Hiện nay người Hồi giáo chiếm 5% trong tổng dân số 100 triệu của Philippines. Và với thời gian, mong muốn lập ra nhà nước tự trị riêng của họ ngày càng trở nên gay gắt hơn, — chuyên gia chính trị của Nghiên cứu Chiến lược Viện Nga, ông Vladimir Svedentsov ghi nhận. Ông nhắc lại rằng tỉnh tự trị Hồi giáo trong thành phần Philippines ở phía tây đảo Mindanao và các đảo ngoài khơi nhỏ hơn, được thành lập từ năm 1989. Tuy nhiên, điều đó không giải quyết được vấn đề tồn tại từ lâu, mà còn khiến cho các tổ chức cực đoan Hồi giáo càng trở nên tích cực hơn. Và hoạt động của tổ chức Nhà nước Hồi giáo cũng lan rộng trên địa bàn. Lực lượng chính phủ Philippines đã bắt giữ nhiều người dân địa phương chiến đấu bên phía IS ở Syria và Iraq, sau đó trở về đấu tranh cho các kế hoạch IS tại quê hương của họ. Sự sùng bái cuộc đấu tranh này dẫn đến vụ chiếm giữ thành phố triệu dân Marawi, nơi có đông đảo người dân theo Hồi giáo.
Khi còn là ứng cử viên Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte đã đề xuất ý tưởng lập ra trong các khu vực Hồi giáo Mindanao "Nhà nước Moro" tự trị, với cấu trúc hành chính, pháp lý và tài chính riêng. Kết quả đàm phán với đại diện của các cộng đồng Hồi giáo lớn nhất là đã soạn ra dự luật cơ bản của Nhà nước Moro khoảng 100 trang. Dự luật này cần được sự chấp thuận trong cuộc trưng cầu dân ý và Quốc hội thông qua. Duterte hứa rằng toàn bộ quy trình có thể được hoàn thành trước khi ông ta kết thúc nhiệm kỳ và kêu gọi người dân Philippines tán thành dự luật.
Theo chuyên gia của chúng tôi, sự thành lập quốc gia tự trị Moro trong thành phần của Philippines sẽ là một yếu tố quan trọng trong việc hòa giải tôn giáo và xã hội cả nước, để ổn định tình hình ở Mindanao. Trong Quốc hội Philippines không có những người phản đối Nhà nước Moro, nhưng như chúng ta biết, ma quỷ có mặt trong các chi tiết cụ thể. Trong quá trình thảo luận Hiến pháp với đại diện các đảng chính trị khác nhau và cộng đồng Hồi giáo, có thể xuất hiện rất nhiều các chi tiết như vậy. Trong khi đó, giải pháp cho vấn đề đòi hỏi phải có hiệu quả tối đa. Trên thực tế, cuộc chiến Marawi càng kéo dài, ở Philippines càng có nhiều người nhìn thấy sự yếu kém của quân đội chính phủ và sẽ ủng hộ IS.
Rodrigo Duterte coi Nhà nước tự trị Moro như một đối trọng với Nhà nước Hồi giáo và hy vọng vào sự hỗ trợ trong cuộc chiến chống chiến binh IS từ những người Hồi giáo ủng hộ thành lập Nhà nước Moro. Đó là một toan tính có cơ sở. Và là một giái pháp cho vấn đề đã tồn tại dai dẳng hơn một thế kỷ.
