Đây là sự kiện thường niên then chốt của Thập kỷ Khoa học và Công nghệ ở Nga, được Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố cho năm 2022–2031.
Các sự kiện và hoạt động của Đại hội IV, với chủ đề chính là “Ưu tiên phát triển khoa học-công nghệ: Hôm nay chúng ta tạo dựng tương lai", cho phép hình dung được tương lai của khoa học Nga bằng cái nhìn của các nhà khoa học trẻ tài năng đầy nhiệt huyết.
“Các nhà khoa học trẻ là những thủ lĩnh trong các hướng ưu tiên phát triển, từ công nghệ vũ trụ và lượng tử đến y sinh và nhân văn, đã tập hợp trong Đại hội và chia sẻ tầm nhìn của họ về nước Nga như là quốc gia dẫn đầu về công nghệ. Rất ấn tượng khi người trẻ có ý tưởng rõ ràng về cuộc sống của chúng ta sẽ như thế nào ở chân trời 2036 và hiểu cách thức để đạt tới thành tựu đó. Đồng thời, ưu tiên hàng đầu của họ là con người – sự hài hoà bên trong rất quan trọng cần bảo tồn song hành với ứng nghiệm những công nghệ mới tiên tiến nhất”, ông Anton Kobykov Cố vấn của Tổng thống Nga, phụ trách nhóm làm việc liên ngành về chuẩn bị và tiến hành Đại hội Các nhà khoa học trẻ và hoạt động kèm theo nêu nhận xét.
Năm nay, có hơn 7.000 người từ 85 khu vực của Liên bang Nga, kể cả các vùng mới của Nga và đại diện 63 quốc gia nước ngoài đã tề tựu về «Sirius» để tham gia Đại hội. Các thành viên Đại hội có tuổi đời từ 6 đến 87, mức tuổi trung bình là 33. Số trường đại học tham dự Đại hội IV là khoảng 500 cơ sở, trong đó có 95 cơ sở giáo dục đại học nước ngoài.
336 tình nguyện viên đã phục vụ tại sàn Đại hội IV, đó là sinh viên từ các trường đại học hàng đầu của đất nước, phần lớn sử dụng thành thạo ngôn ngữ của các nước BRICS, kể cả những ngôn ngữ khó và hiếm như tiếng Farsi, tiếng Hindi, tiếng Bengali và tiếng Nhật.
Chương trình kinh doanh
Sự kiện nhiều ý nghĩa nhất của Đại hội Các nhà khoa học trẻ lần thứ IV là phiên họp toàn thể với phần tham dự của hơn 1.200 người. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi lời chào mừng tới các đại biểu và khách mời của Đại hội IV. Ông Andrei Fursenko Trợ lý Tổng thống Liên bang Nga tuyên đọc thư chào mừng của nguyên thủ quốc gia tại lễ khai mạc phiên họp toàn thể, trong đó, Tổng thống Vladimir Putin ghi nhận đặc điểm cởi mở của nước Nga dành cho quan hệ đối tác quốc tế mang tính xây dựng, bình đẳng và cùng có lợi trong lĩnh vực khoa học.
Phiên họp toàn thể thứ hai diễn ra trong định dạng cuộc đối thoại giữa các nhà khoa học trẻ tài năng, họ kể về công tác khoa học của mình, chia sẻ những bài học thành công trong nghề nghiệp, Ban cố vấn đánh giá tính thời sự cũng như tiềm năng của các sáng chế, đưa ra lời khuyên hữu ích về cách xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả và đề xuất công cụ hỗ trợ. Diễn giả trong phiên toàn thể này là chủ nhân của những phát minh khoa học, sáng chế công nghệ mang tính đột phá, người đứng đầu những công ty với hàm lượng tri thức cao.
Trong khuôn khổ phiên họp toàn thể của Đại hội IV đã diễn ra lễ trao giải Cuộc thi Những nhà ứng nghiệm trẻ từ các nước BRICS. Mục đích của cuộc thi là xác định những dự án xuất sắc nhất có thể đóng góp cho đà phát triển khoa học và kinh tế thế giới, cũng như nhằm thu hút càng nhiều nhà khoa học trẻ tham gia sự nghiệp hợp tác khoa học và kỹ thuật quốc tế.
Người chiến thắng là nhà khoa học Brazil Chiago Ejivijes hiện là giáo sư tại Đại học Công nghệ Liên bang Parana.
Trong khuôn khổ chương trình kinh doanh của Đại hội IV đã tổ chức hơn 190 sự kiện theo 4 hướng chính: “Thách thức lớn và ưu tiên phát triển khoa học-công nghệ”, “Khoa học không biên giới: chia sẻ nguyên tắc, thống nhất trí tuệ”, “Nguồn lực phát triển: con người, ý tưởng, cơ sở hạ tầng”, “Sáng kiến của Thập kỷ Khoa học và Công nghệ ở Nga”.
Tại Đại hội IV, ông Andrei Fursenko Trợ lý Tổng thống Liên bang Nga nhấn mạnh rằng nước Nga tiếp tục cởi mở dành cho quan hệ hợp tác với các nước, bởi những thành tựu khoa học có giá trị nhân văn toàn cầu cao cả.
“Tình hình địa chính trị, biên giới và lợi ích thương mại không ảnh hưởng quá nhiều đến sự hiệp lực tương tác của các nhà khoa học từ các nước khác nhau, bởi họ xây dựng quan hệ chủ yếu xuất phát từ quan tâm khoa học của mình. Đại hội các nhà khoa học trẻ lần thứ IV đã quy tụ số lượng kỷ lục các nhà đổi mới sáng tạo trẻ từ những nước khác nhau và điều đó cho thấy rằng ở Nga có đủ điều kiện để phát triển cuộc đối thoại khoa học quốc tế”, ông Andrei Fursenko nhận xét.
Các hội thảo bàn tròn, phiên thảo luận và các sự kiện giáo dục được tổ chức theo nhiều hướng hoạt động khoa học-nghiên cứu khác nhau, với 933 diễn giả thuyết trình. Trong các cuộc thảo luận, các thành viên đã bàn bạc về đề tài phát triển công nghệ lượng tử, vi lỏng và thần kinh, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong khoa học, giáo dục và y tế, thị trường lao động với các ngành nghề tương lai, dịch vụ kỹ thuật số dành cho cộng đồng khoa học, vấn đề thương mại hóa sáng chế khoa học, sự phát triển của khoa học trẻ và tính phổ biến của khoa học. Mọi người đã nói về vai trò của tương tác khoa học trong thế giới đa cực và vinh danh những thủ lĩnh khoa học-công nghệ mới.
“Đại hội các nhà khoa học trẻ là một trong những sự kiện then chốt trong năm dành cho giới chuyên gia nghiên cứu viên trẻ ở nước ta. Trong năm nay, các thành viên Đại hội đặc biệt tích cực kết nối vào công việc của các tiểu ban, giới thiệu những sáng chế và dự án khoa học cũng như tầm nhìn phát triển khoa học. Chúng tôi trông đợi rằng các ý tưởng mới mẻ và hữu ích của họ sẽ trở thành hiện thực. Và tất nhiên, tôi tin rằng những nhà nghiên cứu lần đàu tham dự Đại hội này đã thu nhận được ở đây những kinh nghiệm quý báu và những mối liên hệ mới hữu ích, sẽ giúp ích cho họ trong sự nghiệp khoa học tương lai”, ông Gennady Krasnikov, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga đánh giá.
Các sự kiện của hiệp hội BRICS
Sàn Đại hội IV-2024 cũng là nơi tổ chức sự kiện Diễn đàn các nhà khoa học trẻ của các nước BRICS lần thứ IX. Diễn đàn quy tụ số lượng thành viên tham gia đông đảo nhất trong toàn bộ lịch sử - 180 đại biểu. Sở dĩ như vậy là do hiệp hội quốc tế BRICS đã đón nhận các quốc gia thành viên mới: ngay từ đầu năm, Ai Cập, Ethiopia, Iran, UAE và Saudi Arabia đã gia nhập BRICS. Diễn đàn đánh dấu kết thúc nhiệm kỳ Nga làm Chủ tịch BRICS trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và ứng nghiệm sáng tạo-đổi mới. Dành cho nhiều đại biểu nước ngoài, tại Diễn đàn lần đầu tiên thử nghiệm sử dụng tính năng dịch đồng thời sang 9 ngôn ngữ trên cơ sở trí tuệ nhân tạo – cử toạ có thể đọc văn bản dịch trên màn hình điện thoại thông minh trong chế độ thời gian thực. Dịch vụ này cũng được sử dụng tại phiên họp toàn thể và tại một số phòng tiểu ban của chương trình kinh doanh.
Triển lãm
Tại khuôn viên Đại hội IV đã bố trí cuộc triển lãm truyền thống về công nghệ hiện đại của Nga: những thành tựu khoa học, các sáng chế phát minh và khởi nghiệp giới thiệu 50 công ty lớn nhất của Nga, các trường đại học, các Trung tâm nghiên cứu-giáo dục hàng đầu, các tổ chức Chính phủ và xã hội. Khu vực triển lãm rộng gần 7.000 mét vuông.
Để thuận tiện cho các vị khách nước ngoài, các gian triển lãm của Đại hội IV được trang bị mã code QR có liên kết đến phần mô tả hiện vật và giói thiệu dự án bằng tiếng Nga, tiếng Anh, tiếng Ả Rập, tiếng Trung và tiếng Bồ Đào Nha. Trong khuôn khổ công việc còn có các buổi thuyết trình chuyên đề, lớp học nâng cao kỹ năng và bài giảng về công nghệ triển vọng, các chuyên ngành khoa học và kỹ thuật, như một phần của Triển lãm độc đáo.
Các thoả thuận
Trong quá trình tiến hành Đại hội IV, có 27 thỏa thuận đã được ký kết giữa các tổ chức khác nhau, hướng tới phát triển hợp tác khoa học-giáo dục trong nước.
Chương trình Thể thao và Văn hoá
Theo truyền thống, đã tổ chức hơn 40 sự kiện thể thao, văn hóa, chương trình khoa học và giải trí buổi tối dành cho các thành viên tham gia. Chương trình thể thao của Đại hội IV gồm nội dung thi đấu của 8 môn thể thao.
Tại Phòng Thể thao Trí tuệ đã diễn ra cuộc đấu Cúp Đại hội về môn Cờ vua nhanh với sự phân công ID của Liên đoàn cờ vua Nga, buổi thi đấu nhiều người đồng thời với kỳ thủ vô địch U19 Nga Anna Zhurova, cũng như lớp học nâng cao về cờ vua, cờ đam và cờ vây.
Các huấn luyện viên của các đội thuộc Liên đoàn Khúc côn cầu Sinh viên đã tổ chức lớp học nâng cao về hockey cho các thành viên. Tại đây còn được xem cuộc thi đấu của các võ sĩ Judo Nga đẳng cấp.
Đại hội Các nhà khoa học trẻ lần thứ V
Ngày 28 tháng 11 năm 2024 đã diễn ra phiên họp của Ủy ban Điều phối tiến hành Thập kỷ Khoa học và Công nghệ ở Liên bang Nga, tại đó đã xác định rằng Đại hội Các nhà khoa học trẻ kế tiếp, lần thứ V sẽ được tổ chức vào những ngày 26– 28 thàng 11 năm 2025.