Theo nghiên cứu được thực hiện bởi bà Daphne Lee và ông Ahmed Yeganeh, hai giám đốc khối dịch vụ ngân hàng doanh nghiệp của HSBC tại Đài Loan (Trung Quốc) và HSBC Việt Nam, nhiều hoạt động sản xuất tiên tiến từ đảo Đài Loan sẽ được chuyển dịch sang Việt Nam trong vài thập kỷ tới.
Bùng nổ xu hướng đầu tư từ Đài Loan vào Việt Nam
HSBC vừa có bản phân tích xu hướng đầu tư từ Đài Loan sang Việt Nam với nhiều lĩnh vực tiềm năng.
Thống kê cho thấy, năm 2023, thương mại giữa ASEAN và Đài Loan (Trung Quốc) đạt 117 tỷ USD, trong đó, các nền kinh tế ASEAN chiếm 17,6% kim ngạch xuất khẩu của Đài Loan (Trung Quốc).
Kể từ đại dịch Covid-19, hành lang thương mại của cả 2 thị trường đã được nâng lên tầm cao mới, phần lớn là do sự sắp xếp lại chuỗi cung ứng trong lĩnh vực điện tử.
Trong đó, Việt Nam nổi lên như là điểm đến đầu tư hàng đầu thu hút các doanh nghiệp Đài Loan (Trung Quốc).
Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2023, vốn đầu tư từ Đài Loan (Trung Quốc) vào Việt Nam đã tăng gấp 4 lần so với năm 2022, đạt cột mốc 2,2 tỷ USD.
Đến nay, Đài Loan (Trung Quốc) là nhà đầu tư lớn thứ tư của Việt Nam, có gần 3.200 dự án với tổng vốn đăng ký vượt 39,5 tỷ USD. Ngoài ra, Đài Loan (Trung Quốc) đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ năm của Việt Nam với kim ngạch thương mại song phương hàng năm hiện nay đạt 25 tỷ USD.
Hiện, thế mạnh của Đài Loan (Trung Quốc) nằm ở lĩnh vực công nghệ khiến họ trở thành một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng của tương lai.
Theo các chuyên gia của HSBC, điều này mang tính tương hỗ, khi mà các doanh nghiệp Đài Loan (Trung Quốc) có thể tăng cường liên kết thương mại của họ tại ASEAN, thì các công ty công nghệ quốc tế ngày càng xem Đài Loan (Trung Quốc) như một đối tác đầu tư hấp dẫn để hiện thực hóa các đổi mới công nghệ trên quy mô lớn.
Đài Loan cũng nổi tiếng là thị trường dẫn đầu thế giới về điện tử và chất bán dẫn, chiếm hơn 70% thị phần chip cao cấp. Các công ty Đài Loan sản xuất hơn 80% máy tính cá nhân và 90% máy chủ trên thế giới.
Cùng lúc đó, Việt Nam sở hữu ngành công nghiệp bán dẫn được dự đoán sẽ đạt giá trị 20-30 tỷ USD vào năm 2030, với tham vọng trở thành mắt xích quan trọng trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.
Nhóm chuyên gia của HSBC nhận định, Việt Nam đã bắt đầu hiện thực hóa khát vọng đó bằng cách ban hành các chính sách tập trung vào thu hút FDI chất lượng cao và tăng cường đào tạo.
“Việt Nam cũng sở hữu một lực lượng lao động trẻ dồi dào, có tay nghề cao. Việt Nam có vị trí địa lý chiến lược, thị trường tiêu thụ đang tăng trưởng, chi phí vận hành cạnh tranh, và trên hết là đã ký kết nhiều Hiệp định tự do thương mại với các quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau”, theo các chuyên gia.
Đây chính là lúc cả hai đối tác thương mại tìm thấy nhau. Việt Nam đã trở thành quốc gia nhận đầu tư từ Đài Loan lớn thứ hai trong khu vực ASEAN, chỉ xếp sau Singapore.
Lợi thế của Việt Nam
Với thị trường 100 triệu dân, Việt Nam đã thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư Đài Loan nhờ các yếu tố cơ bản vững chắc và sự tương đồng về văn hóa, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao.
Việt Nam hiện cũng đã quen thuộc với những gã khổng lồ Đài Loan trong lĩnh vực điện tử như Foxconn, Pegatron, Qisda, Compal, Quanta và Wistron. Hay mới đây, Việt Nam vừa nhận được khoản đầu tư trị giá 250 triệu USD từ Tripod Technology vào tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Với sự chuyển dịch then chốt từ các ngành công nghiệp thâm dụng lao động sang những lĩnh vực sử dụng lao động có kỹ năng và trình độ cao, Chính phủ Việt Nam đang đưa ra các chính sách ưu đãi dành cho các lĩnh vực công nghệ cao, nhằm thu hút nhiều khoản đầu tư chất lượng hơn và hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có Đài Loan.
“Chúng ta hoàn toàn có thể mong đợi ngày càng nhiều các hoạt động sản xuất tiên tiến sẽ chuyển dịch đến ASEAN và Việt Nam trong những thập kỷ tới, khi nhu cầu tăng cao và chuỗi cung ứng tại khu vực ngày càng phát triển hơn”, theo HSBC.
Nikkei Asia mới đây cũng nhìn nhận, việc đáp ứng được nguồn nhân lực công nghệ dồi dào khi ngành bán dẫn thế giới thiếu hụt lao động có thể giúp Việt Nam cải thiện vị thế trong chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.
Theo Nikkei, tập đoàn Alchip Technologies - nhà cung cấp dịch vụ thiết kế chip AI hàng đầu của Đài Loan, đang đẩy mạnh cuộc săn tìm tài năng của Việt Nam để tham gia vào nhóm nghiên cứu và phát triển (R&D) và hiện có kế hoạch thiết lập văn phòng đầu tiên của tập đoàn tại Việt Nam trong năm nay.
Nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc cũng đang chuyển mối quan tâm đến nguồn kỹ sư công nghệ của Việt Nam.
Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh các doanh nghiệp đang phải bù đắp cho tình trạng "chảy máu chất xám" ở trong nước, đặc biệt trong bối cảnh nhiều người trẻ của Hàn Quốc đã ở lại "đầu quân" cho các công ty công nghệ của Mỹ sau khi tốt nghiệp đại học tại nước này thay cho về Hàn Quốc làm việc.
Tại cuộc thảo luận gần đây giữa các lãnh đạo công ty công nghệ và Bộ trưởng Bộ doanh nghiệp vừa và nhỏ và công ty khởi nghiệp của Hàn Quốc, bà Oh Youngju, các CEO đã đề cập đến vấn đề trợ cấp cho R&D, kêu gọi một hệ thống giáo dục nhằm đào tạo nhân viên nước ngoài và nới lỏng các quy định về thị thực để thu hút nhân tài nước ngoài. Đáng chú ý, quốc gia được nhắc đến nhiều nhất trong cuộc thảo luận là Việt Nam.
Doanh nghiệp bán dẫn BOS Semiconductors hàng đầu của Hàn Quốc đã đầu tư vào TP.HCM từ năm 2022 và ban đầu chỉ là thiết lập một nhóm hỗ trợ.
Tuy nhiên, sau một thời gian làm việc với hai nhóm nhân viên của Việt Nam và Hàn Quốc, lãnh đạo công ty đã quyết định phát triển nhóm hỗ trợ trên thành một lực lượng nhân sự hùng hậu hơn, nhờ chất lượng của đội ngũ kỹ sư Việt Nam mà họ tuyển dụng ban đầu.
Theo đánh giá từ Giám đốc quốc gia Lim Hyung Jun của BOS Semiconductors, ban lãnh đạo hãng đã nhận ra tiềm năng TP.HCM có thể trở thành một trung tâm R&D quan trọng và đó là điều mà họ không ngờ tới.
Công ty BOS chuyên thiết kế chip bán dẫn AI, cung cấp sản phẩm cho những tập đoàn có tiếng như Hyundai trong lĩnh vực sản xuất xe tự hành.
Theo ông Lim, việc đạt được mục tiêu thiết lập được một hệ thống trên chip (SoC) tại Việt Nam sẽ chứng minh được tiềm năng của thị trường nhân lực của quốc gia Đông Nam Á.
Việc đáp ứng được nguồn nhân lực công nghệ dồi dào trong bối cảnh ngành bán dẫn thế giới thiếu hụt lao động có thể giúp Việt Nam cải thiện vị thế trong chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.
Marvell mới đây đã công bố về mục tiêu tăng số kỹ sư công nghệ tại Việt Nam lên khoảng 500 người vào năm 2026, không chỉ cho các văn phòng ở TP.HCM mà còn cho văn phòng mới ở Đà Nẵng.
Việt Nam đã chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ và lan rộng của nền kinh tế, đưa mức tăng trưởng GDP trong quý 2/2024 đạt 6,9% và đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng trong nửa đầu năm 2024 lên đến 6,42%, đây là cột mốc cao thứ hai trong vòng 5 năm trở lại đây.
Kết quả vượt ngoài mong đợi này cũng cho thấy rằng Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng cả năm 2024 là 6,5%, có khả năng trở thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất ASEAN.
“Những yếu tố này đã làm tăng sức hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư quốc tế, bao gồm các doanh nghiệp Đài Loan”, HSBC khẳng định.