Thủ tướng cũng khẳng định không gian mới hiện nay sẽ tạo ra động lực mới và với tầm vóc, vị thế, nhận thức, tầm nhìn mới, TPHCM có đủ khả năng để đi lên từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển của mình một cách chủ động, sáng tạo, "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể", vươn tầm khu vực và thế giới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị phát triển vùng Đông Nam Bộ
Sáng 2/8, tại TP.HCM, ngay sau hội nghị công bố Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị lần thứ sáu của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ, đồng thời chủ trì phiên họp lần thứ tư của Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển TP.HCM.
Đây là sự kiện quan trọng nhằm đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội của vùng Đông Nam Bộ, đồng thời thúc đẩy quá trình hiện thực hóa các cơ chế đặc thù theo nghị quyết đã được Quốc hội thông qua.
Sau khi thực hiện việc sắp xếp lại địa giới hành chính cấp tỉnh theo chủ trương mới, vùng Đông Nam Bộ hiện chỉ còn ba địa phương gồm TP.HCM, Đồng Nai và Tây Ninh. Tổng diện tích vùng đạt hơn 28.000 km², dân số khoảng 21 triệu người.
Theo báo cáo tại hội nghị, quy mô tổng sản phẩm trong vùng (GRDP) đạt hơn 150 tỷ USD, đứng đầu cả nước. Tổng thu ngân sách nhà nước của toàn vùng đạt trên 795.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 36% tổng thu ngân sách quốc gia.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, GRDP vùng ước đạt mức tăng trưởng khoảng 7%, tiếp tục giữ vững vai trò là vùng kinh tế trọng điểm hàng đầu cả nước. Riêng tổng thu ngân sách trong nửa đầu năm đã đạt 431.500 tỷ đồng.
Đồng thời, vùng Đông Nam Bộ tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu trong thu hút đầu tư nước ngoài. Toàn vùng hiện có khoảng 24.000 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang hoạt động, với tổng vốn đăng ký vượt 210 tỷ USD. Các dự án trải rộng trong nhiều lĩnh vực, từ công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ, hạ tầng đến công nghệ cao và bất động sản.
Trong khi đó, TPHCM (mới) được hình thành trên cơ sở sáp nhập TPHCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, trở thành "siêu đô thị" lớn nhất của Việt Nam.
Việc quyết định sáp nhập 3 địa phương không đơn thuần là mở rộng địa giới hành chính, mà đặt nền móng cho một mô hình phát triển mới, đa trung tâm, tích hợp và bền vững, tạo tiền đề để TPHCM vươn lên thành một đô thị phát triển hàng đầu khu vực.
TPHCM mới sáp nhập có tổng diện tích đạt 6.773 km², 2,04% diện tích cả nước; dân số 14 triệu người, chiếm 13,8%; lực lượng lao động khoảng 7,4 triệu người, tương ứng 13,8%. Đây là nguồn nhân lực quy mô lớn, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp, tài chính, thương mại - dịch vụ.
Về kinh tế, GRDP TPHCM đạt khoảng 2.716 nghìn tỷ đồng, tương đương 113 tỷ USD, chiếm 23,6% GDP cả nước. Điều này cho thấy sức mạnh kinh tế của TPHCM là rất lớn, động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng của cả nước.
Liên quan đến việc triển khai Nghị quyết 98 của Quốc hội về cơ chế đặc thù cho TP.HCM, báo cáo tại hội nghị cho biết thành phố đã chủ động và quyết liệt đưa vào thực tiễn 36/44 cơ chế được phép áp dụng.
Nhờ đó, nhiều khó khăn tồn đọng lâu năm trong quản lý, đầu tư công, tài chính, đất đai, quy hoạch đã từng bước được tháo gỡ. Cơ chế đặc thù cũng giúp thành phố chủ động hơn trong việc điều phối các nguồn lực, đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy công tác giảm nghèo bền vững.
TP.HCM cũng đã sử dụng hiệu quả nguồn lực từ ngân sách thành phố để khởi động một số dự án liên kết vùng quan trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực giao thông như đường vành đai, cao tốc và hạ tầng kết nối với các địa phương lân cận. Những kết quả ban đầu cho thấy tiềm năng to lớn từ việc áp dụng cơ chế đặc thù, nếu tiếp tục được triển khai đồng bộ, hiệu quả.
Đưa TPHCM vươn tầm khu vực và thế giới
Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư Tô Lâm, chúng ta đã tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại giang sơn và đến giờ này đã cơ bản thành công với tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái để bước vào kỷ nguyên phát triển mới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính biểu dương nỗ lực của các địa phương trong vùng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều thay đổi về tổ chức hành chính và yêu cầu phát triển mới.
Về định hướng thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương rà soát, cập nhật và hoàn thiện các văn bản pháp lý liên quan đến việc triển khai Nghị quyết 98 cũng như chiến lược phát triển vùng Đông Nam Bộ.
Bộ Tài chính được giao chủ trì cùng các địa phương xây dựng lại quy hoạch phát triển vùng phù hợp với việc tổ chức lại các đơn vị hành chính và xu thế mới về phân vùng kinh tế - xã hội.
Riêng đối với TP.HCM, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, cụ thể hóa nghị quyết 98. TP.HCM phải quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, phát huy các cơ chế, chính sách đặc thù hiệu quả hơn với tinh thần 5 "đi đầu".
TPHCM cần đi đầu trong chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và phát triển đô thị thông minh. Đi đầu trong thu hút đầu tư các ngành công nghiệp cao, công nghệ xanh gắn với phát triển bền vững. Đi đầu trong phát triển các ngành tài chính, dịch vụ, du lịch giá trị gia tăng cao và phát triển kinh tế biển. Đi đầu trong phát triển nhân lực chất lượng cao, chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực trọng tâm. Cuối cùng là đi đầu trong thực hiện chính sách xã hội, an sinh xã hội.
Thủ tướng cũng đề nghị Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ nghiên cứu, xây dựng và trình Bộ Chính trị ban hành một nghị quyết hoặc kết luận mới về phát triển vùng trong giai đoạn mới, với tầm nhìn dài hạn trong bối cảnh Việt Nam bước vào thời kỳ tăng tốc phát triển, hội nhập sâu rộng.
Nghiên cứu tàu điện ngầm hoặc đường sắt trên cao nối sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành
Một trong những nội dung quan trọng được Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh tại hội nghị là việc triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm trong vùng Đông Nam Bộ.
Thủ tướng yêu cầu các địa phương trong vùng phải phối hợp chặt chẽ với TP.HCM để cùng triển khai thành công Dự án Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Mục tiêu đặt ra là khởi công tuyến đường vành đai 4 – vùng TP.HCM đúng vào ngày 19/8 tới.
Ngoài ra, các dự án lớn khác như Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (theo hình thức hợp tác công – tư), Cảng hàng không quốc tế Long Thành cũng được yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, trong đó dự án sân bay Long Thành phải cơ bản hoàn thành trong năm 2025.
Với các tuyến cao tốc có tính kết nối vùng như cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành và cao tốc TP.HCM – Mộc Bài, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính cùng các bộ, ngành, địa phương rà soát kỹ các vướng mắc còn tồn tại, đề xuất biện pháp xử lý để khởi công vào ngày 19/8 theo kế hoạch.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu phương án xây dựng tuyến đường sắt hoặc tàu điện ngầm nối trực tiếp hai sân bay lớn trong vùng là Tân Sơn Nhất và Long Thành.
Đây được coi là giải pháp quan trọng nhằm giảm tải áp lực giao thông, tăng cường tính kết nối giữa trung tâm TP.HCM và sân bay mới. Cùng với đó là nghiên cứu tuyến đường sắt Lộc Ninh – Biên Hòa nhằm tăng khả năng kết nối cảng Cái Mép – Thị Vải và cảng Cần Giờ, phục vụ mục tiêu phát triển logistics vùng Đông Nam Bộ trong giai đoạn tới.