là tăng trưởng năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP).
“Để Việt Nam có thể cải thiện TFP của mình thông qua việc tham gia vào GVC. Việt Nam có thể thông qua việc thiết lập và gắn kết với các đối tác là các quốc gia có mức thu nhập cao hơn và phát triển hơn”, PGS.TS Nguyễn Anh Thu khẳng định.
Riêng đối với hai ngành điện tử và thực phẩm, chuyên gia khuyến nghị, có thể Chính phủ cần nghiên cứu các cơ hội mới và cách làm sáng tạo hơn như phát triển phân khúc sản phẩm sạch, organic, cách thức thương mại (sử dụng chính các sàn thương mại) đối với sản phẩm của Việt Nam.
Pyn Elite Fund: Kinh tế Việt Nam sẽ tăng tốc trở lại vào mùa thu
Quản lý quỹ đầu tư Phần Lan Pyn Elite Fund là ông Petri Deryng vừa đưa ra một số đánh giá về thị trường chứng khoán Việt Nam.
Theo đó, ông Deryng nhận định đợt dịch thứ 4 đang gây ra những ảnh hưởng tiêu cực nặng nề đến nền kinh tế Việt Nam. Dù thị trường chứng khoán gần đây không phản ứng với sự gia tăng của các ca nhiễm Covid-19 nhưng việc Chính phủ áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội trong tháng 7 đã khiến các nhà đầu tư bán lẻ chốt lời. Từ 1.420 điểm vào đầu tháng 7, chỉ số VN-Index đã giảm nhanh chóng xuống còn 1.250 điểm, tương đương mức giảm 12%.
Các biện pháp giãn cách xã hội đã tác động mạnh tới TP.HCM và các tỉnh thành lân cận. Tại miền Bắc, các nhà hàng và một số cơ sở kinh doanh dịch vụ ở Hà Nội cũng phải đóng cửa. Bên cạnh đó là các đợt bùng phát riêng lẻ xuất hiện rải rác tại các khu công nghiệp. Từ ngày 9 tháng 7, TP.HCM áp đặt các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt nhất và dự báo tình hình sẽ ổn định vào tháng 8.
Tiến độ tiêm chủng tại Việt Nam hiện vẫn còn chậm. Dù vậy, thời gian qua, Chính phủ đã có những nỗ lực nhằm cải thiện năng lực sẵn sàng tiêm chủng và nguồn cấp vaccine. Hiện Việt Nam đã thực hiện tiêm chủng cho khoảng 5 triệu người, chiếm khoảng 5% tổng dân số. Dù vậy, tỷ lệ người tiêm mũi thứ hai vẫn dưới 1%. Chính phủ cho biết sẵn sàng tiêm cho 1 triệu người mỗi ngày, đồng thời lên kế hoạch đạt tỷ lệ tiêm chủng lên đến 60-70% vào cuối năm 2021.
Việc áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt đã làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế trong quý 3. Các công ty đã phải điều chỉnh dự báo tăng trưởng lợi nhuận năm 2021, dù mức tăng vẫn được kỳ vọng là 30–40%.
Chỉ số VN-Index hiện đang giao dịch ở các mức P/E sau: 2021 là 14,5 lần; 2022 là 12,0 và 2023 là 9,8.
Theo Pyn Elite Fund, đây là một chặng đường khó khăn với các cổ phiếu trong danh mục đầu tư của Quỹ. Trong tâm của Pyn Elite Fund là các công ty đang bị ảnh hưởng do lệnh giãn cách xã hội. Việc tình hình trở nên xấu đi sẽ làm giảm giá trị của Quỹ.
Dù vậy, Pyn Elite Fund tin tưởng Chính phủ Việt Nam sẽ có thể giành lại thế kiểm soát dịch bệnh, đồng thời đẩy mạnh tiêm chủng trong một thời gian hợp lý.
Cần nhắc lại rằng, 6 tháng đầu năm nay, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, kinh tế Việt Nam vẫn gặt hái được rất nhiều thành công. Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tốc độ tăng trưởng GDP Việt Nam 6 tháng đầu năm nay đạt 5,64%, tăng 1,82% so với cùng kỳ năm ngoái. Các ngành nghề nông, lâm, thủy sản, công nghiệp đều tăng trưởng ấn tượng.
Về thị trường tiền tệ, trong 6 tháng đầu năm, các chỉ số ngoại hối, tỷ giá ổn định, tín dụng có xu hướng tăng 5,68% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu có tốc độ tăng cao, 6 tháng tăng 32,2%. Mặt bằng lãi suất cho vay giảm, thanh khoản của hệ thống các tổ chức tín dụng cũng được bảo đảm.
Đặc biệt, như Sputnik Việt Nam đã thông tin trước đó, Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới trong bối cảnh đại dịch Covid-19 được cả ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu quốc tế gồm Moody’s, S&P, Fitch nâng điểm triển vọng lên mức “Tích cực”.