RPK-16 — súng trung liên cỡ nòng 5,45 mm (chính xác hơn — sử dụng đạn 5.45 x 39mm), được chế tạo dựa trên mẫu AK-12 mới, vừa mới được chính thức trang bị cho quân đội Nga. RPK-16 và AK-12 hầu như giống nhau về cách bố trí, nhưng súng trung liên có hộp ốp nòng súng dài và cứng cáp hơn. Sử dụng RPK-16 khi bắn có thể dùng chân súng hoặc trên tay, hay khi đang di chuyển với tốc độ bắn nhanh — 700 viên đạn mỗi phút. Bên cạnh đó RPK-16 khác với các loại súng nổi tiếng ở Việt Nam như mẫu RPK 7,62 mm năm 1959 (trên cơ sở AKM), hoặc phiên bản cỡ nòng 5,45-mm RPK-74 (74M) chuẩn năm 1974 (1992) (dựa trên AK-74) — có thể sử dụng như súng máy hạng nặng. Có loại nòng dài (580mm) và ngắn (415mm).
Về nguyên tắc chỉ cần vài phút để thay đổi nòng súng RPK-16 và khóa nòng vào hộp ốp nòng bằng nêm ngang. Chuyên gia Nga về vũ khí nhỏ Maxim Popenker viết:
"Nòng súng có thể thay thế đơn giản hóa việc vận hành vũ khí lâu dài trong quân đội. Thời hạn sử dụng nòng súng rõ ràng là thấp hơn nhiều so với các cơ phận khác của vũ khí, và việc thay thế nòng súng bị mòn hoặc bị hư hỏng có thể được thực hiện tại chỗ mà không cần gửi về xưởng sửa chữa hoặc nhà máy. Ngoài ra, nòng súng thay thế được cho phép cấu hình vũ khí cho các nhiệm vụ cụ thể. Ví dụ, để chiến đấu trong thành phố cần loại nòng "ngắn" nặng, và cho các trận đánh trên địa hình rộng — nòng dài, cho phép tăng tốc độ viên đạn đầu nòng lên 50-60 mét mỗi giây. Tất nhiên thay đổi nòng súng ngay khi "đang chiến trận", nhiều khả năng không ai làm cả, nhưng khả năng thích ứng nhanh chóng của RPK-16 với các điều kiện chiến đấu, làm cả chuyên gia quân sự trong và ngoài nước có sự quan tâm lớn".
Theo chuyên gia Maxim Popenker, RPK-16 — thực sự là loại vũ khí đa năng:
"… Sự kết hợp giữa kính ngắm quang học tiêu chuẩn có thể chuyển đổi tầm ngắm (1X hoặc 4X), nòng súng nặng và bắn theo "màn trập đóng" cho phép sử dụng RPK-16 giống như một súng trường ''marksmansk" (vũ khí của xạ thủ bắn tỉa, nằm giữa vũ khí hạng nhẹ thông thường và súng bắn tỉa nòng nặng dùng đạn năng lượng cao) cho phép hạ mục tiêu bằng một phát đạn ở khoảng cách lên đến 500 mét. Hơn nữa RPK-16 với nòng ngắn có thể được các lực lượng đặc biệt sử dụng như một "khẩu súng tấn công", như vũ khí cá nhân. Súng nặng hơn so với AK-12 khoảng 1 kg, nhưng cho phép khi cần thiết một đơn vị nhỏ có thể tạo ra hỏa lực áp chế có hiệu quả, yểm trợ cho đồng đội cơ động hoặc ngăn chặn các hành động bất ngờ của đối phương".
