Mỹ sẽ phải thoát khỏi tình trạng thiếu nguồn cung bằng cách nào? Những chi tiết - trong tài liệu của Sputnik.
Biện pháp đáp trả
Kể từ bây giờ, các giao dịch như vậy chỉ được chấp thuận theo giấy phép được cấp 1 lần từ Cơ quan Liên bang về kiểm tra kỹ thuật và xuất khẩu.
Cơ quan báo chí của Nội các Bộ trưởng Nga làm rõ: “Ở đây nói về việc xuất khẩu uranium làm giàu sang Hoa Kỳ hoặc xuất khẩu theo các hợp đồng thương mại quốc tế được ký kết với những người đăng ký trong phạm vi quyền tài phán của Hoa Kỳ”.
Quyết định này được đưa ra theo chỉ thị của Tổng thống Nga nhằm đáp lại lệnh cấm của Mỹ đối với các sản phẩm uranium của Nga.
Vào giữa tháng 9, ông Putin đề nghị chính phủ “nên cân nhắc hạn chế xuất khẩu uranium, titan và niken để trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây”, đồng thời nhắc nhở về việc một số quốc gia đang tạo ra kho dự trữ nguyên liệu thô chiến lược.
Vì vậy, đây là một biện pháp đáp trả, không có chuyện gây thiệt hại cho lợi ích của Nga, Thư ký báo chí Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh.
"Có đủ thời gian hay không"
Vào tháng 5, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký luật cấm nhập khẩu uranium của Nga cho đến năm 2040. Tuy nhiên, đến tháng 1 năm 2028, Bộ Năng lượng Hoa Kỳ theo thỏa thuận với Ngoại trưởng và Bộ trưởng Bộ Tài chính có thể cấp giấy phép nhập khẩu trong trường hợp lo ngại về nguồn cung.
Trên thực tế, Mỹ không tự sản xuất uranium làm giàu. Sau sự sụp đổ của Liên Xô, họ lệ thuộc vào nhiên liệu chiến lược từ Nga. Nhiều nhà máy điện hạt nhân của Mỹ lâm vào cảnh nợ nần và hầu như không thể duy trì hoạt động. Hoa Kỳ có khoảng một trăm lò phản ứng hạt nhân tiêu thụ 25 nghìn tấn uranium làm giàu mỗi năm. Nga, Kazakhstan và Uzbekistan cung cấp khoảng một nửa.
Chính quyền sẽ đầu tư khoảng 3 tỷ USD vào việc phát triển cơ sở hạ tầng để làm giàu uranium, nhưng việc này sẽ mất nhiều năm. Hiện tại, Mỹ chỉ có một cơ sở làm giàu thương mại tại New Mexico do Tập đoàn Urenco của Anh, Hà Lan và Đức sở hữu.
Hiểu được mọi thứ đang hướng tới đâu, ngành này đã tăng mạnh lượng mua hàng. Do đó, tổng giá trị uranium Mỹ mua từ Nga trong năm 2023 đã tăng 43%, đạt kỷ lục mới là 1,2 tỷ USD.
Washington đã tuyên bố, hầu hết các nhà máy điện hạt nhân đều được cung cấp đủ nhiên liệu cho những năm tới. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích độc lập, lượng dự trữ này chỉ đủ cho 1-1,5 năm.
“Quyết định của Matxcơva nhắm vào ngành công nghiệp dễ bị tổn thương của Mỹ. Nga kiểm soát gần một nửa công suất sản xuất nhiên liệu hạt nhân trên thế giới và năm ngoái 25% lượng uranium làm giàu được sử dụng ở Hoa Kỳ đều đến từ nước này. Điều này tạo ra rủi ro cho các nhà máy điện hạt nhân, mà năng lượng hạt nhân chiếm 1/5 nguồn cung điện năng của Mỹ”, Bloomberg nhấn mạnh.
Rất ít nguồn cung thay thế
Cho đến nay chưa có gì xảy ra với ngành năng lượng hạt nhân của Mỹ, ngoại trừ nguy cơ giá uranium tăng cao trong mấy tháng tới. Và đây cũng là một vấn đề.
Gleb Styazhkin, nhà phân tích đầu tư tại Kas Capital, chỉ ra: “Giá uranium tương lai (UXXc2) đã vượt mốc 80 USD. Để so sánh: từ năm 2014 đến năm 2021, con số này là từ 20 đến 40 USD”.
Và đây mới chỉ là khởi đầu của những rắc rối, vì Nga chiếm vị trí dẫn đầu trên thị trường nhiên liệu hạt nhân toàn cầu, - chuyên gia công nghiệp độc lập Leonid Khazanov cho biết thêm.
“Hoa Kỳ có lý do để đặt ra thời hạn đến năm 2028: trong thời gian này, Mỹ có ý định tạo ta các cơ sở sản xuất uranium làm giàu. Nhưng, hiện tại, do các lệnh trừng phạt của Nga, họ vẫn chưa có sản phẩm của riêng mình và thực sự bị tước đoạt nguồn cung chính”, - ông Styazhkin nhấn mạnh.
Lựa chọn duy nhất là tìm kiếm nguồn cung uranium từ các nước khác, nhưng, việc này rất khó khăn. Canada, Úc và Kazakhstan có tiềm năng lấp đầy khoảng trống. Tuy nhiên, Mỹ cần phải ký kết những hợp đồng mới và có những rủi ro địa chính trị đe dọa sự ổn định trong chuỗi cung ứng.
Và Hoa Kỳ không nên phụ thuộc quá nhiều vào châu Âu. Đúng vậy, nhập khẩu năm ngoái từ Anh đã tăng 28%, Pháp đã xuất khẩu uranium trị giá gần 320 triệu USD (năm 2022 - chỉ có hai triệu USD). Tuy nhiên, theo Euroatom, bản thân EU nhận 97% uranium từ Kazakhstan, Niger và Canada.
Có thể ngừng hoạt động
Theo ông Jonathan Hinze, Chủ tịch Công ty phân tích và thông tin thị trường nhiên liệu hạt nhân UxC, hậu quả sẽ xuất hiện sớm nhất là vào năm 2025. Với hạn chế này, một số nhà vận hành lò phản ứng có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhà cung cấp thay thế.
Hai nhà nghiên cứu Matt Bowen và Paul Dabbar tại Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu Đại học Columbia đã viết về điều này trong một bài báo gửi cho tờ The Hill.
Họ viết: “Các lò phản ứng hạt nhân của Mỹ khó lòng hoạt động đầy đủ nếu thiếu Nga. Và có chú ý đến việc các nhà máy điện hạt nhân ở Mỹ sản xuất hơn 20% công suất điện hạt nhân, giá điện sẽ tăng cao hơn mức lạm phát hiện nay”.
Tờ Daily Wrap lưu ý, các lệnh trừng phạt của Matxcơva cũng sẽ tác động đến các quốc gia khác, buộc họ phải xem xét lại chiến lược năng lượng của mình.
Và Nga sẽ một lần nữa dễ dàng chuyển hướng dòng xuất khẩu sang các nước châu Á và Trung Đông, nơi nhu cầu về nhiên liệu hạt nhân tiếp tục tăng.