Tiền Việt đắt lên, Ngân hàng Nhà nước đã đi trước một bước

Thông tin tại Diễn đàn Toàn cảnh Ngân hàng năm 2023, do tạp chí Kinh tế Sài Gòn tổ chức với sự chỉ đạo nội dung của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam tại Hà Nội sáng nay (10/5), TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, thành viên thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia, đã nhận định về mức độ mất giá của đồng Việt Nam thời gian tới.

Thực tế, NHNN đã giảm lãi suất điều hành 2 lần từ đầu năm đến nay. Thị trường đang kỳ vọng lãi suất điều hành sẽ giảm về mức 4%/năm đến năm 2025 - mức thấp tương đương với lãi suất trước đại dịch Covid-19.

Nhận định về diễn biến tỷ giá, theo TS. Cấn Văn Lực, biến động của tỷ giá USD/VND ở mức trên 3% là "chấp nhận được".

Bước sang năm 2023, do USD mất giá và kinh tế Mỹ được dự báo tăng trưởng thấp hơn, khả năng FED sẽ không tiếp tục tăng lãi suất từ nay tới cuối năm, các đồng tiền khác tăng giá trở lại, trong đó có VND.

TS. Cấn Văn Lực chỉ rõ, từ đầu năm đến nay, VND đã tăng giá 0,7-0,8% so với USD. TS. Cấn Văn Lực dự báo, tỷ giá cơ bản cả năm 2023 sẽ ổn định.

Ngoài ra, Việt Nam cũng cần phải cân bằng lãi suất và tỷ giá. Nếu lãi suất tăng mạnh quá, doanh nghiệp sẽ không thể chịu đựng được.

Theo ông Lực đôi khi phải hy sinh tỷ giá để đảm bảo lưu chuyển dòng vốn. Ngoài ra, cần có khung xử lý khủng hoảng phòng trường hợp xấu xảy ra sẽ có phương án để ứng phó, không để bị động.

TS. Cấn Văn Lực cũng đề cập vấn đề nợ xấu đang có dấu hiệu tăng nhanh (dự báo khoảng 2,5%).

Theo ông Lực, nợ xấu vẫn trong tầm kiểm soát do năng lực tài chính của hệ thống ngân hàng hiện nay đã tốt hơn nhiều giai đoạn trước. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu chung toàn hệ thống hiện đã lên tới 125%.

Bên cạnh đó, huy động vốn và tốc độ cung tiền năm nay cũng dự báo khả quan hơn năm trước, tăng trưởng khoảng 10%. Thị trường chứng khoán năm nay cũng dự báo phục hồi trở lại, tăng khoảng 15%.

Khuyến nghị chính sách, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, bài toán lớn nhất năm nay là phải quyết liệt cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Ông cho biết, Ngân hàng Nhà nước đang chuyển trạng thái chính sách tiền tệ từ thận trọng, chặt chẽ sang hướng nới lỏng thận trọng, hỗ trợ tăng trưởng.

Đánh giá cao vai trò của chính sách tiền tệ với nền kinh tế, song chuyên gia này cũng cho rằng, năm 2023, chính sách tài khóa vẫn là chính sách chủ lực trong hỗ trợ phục hồi nền kinh tế. TS. Cấn Văn Lực đề nghị tiếp tục tung ra một số gói hỗ trợ cho người dân (giãn hoãn thuế, giảm phí), đồng thời đẩy mạnh đầu tư công để giảm ách tắc dòng tiền, tăng thanh khoản cho hệ thống…

Tại Diễn đàn, nhiều chuyên gia tập trung phân tích, làm rõ bức tranh về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, bài học rút ra trong điều hành chính sách tiền tệ năm 2022, nhận diện khó khăn, áp lực phải đối mặt trong năm 2023, đề xuất các khuyến nghị chính sách nhằm nắm bắt cơ hội, khắc phục những khó khăn, thách thức, thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trong năm 2023 và những năm tiếp theo.

Các chuyên gia lưu ý, trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến số bất định, còn nội tại nền kinh tế cũng đang đối mặt với nhiều bài toán khó khăn trên nhiều lĩnh vực, như chậm giải ngân đầu tư công, vướng mắc pháp lý và sự suy yếu của thị trường bất động sản, áp lực điều chỉnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp…

Do đó, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ban, ngành, địa phương, cùng tham gia xây dựng gói giải pháp chung tổng thể, nhằm tăng cường tính liên kết giữa các chính sách nói chung và giúp gia tăng hiệu quả chính sách tiền tệ nói riêng.

Theo bà Hà Thị Kim Nga, cán bộ kinh tế cao cấp, Văn phòng đại diện Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Việt Nam cho rằng, kỳ vọng lãi suất của Fed trở nên rất dao động.

Việc thắt chặt chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ còn lớn hơn và lâu hơn có thể tác động lan tỏa lớn đến châu Á. Dù áp lực tỷ giá đã dịu đi, và chính sách tiền tệ cũng đã được nới lỏng, nhưng lạm phát cơ bản có thể vẫn dai dẳng, trước khi giảm dần xuống dưới 4%.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà phát biểu tại Diễn đàn cho biết, trong bối cảnh vĩ mô năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 biến động nhanh và mạnh nhất trong nhiều thập kỷ, vượt khỏi mọi dự đoán trước đó.

Từ suy thoái sâu trong đại dịch Covid-19, kinh tế toàn cầu nhanh chóng chuyển trạng thái thành lạm phát cao kỷ lục, lên mức trên 8% tại Mỹ và trên 10% tại châu Âu, hơn 80 quốc gia lạm phát từ 2 con số trở lên trong năm 2022.

Theo đại diện NHNN, Fed tăng lãi suất với tần suất và mức độ nhanh nhất trong lịch sử, tăng 5% chỉ trong 14 tháng. Thị trường quốc tế biến động mạnh, từ tiền tệ với đồng USD có thời điểm tăng giá lên mức kỷ lục trong 20 năm, đến cổ phiếu, trái phiếu, và lưu chuyển dòng vốn toàn cầu. Xu hướng tăng lãi suất, bán can thiệp ngoại tệ diễn ra tại nhiều nước mới nổi và đang phát triển nhằm bảo vệ đồng nội tệ trước áp lực mất giá quá mạnh, kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Ông cho biết, những tháng đầu năm 2023, nhiều quốc gia đối mặt với rủi ro suy thoái kinh tế kèm lạm phát cao, thương mại toàn cầu giảm, khủng hoảng tại một số ngân hàng ở Mỹ, châu Âu tiếp tục đặt ra thách thức cho điều hành chính sách tiền tệ trên toàn thế giới.

Đầu tiên, phải làm sao để vừa hỗ trợ kinh tế phục hồi sau đại dịch mà vẫn đảm bảo kiểm soát lạm phát trong bối cảnh giá cả, lạm phát toàn cầu tăng cao; thứ hai, vừa giảm áp lực mất giá mạnh của đồng Việt Nam mà vẫn phải giữ ổn định mặt bằng lãi suất; thứ ba, vừa đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng trong khi vẫn phải đảm bảo nhu cầu tín dụng cho nền kinh tế, đồng thời triển khai các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn.

Về tín dụng, ông Hà cho rằng, dù tăng trưởng tín dụng đang rất chậm nhưng nới lỏng tín dụng sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Năm ngoái, Ngân hàng Nhà nước đưa ra chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm 14% song 6 tháng đầu năm, tín dụng đã tăng rất nhanh.

Ông Hà cho biết, mong muốn về giảm lãi suất của doanh nghiệp là chính đáng, ngành ngân hàng cũng không ai muốn lãi suất huy động và cho vay cao, nhưng chúng ta còn phải tính tới sự ổn định vĩ mô, tỷ giá… tựu trung là ổn định hệ thống ngân hàng.

Phó Thống đốc nhắc lại, nhiệm vụ đặt ra vô cùng thách thức nhưng được sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngành ngân hàng đã chủ động, linh hoạt, thích ứng nhanh với tình hình trong điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để chung tay, góp sức, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, người dân khắc phục các khó khăn, đạt được các mục tiêu vĩ mô đặt ra.