Tổng Cục Thuế, Bộ Tài chính có công hàm gửi cơ quan thuế Nhật Bản trao đổi thông tin, phối hợp cùng xử lý vụ Công ty Tenma TNHH Việt Nam hối lộ quan chức Bắc Ninh 25 triệu yên (tương đương 5,4 tỷ đồng) để trốn hơn 400 tỷ đồng tiền thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp, đồng thời cam kết sẽ sớm công bố kết luận thanh tra vụ việc.
Có thể nói, những vụ bê bối hối lộ như của Công ty TNHH Tenma Việt Nam, dù là hành vi ăn vặt như nhận định của Bộ trưởng Bộ Tài Chính Đinh Tiến Dũng nhưng sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến Việt Nam, uy tín và hình ảnh đất nước vì liên quan mật thiết tới sự trong sạch môi trường đầu tư kinh doanh, phòng chống tham nhũng trong quản lý cán bộ hải quan, thuế.
Việt Nam dễ bị mang tiếng xấu trong mắt các nhà đầu tư quốc tế khi buộc phải thực hiện quy trình ‘đi đêm’, ‘bôi trơn’ mới có thể thông quan mọi thủ tục.
Cơ quan thuế Việt Nam và Nhật Bản hợp tác xử lý vụ Tenma hối lộ quan chức Bắc Ninh
Cụ thể, liên quan nghi án hối lộ quan chức thuế và hải quan Bắc Ninh của Công ty Tenma Việt Nam (công ty con của Tenma Nhật Bản, có trụ sở ở Tokyo) để trốn một số khoản thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp lên tới hơn 400 tỷ đồng, Tổng Cục Thuế (Bộ Tài chính) đã phát đi thông cáo báo chí về vụ việc gây xôn xao dư luận ngày qua.
Động thái này nhằm thể hiện thiện chí của phía Việt Nam nhằm làm sáng tỏ nghi án hối lộ quan chức Bắc Ninh của Tenma Việt Nam thông qua công tác trao đổi thông tin trên cơ sở quy định giữa cơ quan thuế hai nước Việt Nam – Nhật Bản theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần.
Cùng với đó, Tổng cục Thuế cũng cho biết đã ban hành văn bản số 2150/TCT-VP ngày 25/5/2020 chỉ đạo Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh khẩn trương rà soát, phối hợp kịp thời với Đoàn thanh tra của Bộ Tài chính.
“Trong phạm vi quyền hạn được giao, sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng, làm rõ và xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật đối với những hành vi vi phạm (nếu có). Đồng thời, khi có thông tin mới liên quan đến trách nhiệm của Tổng cục Thuế, Tổng cục Thuế sẽ thông tin kịp thời đến các cơ quan báo chí”, Tổng cục Thuế khẳng định.
Trước đó, Cục Thuế Bắc Ninh cũng đã có văn bản báo cáo với Thanh tra Bộ Tài chính về nghi án Tenma Việt Nam hối lộ.
Cục Thuế Bắc Ninh báo cáo gì với Thanh tra Bộ Tài chính vụ Tenma Việt Nam?
Báo cáo của Cục Thuế Bắc Ninh cho hay, qua kiểm tra Công ty TNHH Tenma Việt Nam về truy thu số thuế thu nhập doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện hưởng ưu đãi. Cục Thuế Bắc Ninh đã ra Quyết định số 3139/QĐ-CT ngày 13/9/2019 xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Tenma Việt Nam về hành vi khai sai số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp.
Cục Thuế Bắc Ninh khẳng định đã yêu cầu Đoàn kiểm tra báo cáo toàn bộ diễn biến khi thực hiện kiểm tra thuế tại doanh nghiệp. Theo đó, đối với nội dung kiểm tra nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp, Đoàn kiểm tra tập trung kiểm tra điều kiện áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp của Công ty.
“Kết quả kiểm tra, Công ty được hưởng ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp (thuế suất ưu đãi 15% trong vòng 12 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp 3 năm và giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong 7 năm tiếp theo) quy định tại Điều 24, Điều 25 Nghị định số 108/2006/NĐ-CP là do Công ty Tenma Việt Nam được thành lập từ dự án đầu tư mới”, báo cáo của Cục Thuế Bắc Ninh với Thanh tra Bộ Tài Chính cho biết.
Đối với phần vốn đầu tư đăng ký bổ sung 22 triệu USD ngày 26/12/2008, theo giải trình của Công ty khi đề nghị cấp điều chỉnh bổ sung Giấy chứng nhận đầu tư, Công ty đã lập hồ sơ với lý do tăng tổng vốn đầu tư là do trượt giá xây dựng, mua sắm thiết bị và chênh lệch tỷ giá 16.047.000 USD, tăng vốn lưu động 5.952.000 USD phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty (không tăng quy mô dự án, số vốn đầu tư đăng ký tăng đều vay nước ngoài từ năm 2009 đến 2017).
Vì vậy, toàn bộ vốn đầu tư 52 triệu USD vẫn thuộc dự án ban đầu. Trường hợp nếu coi 22 triệu USD tăng thêm là dự án mở rộng thì dự án đầu tư của Công ty sẽ được quyền lựa chọn áp dụng mức ưu đãi theo dự án gốc cho thời gian còn lại tỉnh từ kỳ thuế 2015.
Trong suốt quy trình kiểm tra tại doanh nghiệp, Đoàn kiểm tra thực hiện theo đúng Quy trình kiểm tra ban hành kèm theo Quyết định số 746/QĐ-TCT ngày 20/4/2015 của Tổng cục Thuế.
“Đoàn kiểm tra thực hiện nội dung kiểm tra trong phạm vi Quyết định kiểm tra, tuyệt đối không gây phiền hà, sách nhiễu đến doanh nghiệp, không yêu cầu, đòi hỏi cung cấp hồ sơ tài liệu gì ngoài nội dung kiểm tra, Đoàn kiểm tra, thành viên đoàn không nhận bất cứ lợi ích vật chất gì từ Công ty Tenma Việt Nam”, Cục Thuế Bắc Ninh khẳng định.
Ngày 25/5, Cục trưởng Cục Thuế Bắc Ninh Ngô Xuân Tòng thông tin cho biết, hiện nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ Tài chính và UBND tỉnh Bắc Ninh làm rõ vụ việc, có báo cáo với Chính phủ trước ngày 26/5. Theo đó, UBND tỉnh Bắc Ninh đã giao Công an tỉnh Bắc Ninh làm việc với Công ty TNHH Tenma, Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh, Cục Thuế Bắc Ninh và Cục Hải quan Bắc Ninh phối hợp điều tra sự việc.
Ông Ngô Xuân Tòng nhấn mạnh đã có báo cáo của đoàn kiểm tra Cục Thuế Bắc Ninh về việc này khi làm việc với Công an tỉnh Bắc Ninh.
“Hiện nay chúng tôi chỉ có thể chứng nhận rằng tất cả hoạt động của Công ty Tenma là đúng. Trong quá trình kiểm tra trước đây với Công ty Tenma Việt Nam, đoàn kiểm tra do trực tiếp Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh ra quyết định kiểm tra, xử lý và chỉ đạo đã trao đổi về điều kiện ưu đãi với Vụ chính sách của Bộ Tài chính, Vụ Doanh nghiệp lớn của Tổng Cục Thuế doanh nghiệp cũng không có vướng mắc gì về chính sách, do đó, họ không bao giờ phải chi một khoản tiền như báo chí Nhật nêu”, ông Tòng khẳng định.
Ông Ngô Xuân Tòng cho biết, đánh giá về mặt chủ quan, trong việc này nếu có xảy ra thì chỉ liên quan đến nội bộ của doanh nghiệp. Họ có thể dùng số tiền đó vào việc khác hoặc việc cá nhân. Bây giờ mới chỉ có thông tin là ông Chủ tịch Hội đồng quản trị của Tenma thừa nhận với công tố viên đã chi một khoản tiền như vậy. Còn những người của công ty này cầm khoản tiền này để chi cho ai và ai nhận thì cơ quan điều tra đang vào cuộc điều tra và chưa có kết luận.
“Hiện tại chúng tôi chưa thể gặp và làm việc với Tổng Giám đốc của Công ty Tenma Việt Nam, vì ông này vẫn đang ở bên Nhật do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Vì thế, chúng tôi chưa thể tiếp nhận, bàn giao bất cứ bằng chứng gì thể hiện sự việc tiêu cực và chưa thể làm rõ sự việc này có liên quan đến trách nhiệm của ai để xử lý”, Cục trưởng Cục Thuế Bắc Ninh quả quyết.
Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh Ngô Xuân Tòng cũng khẳng định trong quá trình làm việc với Tổng Giám đốc và Giám đốc Tài chính của công ty là người Nhật Bản nên đoàn làm việc đều phải thông qua phiên dịch viên của công ty. Khi làm việc, tiếp xúc với lãnh đạo, nhân viên kế toán của công ty đều thực hiện tại phòng họp của công ty. Trong quá trình làm việc giữa đoàn kiểm tra và công ty, công ty còn có sự trợ giúp của Công ty Kiểm toán KPMG.
Về phía lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh, sau khi có thông tin báo chí Nhật Bản nêu Công ty TNHH Tenma Việt Nam hối lộ công chức Bắc Ninh hơn 5 tỷ đồng, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hương Giang đã giao Công an tỉnh Bắc Ninh phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan, xác minh làm rõ thông tin vụ việc trên và đề xuất phương án xử lý báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh sớm nhất.
“Quan điểm của tỉnh xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm, đồng thời tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư”, lãnh đạo tỉnh này nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết làm minh bạch vụ Tenma hối lộ quan chức Bắc Ninh
Trong ngày 25/5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cũng đã chỉ đạo thanh tra, kiểm tra, xác minh thông tin về vụ việc tại Thông báo số 353/TB-BTC.
Đồng thời, bên hành lang Quốc hội, trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng cũng khẳng định, đã yêu cầu các Tổng Cục Thuế và Tổng Cục Hải quan của Bộ vào cuộc làm rõ sự việc.
“Trước tiên chúng tôi đã yêu cầu kiểm điểm Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan”, ông Đinh Tiến Dũng cho biết.
Theo đó, tại thông báo khẩn của Bộ Tài chính chiều 25/5, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng yêu cầu Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan khẩn trương báo cáo lãnh đạo Bộ nội dung dư luận nêu về những nghi vấn hối lộ trước ngày 26/5.
Đồng thời, để đảm bảo minh bạch thông tin liên quan vụ việc này, Bộ trưởng Tài chính giao Thanh tra Bộ thành lập ngay đoàn trong ngày 25/5 để thanh tra Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh, Cục Hải quan Bắc Ninh và các tổ chức, cá nhân có liên quan nội dung thông tin báo chí nêu về những nghi vấn hối lộ và xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.
Khẳng định những vụ việc như thế này sẽ gây ảnh hưởng rất lớn bởi liên quan tới môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam, liên quan đến công tác phòng chống tham nhũng trong quản lý công tác cán bộ tại ngành thuế, hải quan, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng khẳng định sau khi có kết quả cuối cùng sẽ công bố công khai với các cơ quan ban ngành, truyền thông và dư luận.
“Việc này rất quan trọng, về đối ngoại liên quan tới môi trường đầu tư kinh doanh. Về đối nội đây là việc phòng chống tham nhũng, đặc biệt là trong 2 lĩnh vực mà người ta nói là ăn vặt”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.
Trước đó, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản vừa báo cáo Văn phòng Chính phủ và Bộ Ngoại giao Việt Nam liên quan đến thông tin đăng tải trên báo chí Nhật Bản Asahi, Nikkei, Kyodo (Nhật Bản) các ngày 11 và 12 tháng 5 năm 2020 liên quan nghi án Công ty TNHH Tenma Việt Nam thực hiện hành vi hối lộ cán bộ, quan chức, công chức ở Việt Nam ( Bắc Ninh) với tổng số tiền khoảng 25 triệu yên (quy đổi khoảng gần 5,4 tỷ đồng).
Tenma Việt Nam hối lộ quan chức ở Bắc Ninh 25 triệu yên để trốn thuế?
Một số hãng thông tấn Nhật Bản như Nikkei, Asahi, Kyodo, Mainichi hồi tháng này đưa tin cho biết, Công ty TNHH Tenma Việt Nam (có công ty mẹ tại Tokyo, Nhật Bản) khai báo tự nguyện với Tòa án Tokyo về 2 lần hối lộ với tổng cộng 25 triệu yên cho một số cán bộ, công chức Việt Nam.
Cụ thể, theo bài viết đăng ngày 11/5 trên Asahi của Nhật, hãng sản xuất nhựa Tenma đã thú nhận toàn bộ với Tòa án Tokyo rằng một công ty con của hãng tại Khu công nghiệp Quế Võ, Bắc Ninh, Việt Nam, tức công ty TNHH Tenma Việt Nam đã hối lộ loạt cán bộ nhà nước của Việt Nam với ước tính tổng số tiền lên đến 25 triệu yên (tương đương khoảng 5,4 tỷ đồng).
Cũng theo Asahi, Tenma chủ động thành lập ủy ban bên thứ ba để điều tra về vi phạm nghiêm trọng này. Đồng thời, các công tố viên quận Tokyo ban đầu đánh giá hành vi này của Tenma vi phạm Luật phòng chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản.
Theo ủy ban bên thứ ba, khoản tiền trên được lãnh đạo Công ty Tenma trực tiếp thông qua khoản phí điều chỉnh cho các cán bộ của của một cơ quan địa phương của Việt Nam nhằm được miễn giảm khoản truy thu thuế đối với công ty con tại Việt Nam. Khoản phí điều chỉnh trị giá 25 triệu yên này được thực hiện qua 2 lần.
Theo đó, lần đầu tiên vào tháng 6 năm 2017, sau khi nhận được thông báo về khoản truy thu thuế giá trị giá tăng với vật liệu thô nhập khẩu lên tới 1,7 tỷ yên (tương đương khoảng hơn 400 tỷ đồng), lãnh đạo của công ty con Tenma Việt Nam đã đưa ra đề xuất hối lộ cho các cán bộ địa phương Việt Nam nhằm tránh phải nộp khoản thuế khổng lồ kia.
Theo Asahi và Nikkei, được sự đồng ý của ông Kento Fujino, Chủ tịch tại trụ sở chính của công ty, Tenma Việt Nam đã trả 2 tỷ đồng (khoảng 10 triệu yên) cho cán bộ của Việt Nam để tránh khoản phụ phí. Kết quả, công ty này đã được miễn 400 tỷ đồng.
Lần hối lộ thứ hai là vào tháng 8 năm 2019, sau một cuộc kiểm tra thuế và được cán bộ địa phương Việt Nam yêu cầu nộp thêm khoản thuế 17,8 tỷ đồng (khoảng 89 triệu yên) bao gồm thuế doanh nghiệp. Tuy nhiên, cán bộ điều tra thuế yêu cầu phía công ty trả tiền mặt 3 tỷ đồng. Công ty này thực hiện theo và sau cùng được giảm khoản truy thu thuế doanh nghiệp từ 17,8 tỷ đồng xuống còn khoảng 570 triệu đồng (2,62 triệu yên). Tất cả những khoản thuế này thuộc lĩnh vực quản lý của Cục Thuế Bắc Ninh.
Theo truyền thông Nhật Bản, vào ngày 1/4 năm nay, chính các lãnh đạo công ty tại trụ sở Tokyo đã tự nguyện khai ra những sai phạm này cho Văn phòng Công tố viên quận Tokyo.
Mặt khác, vào ngày 1/5, trên trang thông tin điện tử doanh nghiệp này đã thông báo cho biết Chủ tịch Fujino sẽ chịu toàn bộ những trách nhiệm này và sẽ được cho nghỉ hưu chính thức sau cuộc họp cổ đông. Đồng thời, liên quan đến vụ việc này, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản cho hay Website của công ty đã đăng thông tin Tổng Giám đốc công ty, ông Fujino Kaneto (67 tuổi, nguyên quán Tokyo, Nhật Bản) sẽ từ chức ngay sau Đại hội cổ đông dự kiến tổ chức tháng 6/2020 để chịu trách nhiệm về sự việc này.
Công an kinh tế điều tra nghi án Tenma Việt Nam hối lộ 25 triệu yên
Cũng trong ngày 25/5, liên quan nghi vấn đưa hối lộ hơn 5 tỷ đồng cho công chức Việt Nam của Cty Tenma Việt Nam, Phòng Cảnh sát Kinh tế - PC03, Công an tỉnh Bắc Ninh cũng đã có công văn yêu cầu cục Hải quan và cục Thuế tỉnh này cung cấp hồ sơ phục vụ công tác điều tra.
Theo đó, PC03 Công an tỉnh Bắc Ninh yêu cầu Cục Hải quan tỉnh này cung cấp toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc mở tờ khai hải quan xuất, nhập khẩu của Tenma Việt Nam từ tháng 1/2017 đến nay, cùng kết quả kiểm tra sau thông quan.
Ngoài ra, PC03 đề nghị phía Hải quan làm rõ thông tin Tenma Việt Nam đang được hưởng những ưu đãi gì về thuế xuất nhập khẩu (thuế XNK), thuế giá trị gia tăng (VAT) với hàng xuất nhập khẩu. Đồng thời, phía Hải quan phải cung cấp các biên bản kiểm tra, thanh tra liên quan đến công ty này, nếu có.
Đối với Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh, phía Công an yêu cầu cung cấp các hồ sơ liên quan tới việc kiểm tra thuế, giải trình của đoàn kiểm tra thuế thời điểm bị tố cáo.
Được biết, thời điểm xảy ra sự việc vào 2 năm 2017 và 2018. Lúc đó, ông Trần Thành Tô đang là Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh. Hiện nay, ông Tô vẫn đang lãnh đạo đơn vị này.
Trao đổi với báo chí, Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh Trần Thành Tô phủ nhận hoàn toàn sự việc.
“Làm gì có chuyện Hải quan đi lấy mấy tỉ đồng để bỏ qua cho việc truy thu thuế gần 400 tỷ đồng”, ông Trần Thành Tô quả quyết.
Ông Trần Thành Tô cũng khẳng định, doanh nghiệp Nhật Bản nói chung và Tenma nói riêng từ trước tới nay luôn chấp hành tốt pháp luật về thuế, hải quan.
Trong khi đó, ông Ngô Xuân Tòng, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh cho biết, phía Công an tỉnh Bắc Ninh đã làm việc với nhân viên Kế toán của Tenma Việt Nam và người này khẳng định không có việc đó, hạch toán không có khoản chi đó.
“Về phía cục thuế, đơn vị đã yêu cầu đoàn giải trình, hồ sơ kiểm tra không có gì gợn lên cả”, ông Ngô Xuân Tòng khẳng định với báo giới.
Đồng thời, đoàn kiểm tra cũng có làm rõ 1 khoản phải truy thu công ty này và đã phạt 520 triệu đồng, tương đương 2,6 triệu Yên (Nhật) nhưng đây là khoản thu hoàn toàn chính xác và ở đây, Tenma Việt Nam không được hưởng cái gì.
“Tôi cũng nghĩ là có chuyện gì đó nhưng là chuyện nội bộ của mấy ông người Nhật với nhau chứ không liên quan gì đến phía Việt Nam. Văn hóa doanh nghiệp Nhật là họ không chuyện đưa phong bì”, ông Ngô Xuân Tòng nói.
Cây ngay sẽ không sợ chết đứng, hiện nay, Bộ Tài chính, cơ quan chức năng dù là Trung ương hay địa phương cũng cần vào cuộc quyết liệt, mạnh mẽ thanh tra giám sát làm sáng tỏ vụ việc sao cho thật minh bạch và kịp thời.
Nếu vụ Tenma Việt Nam hối lộ không có thật thì phải minh oan cho cán bộ thuế, hải quan, quan chức Việt Nam, còn nếu đúng như những gì truyền thông Nhật Bản phản ánh thì phải xử lý thật nghiêm minh, không để “những con sâu làm rầu nồi canh” làm mất đi sự trong sạch môi trường đầu tư, hình ảnh, uy tín, thể diện và danh dự của đất nước.
