Từ UAV ba lô đến máy bay cỡ lớn: Năm chiếc máy bay không người lái tiên tiến nhất của năm 2023

Trước tầm quan trọng ngày càng tăng của UAV, Sputnik tổng hợp danh sách các máy bay không người lái hứa hẹn nhất trong năm qua.

Các máy bay không người lái được Nga triển khai dọc theo chiến tuyến dài 1000 km chạy qua các khu vực Donbass, Kherson và Zaporozhye đóng vai trò quan trọng trong việc làm gián đoạn hoạt động NATO huấn luyện và trang bị cho quân đội Ukraina trong cuộc phản công thất bại vào mùa hè của Kiev. Chúng cung cấp cho quân đội Nga những thông tin tình báo rất cần thiết và trở thành khắc tinh đối với xe tăng do phương Tây sản xuất mà Washington và Brussels đặt hy vọng sẽ chọc thủng phòng tuyến của Nga, phong tỏa cầu Crưm và buộc Moskva phải yêu cầu đàm phán hòa bình.

Cuộc khủng hoảng Ukraina thúc đẩy các quan chức Lầu Năm Góc nhận ra tầm quan trọng đặc biệt của máy bay không người lái trên chiến trường hiện đại, cũng như các hệ thống được thiết kế để chống lại chúng. Các phương tiện truyền thông truyền thống nói rõ họ coi cuộc chiến ủy nhiệm chống lại Nga ở Ukraina là "bãi thử nghiệm" các thiết bị mới nhất của NATO, trong đó có máy bay không người lái.

Trong số các UAV hoàn toàn mới được Nga triển khai trong vùng hoạt động quân sự đặc biệt có Izdeliye-53, bản nâng cấp của dòng Lancet khét tiếng, mà theo các nhà quan sát phương Tây, đã trở thành “tai họa chiến trường” đối với quân đội Ukraina. Các máy bay không người lái mới, gần đây được cho thấy đã tấn công pháo binh đối phương bằng hệ thống dẫn đường tự động, do công ty ZALA Aero thuộc tập đoàn Kalashnikov phát triển và có trọng tải lên tới 5 kg. Izdeliye-53 hay còn gọi là Z-53s có khả năng bay theo nhóm và phối hợp lựa chọn mục tiêu với nhau. Các UAV có tầm hoạt động 60-70 km, khả năng tiêu diệt các phương tiện chiến đấu bộ binh NATO cũng như các hệ thống vũ khí hạng nặng khác khiến các quan chức Anh gọi dòng Lancet là một trong những "khả năng mới hiệu quả nhất" trong kho vũ khí Nga.

Được phóng từ các ống phóng di động có thể chở trên bất cứ thứ gì từ xe quân sự hạng nặng đến xe tải hạng nhẹ, Z-53s không thể bị gây nhiễu từ các hệ thống tác chiến điện tử thông thường và được cho là trang bị một loạt công nghệ chống việc tiếp cận thiết kế để ngăn chặn kẻ thù tìm hiểu bí mật nếu bị thu giữ.

Trong khi Z-53s nhận được sự công nhận rộng rãi ở nước ngoài như một trong những máy bay không người lái thế hệ mới nguy hiểm nhất trong kho vũ khí của Nga, thì nền tảng UAV tự sát mới có tên Scalpel mới chỉ đang đạt được đà phổ biến. UAV đưa vào sản xuất quy mô nhỏ vào mùa thu năm nay và lần đầu tiên thực chiến vào đầu tháng này, do Cục thiết kế «Vostok» phát triển và được mô tả là giải pháp thay thế rẻ tiền hơn cho dòng máy bay không người lái Lancet.

Scalpel có cánh chữ X kép đặc biệt được nhìn thấy trên những chiếc Izdeliye-53 dòng Lancet đời trước, nhưng có thân lục giác, hình bút chì thay vì thân tròn, nhẵn của Lancet. Scalpel được cho là có giá chỉ khoảng 3300 USD mỗi chiếc, so với khoảng 20.000 đến 30.000 USD cho Lancet, tùy thuộc vào phiên bản.

Scalpel có tải trọng 5 kg, trọng lượng cất cánh 10,5 kg, tốc độ bay lên tới 120 km/h, tầm bay 40 km và thời gian bay 2 giờ.

Chi phí thấp hơn có nghĩa là giảm chi phí, bao gồm cả việc sử dụng kênh vô tuyến chất lượng thấp có khả năng chống nhiễu kém hơn. Tuy nhiên, với việc NATO ngày càng giảm việc sẵn sàng tiếp tục tài trợ cho cuộc chiến ủy nhiệm chống lại Nga ở Ukraina, việc triển khai số lượng lớn máy bay không người lái Scalpel chi phí thấp ra chiến trường có thể chứng minh câu ngạn ngữ "đạt được chất lượng trong số lượng".

Ngoài ra, công việc đang được tiến hành để cải thiện bản "Lancet giá rẻ", bao gồm kế hoạch trang bị hệ thống phát hiện mục tiêu mới sử dụng máy ảnh, máy phóng cải tiến và kênh điều khiển chống nhiễu.

Nga không phải là đối thủ duy nhất của NATO đạt được tiến bộ đáng kể trong việc phát triển máy bay không người lái. Tuần trước, truyền thông Trung Quốc công bố đoạn video thử nghiệm XS101 - máy bay không người lái kamikaze mới do nước này sản xuất, dự kiến ​​sẽ cải thiện đáng kể khả năng tác chiến UAV của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.

Máy bay không người lái thu nhỏ, có thiết kế hai cánh giống như UAV cảm tử Switchblade 300 do Mỹ sản xuất, được phóng từ bệ phóng dạng bazooka ở độ cao khoảng 4 600 mét so với mực nước biển và được cho là do công ty công nghệ An Phi ở Bắc Kinh (Beijing Angfei Technology Co.) phát triển. Đoạn video thử nghiệm cho thấy máy bay không người lái xuyên thẳng qua mục tiêu. Có lẽ, UAV được trang bị hệ thống dẫn đường tự động, nghĩa là không cần sự điều khiển liên tục của con người.

Không có thông tin nào khác về UAV, bao gồm phạm vi bay, trọng tải và các chi tiết khác. Nhưng nếu nó giống với sản phẩm Mỹ, XS101 sẽ là giải pháp thay thế di động hiệu quả để hỗ trợ trên không vào các điểm tập trung quân địch, phương tiện hạng nhẹ và các tòa nhà, đủ nhẹ để mang theo trong ba lô. Switchblade 300 bản Mỹ nặng 25 kg, tầm bay 10 km hoặc thời gian bay 15 phút và tốc độ bay từ 101 đến 160 km/h.

Một chiếc máy bay không người lái tiên tiến khác xứng đáng được đưa vào danh sách này là Shahin-1 (nghĩa đen là "Vua của các loài chim"), chiếc UAV hoàn toàn mới của Iran ra mắt chỉ trong tuần này trong buổi lễ có sự tham dự của lãnh đạo cao nhất nước Cộng hòa Hồi giáo trên sân đỗ của chiếc tàu khu trục mang trực thăng mới của Iran mang tên Deylaman, được chế tạo hoàn toàn theo đặt hàng riêng.

Shahin-1 có thiết kế cánh kép độc đáo nằm bên dưới và bên trên thân máy bay, dựa trên hệ thống phóng ống đựng và giống như nhiều máy bay không người lái khác của Iran, được thiết kế như nền tảng chiến đấu linh hoạt có khả năng phóng từ cả mặt biển và đất liền. Rõ ràng, Shahin-1 có thiết kế tương tự như máy bay không người lái dòng Sina và Meraj-521 của Iran với cánh gấp, nhưng kích thước lớn hơn.

Máy bay không người lái có khả năng hoạt động tự hành, điều khiển từ xa, chỉ định và tiêu diệt mục tiêu tự động. Iran rất kín tiếng về tầm hoạt động và đặc điểm tải trọng của UAV, nhưng cho biết nhiệm vụ của nó sẽ bao gồm phát hiện và tấn công kẻ thù.

Một máy bay không người lái khác do Iran sản xuất đáng được nhắc đến trong danh sách này là Mohajer-10, UAV giám sát, trinh sát, tấn công, tác chiến điện tử và đa năng ra mắt vào tháng 8. Chiếc máy bay không người lái tầm xa cỡ lớn có tầm hoạt động lên tới 2000 km, độ cao bay 7 km, tốc độ tối đa lên tới 210 km mỗi giờ, thời lượng bay 24 giờ và khả năng mang trọng tải lên tới 300 kg, bao gồm tên lửa, bom hoặc thiết bị giám sát và chiến tranh điện tử. Máy bay không người lái dài 6,5 mét, cao 4,2 mét và sải cánh 18,2 mét, về cơ bản có thể thay thế một chiếc máy bay thông thường.

Mohajer-10 là sự bổ sung mới nhất cho ngành công nghiệp máy bay không người lái có truyền thống mạnh mẽ của Iran. Xuất hiện sau Mohajer-1 — chiếc UAV một động cơ được sử dụng để trinh sát chiến thuật trong chiến tranh Iran - Iraq, được tạo ra 38 năm trước.

Khả năng của Nga, Trung Quốc và Iran trong việc sản xuất máy bay không người lái chiến đấu hiện đại - từ máy bay không người lái chống bộ binh loại nhỏ mang theo trong ba lô đến những máy bay cỡ lớn tương đương những "gã khổng lồ" có cánh của Không quân Hoa Kỳ - cho thấy Lầu Năm Góc gần như mất độc quyền mà họ nắm giữ trong khoảng thời gian những năm 2000 - 2010 về các UAV quân sự tự hành trên thế giới và tương lai của chiến tranh hiện đại chắc chắn sẽ liên quan đến sự phụ thuộc ngày càng tăng vào các máy bay không người lái.