Lời đanh thép của Bộ trưởng Phan Văn Giang cho thấy một Việt Nam rất khác

Như Sputnik thông tin, tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 19 ở Singapore từ 10-12/6 vừa qua, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, đã gây ấn tượng rất mạnh với bài phát biểu rất sâu sắc và “thời sự” với chủ đề “Tăng cường khả năng quốc phòng để bảo vệ Tổ quốc”.

Người đứng đầu Bộ Quốc phòng Việt Nam đã phát đi không chỉ là thông điệp về hòa bình, hợp tác và phát triển mà còn tái khẳng định lập trường “bốn không” của Việt Nam trong đối ngoại quốc phòng.

Trong đó nhấn mạnh, nền quân sự, quốc phòng Việt Nam là “toàn dân, mang tính chật tự vệ, hòa bình, không làm phương hại bất cứ quốc gia nào”. Hà Nội chọn chân lý, lẽ phải và tự tăng cường tiềm lực quốc phòng để phòng thủ và bảo vệ Tổ quốc.

Trong thế giới biến động hỗn loạn như ngày nay, để tránh bị hiểu lầm hay nghi ngờ, Việt Nam chọn nói thẳng.

Tuyên bố của Đại tướng Phan Văn Giang tái khẳng định lập trường, Việt Nam chọn hòa bình, xây dựng nền quốc phòng tự vệ, sẵn sàng là bạn của tất cả nhưng không nhân nhượng lợi ích quốc gia.

Tuyên bố không mới, vốn đã được nêu trong Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam 2019, tuy nhiên, ở một diễn đàn như Đối thoại Shangri-La, những lời đanh thép của Đại tướng Phan Văn Giang cho thấy một Việt Nam rất khác – đã ở thế cởi mở, sòng phẳng, sẵn sàng đối thoại thẳng thắn trên tinh thần thiện chí với tất cả các nước, kể cả cường quốc.

Đánh giá về nội hàm tuyên bố của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang ở Đối thoại Shangri-La vừa qua, Thiếu tướng, PGS, TS Vũ Cương Quyết, Viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng (Bộ Quốc phòng) chia sẻ với QĐND rằng, bài phát biểu của Đại tướng Phan Văn Giang đã cho thấy tầm nhìn chiến lược đối với các vấn đề an ninh khu vực và thế giới, gắn với thực tiễn cùng những thách thức mà Việt Nam đang phải đối mặt về quốc phòng, an ninh.

Trong đó, khẳng định xu thế hòa bình, hợp tác và phát triển luôn là mong muốn chung của nhân loại, nhưng các vấn đề an ninh truyền thống vẫn còn nhiều phức tạp, điển hình là cạnh tranh chiến lược, mâu thuẫn, xung đột lợi ích, tranh chấp chủ quyền lãnh thổ giữa các quốc gia vẫn tiếp tục xảy ra.

Thực tế, thông điệp về quốc phòng, an ninh của Việt Nam tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 19, theo đánh giá của một số học giả, nhà quân sự trong và ngoài nước, cho thấy vai trò và vị thế của Việt Nam được nâng cao trên trường quốc tế khi khẳng định rõ nền quốc phòng toàn dân mang tính chất hòa bình và tự vệ - đúng với chính sách “bốn không” nêu trong Sách Trắng Quốc phòng 2019.

Theo chuyên gia Hoàng Hoàng Thị Hà, từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng sâu sắc và tập hợp lực lượng giữa các nước lớn theo xu hướng phân cực và tối đa hóa quyền lực tiếp tục được đẩy mạnh, các nước vừa và nhỏ-đặc biệt tại Đông Nam Á (như Việt Nam – PV) hiện nay đang đứng trước nhiều bài toán khó, bao gồm thách thức làm thế nào để giữ vững tính độc lập, tự chủ trong quan hệ với các nước?

Với nguồn lực có hạn, làm thế nào để vừa nâng cao năng lực quốc phòng, vừa ưu tiên giải quyết các vấn đề kinh tế-xã hội cũng như những mối đe dọa an ninh phi truyền thống như thiên tai, khủng bố và dịch bệnh? Với sự trở lại của cách tiếp cận “cân bằng quyền lực” và “răn đe quân sự” của các nước lớn, làm thế nào để tiếp tục duy trì vai trò của ASEAN trong thúc đẩy an ninh hợp tác? Các nước lớn đã và sẽ tiếp tục tăng cường chú ý và đầu tư chiến lược vào Đông Nam Á. Điều này góp phần nâng cao vai trò địa chính trị của Đông Nam Á và đem đến cả thách thức lẫn cơ hội cho các nước trong khu vực.

Theo bà Hoàng Thị Hà nhận định, ở Đối thoại Shangri-La lần thứ 19, các nước đều nêu bật sự cần thiết phải nâng cao năng lực quốc phòng, quân sự nhằm bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích quốc gia. Đây là nhu cầu tự vệ chính đáng và đó cũng là thông điệp quan trọng của Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam tại diễn đàn.

Cũng theo nữ chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, một số Bộ trưởng quốc phòng của các nước tham dự đối thoại cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực răn đe, ứng phó và điều này đồng nghĩa với việc phải tăng ngân sách quốc phòng. Đây là điều mà Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều nước châu Âu đang làm.

Theo bà Hà, đây là một nghịch lý của quan hệ quốc tế trong thời đại hiện nay, rằng để bảo đảm hòa bình, cần nâng cao sức mạnh quân sự.

Như Sputnik đã nêu, trong bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 19, Bộ trưởng Phan Văn Giang lưu ý rằng, việc tăng cường khả năng quốc phòng phải bảo đảm sự minh bạch, “tránh nghi kỵ, hiểu lầm, khiến suy giảm lòng tin chiến lược giữa các quốc gia”.

Thông điệp rõ ràng này của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam được giới học giả đánh giá rất có ý nghĩa đối với diễn đàn thúc đẩy hợp tác, vì hòa bình, phát triển như Shangri-La, vì đã góp phần giải quyết những mối quan ngại xung quanh vấn đề tăng cường tiềm lực quốc phòng, sức mạnh quân sự nói chung của các nước.

Theo Thiếu tướng, PGS, TS Vũ Cương Quyết, trong bối cảnh đó, tăng cường tiềm lực quốc phòng là xu thế không thể tránh khỏi và thúc đẩy hợp tác cùng có lợi là vô cùng cần thiết để xu thế đó không bị biến thành một cuộc chạy đua vũ trang khốc liệt, bởi hợp tác luôn đi đôi với cạnh tranh. Để giữ gìn hòa bình và phát triển thịnh vượng cho nhân loại, các quốc gia cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, tăng cường tiềm lực quốc phòng bảo đảm công khai, minh bạch.

Trong khi đó, theo Đại tá Vũ Thành Văn, Cục trưởng Cục Đối ngoại (Bộ Quốc phòng), một trong những điểm nhấn quan trọng trong thông điệp của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 19 chính là khẳng định:

Việt Nam hiện đại hóa vũ khí, trang bị là để bảo vệ Tổ quốc, không hề có dụng ý răn đe sử dụng vũ lực hay sử dụng vũ lực chống lại nước khác; đúng như chính sách quốc phòng “4 không” của Việt Nam: Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Tướng Quyết lưu ý thêm rằng, bản chất nền quốc phòng toàn dân của Việt Nam cũng đã thể hiện sự minh bạch. Cụ thể, tăng cường tiềm lực quốc phòng không chỉ là tăng cường sức mạnh quân sự mà là tăng cường sức mạnh tổng hợp của cả đất nước, cả về chính trị, tinh thần, kinh tế, khoa học-công nghệ, quân sự. Hiện đại hóa quân đội không chỉ là hiện đại hóa vũ khí, trang bị mà còn là xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, tinh thần, hiện đại hóa về tổ chức, biên chế, nghệ thuật quân sự...

Tướng 4 sao, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin dù là lần đầu tham dự Đối thoại Shangri-La nhưng cũng đã dành nhiều thời gian cho thông điệp hợp tác vì mục đích chung, không tìm kiếm đối đầu và sẽ nỗ lực ngăn chặn xung đột trên thế giới hiện nay.

Tướng Austin cho rằng, khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương là trọng tâm trong đại chiến lược của Mỹ, nêu bật vai trò của việc duy trì môi trường an ninh mở, bao trùm và dựa trên luật lệ trong khu vực.

Trong tuyên bố của tướng Phan Văn Giang có nêu rõ chủ trương của Việt Nam tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, tăng cường xây dựng lòng tin chiến lược; mở rộng hợp tác quốc phòng để nâng cao khả năng bảo vệ đất nước, cùng nhau giải quyết các thách thức an ninh chung, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.

Bên cạnh đó, đại diện Việt Nam cũng nhấn mạnh thông điệp Việt Nam “thấu hiểu giá trị của hòa bình, mong muốn duy trì và quyết tâm gìn giữ hòa bình đất nước, quyết tâm bảo vệ độc lập, tự do, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, lợi ích quốc gia, dân tộc”, sau khi đã phải trải qua nhiều cuộc chiến tranh tự vệ, chịu nhiều đau thương, mất mát. Việt Nam khao khát thế giới, khu vực, mọi quốc gia, dân tộc đều được hưởng hòa bình, tự do, ấm no, hạnh phúc.

Theo Thiếu tướng, PGS, TS Vũ Cương Quyết, hòa bình, ổn định và phát triển của Việt Nam không tách rời hòa bình của khu vực và trên thế giới, như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Giữ gìn hòa bình thế giới tức là giữ gìn lợi ích của nước ta”. Việt Nam tăng cường tiềm lực quốc phòng nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác ứng phó với các thách thức an ninh chung, tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Vì vậy, Việt Nam tăng cường tiềm lực quốc phòng bảo vệ Tổ quốc vừa là để bảo vệ, gìn giữ hòa bình của mình, vừa góp phần bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới.

Theo Đại tá Vũ Thành Văn, trong phát biểu của Việt Nam tại các kỳ Đối thoại Shangri-La luôn truyền tải một thông điệp có ý nghĩa, đó là: Mong muốn an ninh khu vực và thế giới được duy trì ổn định, luôn sẵn sàng đóng góp cho sứ mệnh chung gìn giữ hòa bình; các nước giải quyết tranh chấp bất đồng bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, các cam kết khu vực như Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), tôn trọng độc lập, chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích các quốc gia.

Đại tướng Phan Văn Giang đã chạm đến trái tim người nghe khi nêu trong bài phát biểu của mình rằng, Việt Nam đã trải qua nhiều thập kỷ chiến tranh tự vệ nên thấu hiểu sự tàn phá và hậu quả của xung đột, bạo lực, do đó, thấu hiểu giá trị của hòa bình, mong muốn duy trì và quyết tâm gìn giữ hòa bình đất nước, quyết tâm bảo vệ độc lập, tự do, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, lợi ích quốc gia, dân tộc. Theo Bộ trưởng, Việt Nam, cũng khao khát thế giới, khu vực, mọi quốc gia, dân tộc đều được hưởng hòa bình, tự do, ấm no, hạnh phúc.