Hà Nội quyết liệt phản đối yêu sách đòi chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông, khẳng định lập trường của Bắc Kinh trực tiếp ảnh hưởng đến chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Một động thái rắn đã được Việt Nam thực hiện nhằm khẳng định chủ quyền và quyền chủ quyền của mình đối với khu vực các quần đảo có tranh chấp lãnh thổ. Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại LHQ đã trình công hàm bác bỏ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông sau khi Bắc Kinh phản hồi công văn của Philippines và Malaysia.
Trung Quốc nói có chủ quyền lịch sử ở Biển Đông
Ngày 7/4, truyền thông Việt Nam đồng loạt đưa tin về việc Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại LHQ đã gửi công hàm phản đối Trung Quốc lên đích thân Tổng Thư ký Antonio Guterres liên quan đến tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với vùng lãnh thổ tranh chấp ở Biển Đông.
Ngày 30/3, Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc đã gửi công hàm lên LHQ, phản hồi hai công hàm mà Trung Quốc đưa ra ngày 23/3 và ngày 12/12/2019.
Cụ thể, công hàm mà Phái đoàn thường trực của Việt Nam gửi lên Tổng Thư ký LHQ cho biết, liên quan đến Công hàm số CML/14/2019 ngày 12/12/2019 và nhằm phản hồi đệ trình cùng ngày của Malaysia gửi Ủy ban Ranh giới thềm lục địa, Công hàm số CML/11/2020 ngày 23/3/2020 của Phái đoàn thường trực nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Liên Hợp Quốc gửi Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, Việt Nam bày tỏ lập trường nhất quán phản đổi quan điểm của Trung Quốc về việc Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa.
Trước đó, hôm 23 tháng 3, Trung Quốc cũng đã gửi công hàm lên LHQ phản hồi tài liệu đệ trình của phía Philippines. Theo đó, Bắc Kinh khẳng định: Có chủ quyền vào quần đảo Nam Sa và vùng biển gần kề, có chủ quyền cũng như quyền tài phán đối với các vùng biển liên quan, với đáy biển và lòng đất. Trung Quốc cũng nhấn mạnh, mình có “chủ quyền lịch sử” ở Biển Đông và có đầy đủ bằng chứng lịch sử và pháp lý đối với vấn đề tranh chấp chủ quyền biển đảo bấy lâu nay.
Ngoài ra, trong công hàm phản hồi tài liệu của Malaysia ngày 12/12/2019, Trung Quốc cho biết nước này “có chủ quyền” với các quần đảo ở Biển Đông, “bao gồm quần đảo Đông Sa, Tây Sa, Trung Sa và Nam Sa, (trong đó, quần đảo Nam Sa và Tây Sa là cách Trung Quốc gọi quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam)”. Cũng giống như phản hồi tài liệu của Philippines, chính quyền Trung Quốc tiếp tục nhắc đến cái gọi là “quyền lịch sử” ở Biển Đông.
Nhiều thế kỷ qua, yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông vẫn chưa được thể hiện rõ ràng, một phần bởi từ việc sử dụng đường biên giới phân đoạn, mơ hồ, được biết đến với tên gọi “Đường chín đoạn” hay “Đường lưỡi bò”.
Trong vụ kiện do Philippines đệ trình, Tòa trọng tài của Liên Hợp Quốc vào tháng 7 năm 2016 đã phán quyết rằng Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để yêu sách khu vực nằm trong phạm vi đường chín đoạn. Trong đó, lý do Trung Quốc bị thua trong vụ kiện kể trên là quốc gia này không thể xác định vùng lãnh thổ đó một cách chính xác.
Tuy nhiên đúng như các nhà phân tích đánh giá, Bắc Kinh quyết không thay đổi chính sách đường chín đoạn bất chấp dư luận quốc tế phản đối dữ dội.
Việt Nam phản đối lập trường của Trung Quốc trên Biển Đông
“Việt Nam phản đối các yêu sách của Trung Quốc tại các Công hàm trên. Các yêu sách này vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam tại Biển Đông”, Công hàm của Việt Nam nhấn mạnh.
“Việt Nam có đầy đủ chứng cứ lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế”, Phái đoàn Thường trực của Việt Nam tại LHQ khẳng định.
Hà Nội nêu ra một văn bản quốc tế quan trọng, vốn được coi là “kim chỉ nam” trong giải quyết các vấn đề tranh chấp trên Biển Đông.
Cụ thể, Việt Nam khẳng định Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982) là cơ sở pháp lý duy nhất, quy định toàn diện và triệt để về phạm vi quyền được hưởng vùng biển giữa Việt Nam và Trung Quốc.
“Việt Nam phản đối các yêu sách ở Biển Đông vượt quá những giới hạn được quy định tại Công ước, trong đó có yêu sách quyền lịch sử, các yêu sách này đều không có giá trị pháp lý. Lập trường nhất quán của Việt Nam về các vấn đề nêu trên đã được khẳng định trong nhiều văn bản lưu hành tại Liên Hợp Quốc và các đệ trình, tuyên bố gửi các cơ quan quốc tế liên quan”, Công hàm khẳng định.
Với những cơ sở này, Phái đoàn Thường trực Việt Nam tại Liên Hợp Quốc đề nghị Tổng Thư ký Antonio Guterres lưu hành Công hàm này đến tất cả các quốc gia thành viên Công ước, cũng như tất cả các thành viên của Liên Hợp Quốc.
