Trong những năm gần đây, các nhà sinh học đã phát hiện ra nhiều ví dụ về ký sinh trùng trực tiếp điều chỉnh hành vi của sinh vật. Ví dụ, vi khuẩn Wolbachia buộc các loài côn trùng tích cực sinh sôi nảy nở và bằng cách đó phát tán bản thân. Các vi khuẩn khác bắt những con kiến đi chết tại một địa điểm cụ thể, để lây nhiễm nhiều nhất cho đồng loại.
Có một số yếu tố cho biết sự hiện diện của các vi sinh vật đó.
Thứ nhất, không có nghi ngờ gì về việc các vi sinh đường ruột ảnh hưởng đến tế bào thần kinh ruột và não, tác động đến tâm trạng và hành vi.
Thứ hai, theo thuyết tiến hóa hiện đại, ngay cả các nhà sử học ngày nay cũng tin rằng các tôn giáo và các hình thức tín ngưỡng khác trong quá khứ và hiện nay, cũng lan truyền giống như dịch bệnh do các vi trùng và virus khác nhau.
Theo các nhà sinh vật học Nga, tại thời điểm hiện nay rất khó kiểm tra giả thuyết này, bởi vì trong cơ thể chúng ta chứa một số lượng lớn vi khuẩn và virus, tổng số lớn gấp 10 lần số lượng tế bào cơ thể, và số lượng các loài là khoảng một vài trăm nghìn.
