Khi đắc cử, ông Duterte hứa với người dân Philippines và toàn thế giới về những thay đổi trong nước. Hứa không còn những kẻ buôn bán ma túy và khủng bố, cải cách thuế và giải quyết những vấn đề giao thông, biến Philippines thành một nhà nước liên bang, giao quyền tự quản nhất định cho các vùng, thực hiện chính sách đối ngoại độc lập hơn, chấm dứt bơi theo luồng lạch của Hoa Kỳ. Ông muốn từ bỏ chính sách tự do của các tổng thống nhiệm kỳ trước, đảm bảo sự công bằng xã hội. Nhiều người coi Duterte là nhà xã hội chủ nghĩa.
Duterte đã không thay đổi được gì nhiều trong một năm qua, nhưng ông trở thành tổng thống Philippines nổi danh nhất.
Quả thực, đó là nhờ những tuyên bố thô lỗ, sỉ nhục Tổng thống Mỹ Barack Obama, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon và Đức Giáo Hoàng. Bằng những ngôn từ không chỉ người làm tổng thống mà bất kỳ ai có giáo dục cũng tránh dùng tới.
Ông Duterte đã thực hiện một số tuyên bố cho biết không mong muốn chỉ dựa vào liên minh với Hoa Kỳ trong chính sách đối ngoại, bày tỏ ý định tăng cường quan hệ với Trung Quốc và Nga. Với mục đích này, Tổng thống Philippines đã hai lần đến Trung Quốc và hai lần gặp Tổng thống Nga Putin, trong đó có chuyến thăm Moskva hồi tháng 5.
Duterte từ chối lời mời thăm Mỹ của D. Trump. Ông đã thực hiện bước đi lớn nhất về phía Trung Quốc — nhiều lần tuyên bố ông không muốn xung đột biển đảo với Trung Quốc, đẩy vào lãng quên quyết định năm 2016 của Trọng tài Quốc tế The Hague theo hồ sơ khiếu nại những hành động của Trung Quốc trong quần đảo Trường Sa, ký kết những hợp đồng nhiều triệu đô la mua vũ khí của Trung Quốc.
Đây là với những gì đã được phát ngôn, còn với những gì đã được hành động thì câu hỏi nhiều hơn giải đáp. Cho đến hôm nay, cuộc chiến chống nạn buôn bán ma túy của ông Duterte đem lại kết quả là vài nghìn tội phạm bị giết chết nhưng tệ nạn vẫn chưa chấm dứt. Cuộc thương lượng với những người Cộng sản từ Quân đội nhân dân mới đấu tranh với chính quyền trung ương suốt nhiều thập kỷ, chưa dẫn tới điều gì, mặc dù đích thân Duterte quen biết lãnh đạo Quân đội nhân dân mới là Jose Maria Sison. Với người Hồi giáo và ly khai ở Mindanao ông cũng không thể làm gì.
Những diễn biến gần đây ở Mindanao là bằng chứng rõ rệt cho thấy Duterte khó trở thành nhà cách mạng ở đất nước ông. Để đối phó với những kẻ khủng bố Hồi giáo địa phương, ông lại phải quay ra tìm kiếm sự giúp đỡ của quân đội Mỹ. Vì vậy, còn quá sớm để hy vọng cắt đứt quan hệ quân sự với Mỹ. Duterte áp dụng tình hình thiết quân luật trên đảo và đành phải vứt vào xó kế hoạch lập khu tự trị Bangsamoro (BAR). Những tuyên bố chống phương Tây của ông làm giới đầu tư nước ngoài hoảng sợ, dòng vốn đầu tư thu hẹp mặc dù nền kinh tế cho thấy tốc độ tăng trưởng tốt — GDP tăng khoảng 7%.
Một số nhà quan sát khi tổng kết năm đầu tiên nhiệm kỳ tổng thống của Duterte đã biện minh rằng một năm là thời gian ngắn ngủi cho những thay đổi mang tính cách mạng được hứa hẹn. Nhưng thử nhìn vào lịch sử các cuộc cách mạng khác. Lenin và những người Bolshevik trong năm đầu tiên sau Cách mạng Tháng Mười đã phân phát đất cho nông dân và quốc hữu hóa các xí nghiệp, từ chối tất cả các điều ước quốc tế của chính phủ trước. Sau khi tuyên bố nước Việt Nam độc lập vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, Hồ Chí Minh tổ chức cuộc bầu cử Quốc hội, thông qua Hiến pháp nước VNDCCH, qua đó hình thành trạng thái chủ quyền mới của dân tộc Việt Nam. Ông đã buộc quân đội của Tưởng Giới Thạch rời khỏi lãnh thổ phía Bắc Việt Nam. Những người Cộng Sản Việt Nam có biện pháp hiệu quả để chống nghèo đói, mù chữ.
Những chuyển đổi mang tính cách mạng của Hồ Chí Minh nhận được sự hỗ trợ và cổ vũ mạnh mẽ trong nhân dân. Ông nhạy bén nắm bắt tâm trạng của quần chúng. Rodrigo Duterte thường buộc phải hành động tùy theo bối cảnh thực trạng có từ trước cho dù những ý định ông là chân thành. Cần phải có sự dũng cảm và khéo léo đặc biệt mới có thể vượt qua hoàn cảnh. Ở đây chỉ bằng ngôn từ thô lỗ không thôi là không đủ.
Hôm nay, theo các cuộc thăm dò chính sách của R. Duterte được 66% công dân đất nước ủng hộ. Nhưng có lẽ, con số này là chưa đủ để tổng thống thực hiện tất cả các kế hoạch mà ông kỳ vọng.
