Với thỏa thuận hàng trăm triệu đô này, ‘chiếc vương miện’ The CrownX không chỉ là chương đầu tiên trong hành trình thành hệ sinh thái tiêu dùng – bán lẻ lớn nhất Việt Nam, đây còn là khởi đầu cuộc chơi đầy tham vọng của Alibaba tại quốc gia Đông Nam Á này.
Thông qua thương vụ, The CrownX được định giá gần 7,3 tỷ USD. Đây là nền tảng tiêu dùng bán lẻ của Tập đoàn Masan, được thành lập dựa trên việc sáp nhật Masan Consumer Holdings (MCH) và VinCommerce (VCM, đơn vị sở hữu chuỗi Vinmart, Vinmart+ của Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng).
Tập đoàn Masan bắt tay Alibaba và Baring Private Equity Asia
Ngày 18/5, Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan (Masan Group, HOSE: MSN) và nhóm các nhà đầu tư trong đó có Tập đoàn Alibaba và Baring Private Equity Asia (BPEA) ‘gây sốt’ thị trường Việt Nam khi công bố quyết định bắt tay hợp tác.
Theo đó, Alibaba và Baring Private Equity Asia cùng Masan ký kết thỏa thuận mua cổ phần phát hành mới của The CrownX (TCX) với tổng giá trị tiền mặt là 400 triệu USD, tương đương với 5,5% tỷ lệ sở hữu sau phát hành. Tương ứng định giá CrownX sau phát hành là gần 7,3 tỷ USD.
Như đã biết, “chiếc vương miện tỷ đô” của tỷ phú Nguyễn Đăng Quang - The CrownX là nền tảng tiêu dùng bán lẻ hợp nhất lợi ích của Masan tại Masan Consumer Holdings (MCH) và VinCommerce (VCM), đơn vị thành viên Vingroup.
Giới chuyên gia từng đánh giá, đây là cú “reset” đẳng cấp đình đàm trên thị trường bán lẻ Việt.
Thông qua giao dịch này, The CrownX được định giá 6,9 tỷ USD (trước phát hành) cho 100% vốn chủ sở hữu, tương đương trị giá mỗi cổ phần là 93,5 USD (tức xấp xỉ 2,15 triệu đồng). Sau đợt phát hành này, tỷ lệ sở hữu của Masan Group tại The CrownX là 80,2%.
Credit Suisse của Singapore Limited đóng vai trò là đơn vị đầu tư tài chính độc quyền cho Masan Group. Trong khi đó, Deutsche Bank (Đức) là đơn vị tư vấn tài chính độc quyền cho BPEA. Căn cứ theo thỏa thuận, việc hoàn tất giao dịch phụ thuộc vào phê duyệt phù hợp theo điều lệ của doanh nghiệp.
Đại diện Masan lên tiếng về cú bắt tay với Alibaba và BPEA
Lên tiếng về cú bắt tay hợp tác với Alibaba và BPEA, đại diện The CrownX cho biết, đơn vị sẽ hợp tác với Lazada (nền tảng điện tử của Tập đoàn Alibaba tại khu vực Đông Nam Á) để thúc đẩy quá trình phát triển của công ty.
Cụ thể, trong khuôn khổ giao dịch lần này, các bên nỗ lực để The CrownX sẽ hợp tác với Lazada thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, tăng tốc phát triển thị trường bán lẻ tích hợp O2O (từ offline đến online) tại Việt Nam theo xu thế toàn cầu hiện nay, nhất là sau ảnh hưởng của cú sốc Covid-19 thay đổi khá lớn thói quen mua sắm của người tiêu dùng trên toàn thế giới.
Thông cáo về thỏa thuận hợp tác nêu rõ, giao dịch này (giữa Masan, Alibaba và BPEA) củng cố tầm nhìn của các cổ đông về tiềm năng xây dựng hệ sinh thái tiêu dùng - bán lẻ ứng dụng công nghệ đầu tiên của Việt Nam, đồng thời mở rộng phạm vi phục vụ người tiêu dùng trên toàn quốc.
Một trong số những “cánh tay đắc lực” của Chủ tịch Masan Nguyễn Đăng Quang, ông Danny Le, Tổng Giám đốc Masan Group cũng khẳng định tầm quan trọng của việc hợp tác lần này với Alibaba và BPEA.
“Thỏa thuận hợp tác chiến lược sẽ giúp chúng tôi đẩy nhanh quá trình chuyển đổi The CrownX trở thành một Point of Life – nền tảng ‘tất cả trong một’ phục vụ các nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người tiêu dùng trên các kênh mua sắm offline và online”, Danny Le, CEO 8X nổi tiếng của Masan, cựu chuyên viên phân tích bộ phận ngân hàng đầu tư tại Morgan Stanley cho biết.
Theo ông Danny Le, ưu tiên hàng đầu sẽ là hiện đại hóa thị trường bán lẻ nhu yếu phẩm tại Việt Nam, phục vụ người tiêu dùng các sản phẩm và dịch vụ tốt nhất.
“Tôi tin tưởng quan hệ hợp tác này sẽ giúp Công ty hiện thực hóa Point of Life nhanh chóng và hiệu quả hơn”, Tổng Giám đốc Masan Group nhấn mạnh.
Trước đó, VinCommerce đặt mục tiêu trở thành nhà bán lẻ nhu yếu phẩm hàng đầu trên nền tảng thương mại điện tử này. Với thỏa thuận hợp tác này, cả The CrownX lẫn Lazada sẽ chia sẻ hiểu biết và kinh nghiệm để thúc đẩy mảng nhu yếu phẩm trở thành ngành hàng chủ chốt của thương mại điện tử.
Đồng thời, tổng kết lại, như điều mà lãnh đạo Masan tuyên bố, việc hợp tác cũng phát triển tính năng cung ứng hàng hóa cho các đơn hàng online tại các điểm bán offline, phát huy sức mạnh từ nền tảng cung ứng và giao vận của hai bên để tối ưu và tiết kiệm chi phí, gia tăng chất lượng phục vụ người tiêu dùng, trước mắt là tại Việt Nam.
Hiện tại, hàng hóa nhu yếu phẩm hiện chiếm 50% thị trường bán lẻ Việt Nam và 25% chi tiêu tiêu dùng của người Việt.
Tuy rằng hàng hóa nhu yếu phẩm được mua sắm với thường xuyên, hàng ngày, nhưng thực tế khả năng người tiêu dùng tiếp cận mặt hàng nhu yếu phẩm thông qua các kênh mua sắm online vẫn còn hạn chế, một phần do cơ sở hạ tầng kỹ thuật dịch vụ liên quan còn chưa phát triển xứng tầm, phần khác do thói quen tiêu dùng của chính người Việt.
Ra mắt từ năm 2020, tập đoàn Masan đặt mục tiêu tổng giá trị hàng hóa từ kênh online của The CrownX chiếm ít nhất 5% tổng doanh số bán hàng của Công ty trong thời gian tới. Với việc bắt tay hợp tác với Alibaba và BPEA, kế hoạch này sẽ có nhiều triển vọng trong thời gian tới.
Thị trường Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng tăng trưởng
Baring Private Equity Asia hiện đang quản lý danh mục tài sản trị giá 23 tỷ USD và là một trong những quỹ đầu tư thay thế lớn nhất tại khu vực châu Á hiện nay.
BPEA có lịch sử hoạt động 24 năm và hàng trăm nhân viên làm việc tại các văn phòng ở Mỹ, Australia, Hong Kong, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Singapore…
Theo giới thiệu, BPEA phụ trách quản lý hoạt động đầu tư cổ phần chưa niêm yết, tài trợ cho các khoản mua lại và cung cấp vốn tăng trưởng cho các công ty, giúp các doanh nghiệp này mở rộng quy mô hoặc thực hiện hoạt động mua bán sáp nhập, đặc biệt tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. BPEA đồng thời cũng tham gia đầu tư vào lĩnh vực bất động sản và tín dụng.
Chia sẻ về thỏa thuận hợp tác với Masan, bà Janice Leow, Giám đốc Điều hành tại BPEA bày tỏ hy vọng thương vụ sẽ giúp The CrownX phát triển và trở thành hệ thống sinh thái tiêu dùng bán lẻ lớn nhất trong nước.
“Chúng tôi rất vui mừng khi hợp tác cùng Masan và Alibaba. Tôi tin rằng thỏa thuận đầu tư chiến lược này sẽ góp phần thúc đẩy The CrownX phát triển vượt bậc và xây dựng hệ sinh thái tiêu dùng – bán lẻ lớn nhất tại Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn thị trường vẫn còn non trẻ”, bà Janice Leow nhấn mạnh.
Theo bà janice Leow, với tư cách là nhà đầu tư dài hạn, Baring Private Equity Asia tin rằng thị trường Việt Nam có rất nhiều tiềm năng tăng trưởng, được hỗ trợ bởi các xu hướng kinh tế vĩ mô thuận lợi và đặc biệt là lợi thế dân số trẻ.
Đại diện BPEA cũng đánh giá, The CrownX là một doanh nghiệp giàu tiềm năng trong lĩnh vực kỹ thuật số, đặc biệt là thương mại điện tử và phân tích dữ liệu. Trong bối cảnh thúc đẩy chuyển đổi số là một trong những ưu tiên của BPEA khi đầu tư vào các công ty khác.
“Chúng tôi rất hào hứng được đồng hành cùng The CrownX trong giai đoạn tăng trưởng sắp tới của doanh nghiệp”, Giám đốc Điều hành tại BPEA nhấn mạnh.
Theo số liệu từ Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, tại Việt Nam, vai trò của thương mại điện tử ngày càng trở nên quan trọng hơn khi tỷ trọng doanh thu từ thương mại điện tử tăng đều theo mỗi năm.
Theo đó, nếu như năm 2018, tỷ trọng doanh thu của thương mại điện tử trên tổng mức bán lẻ hàng hóa cả nước đạt 3,6% thì năm 2019 con số này là 4,2 còn năm 2020 tỷ trọng này là 5,5%.
Đáng chú ý, trong năm 2020, dù thị trường bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh Covid-19 nhưng thương mại điện tử Việt Nam vẫn đạt mức tăng trưởng ấn tượng 18%, quy mô thị trường 11,8 tỷ USD.
Đặc biệt, Việt Nam hiện đang là nước duy nhất ở Đông Nam Á có tăng trưởng thương mại điện tử 2 con số. Thị trường thương mại điện tử Việt Nam tăng trưởng nhanh với 35,4 triệu người dùng và tạo ra doanh thu hơn 2,7 tỷ đô la trong năm 2019, theo Bộ Công Thương.
Chưa hết, như Sputnik Việt Nam đã thông tin trước đó, các báo cáo Thương mại điện tử các nước Đông Nam Á năm 2019 của Google, Temasek và Brain &Company dự đoán, tốc độ tăng trưởng trung bình cho cả giai đoạn 2015-2025 của thương mại điện tử Việt Nam là 29%. Đến năm 2025, quy mô thương mại điện tử của Việt Nam sẽ vươn tới ngưỡng 43 tỷ USD và đứng thứ 3 trong khối các quốc gia Đông Nam Á.
Masan bắt tay Alibaba: Người tiêu dùng Việt Nam hưởng lợi gì?
Thực tế trên thế giới, mô hình bán lẻ tích hợp online (trực tuyến) và offline (ngoại tuyến) không hề mới. Xu hướng này được đẩy mạnh trong những năm gần đây bởi những nhà bán lẻ hàng đầu thế giới hiện nay như Walmart, Amazon (Mỹ) hay Alibaba (Trung Quốc).
Như đã nêu, cụ thể hóa giao dịch này, VinCommerce sẽ thiết lập Thỏa thuận Hợp tác Chiến lược với Lazada (sàn thương mại điện tử ở khu vực của Alibaba). VCM sẽ là nhà bán lẻ nhu yếu phẩm hàng đầu trên nền tảng thương mại điện tử Lazada. Hai bên sẽ cùng chia sẻ hiểu biết và kinh nghiệm để thúc đẩy nhu yếu phẩm trở thành ngành hàng chủ chốt của thương mại điện tử.
Đáng chú ý, hai bên cũng sẽ phát triển tính năng cung ứng hàng hóa cho các đơn hàng online tại các điểm bán offline của VCM, đồng thời, phát huy sức mạnh hiệp lực từ nền tảng cung ứng và giao vận của hai bên để tối ưu và tiết kiệm chi phí, gia tăng chất lượng phục vụ người tiêu dùng. Như vậy, sau thỏa thuận hợp tác này, người tiêu dùng Việt Nam có thể sẽ bắt gặp sản phẩm của VinMart xuất hiện trên ứng dụng Lazada, cũng như có thể nhận hàng bán online trên Lazada ngay tại các siêu thị VinMart.
Thực tế, hiện nay, gian hàng chính hàng của Masan Consumer cũng đã xuất hiện trên nền tảng Lazada. Tuy nhiên mới chỉ ở bước đầu thành lập và chỉ bán 2 sản phẩm chính gồm “Hộp quà Chin-su 7 món ngon” và “Thùng 24 hộp mì Omachi”. Masan Consumer chưa có gian hàng chính thức ở các sàn thương mại điện tử khác, mà chủ yếu được bán thông qua các hệ thống siêu thị và nhà bán nhỏ lẻ.
Việc The CrownX bắt tay hợp tác với Alibaba thông qua Lazada sẽ giúp Masan Group tiết kiệm được chi phí trong việc xây dựng nền tảng điện tử của riêng mình.
Doanh nghiệp của tỷ phú Nguyễn Đăng Quang có thể tận dụng hệ sinh thái hàng triệu người dùng có sẵn trên Lazada để đẩy mạnh bán lẻ online, từ đó phát huy thế mạnh của mô hình tích hợp xu hướng Online-Offline (O2O) tại Việt Nam nhằm phục vụ tốt nhất cho quá trình kinh doanh cũng như đem lại lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng.
Cần phải nhắc lại rằng, tính đến ngày 17/5, mức định giá The CrownX cao hơn cả quy mô vốn hóa của Masan (5,3 tỷ USD), chỉ kém đôi chút so với Techcombank của tỷ phú Hồ Hùng Anh (vốn hóa 7,4 tỷ USD), nhưng vượt qua Masan Consumer Holdings (MCH) vốn hóa 3,6 tỷ USD, Masan Meatlife (MML) vốn hỏa chỉ đạt 0,9 tỷ USD.
‘Chiếc vương miện’ The CrownX, như Chủ tịch Nguyễn Đăng Quang từng chia sẻ, là nền tảng, chương đầu tiên của cuộc hành trình 10 năm tham vọng của Masan. Hiện giờ, đây cũng là cuộc chơi mới của Alibaba tại Việt Nam.
Cùng với cú bắt tay 400 triệu USD này, được biết, Tập đoàn Masan đang trong quá trình đàm phán một giao dịch đầu tư chiến lược với những nhà đầu tư khác trị giá từ 300 - 400 triệu USD vào The CrownX. Theo các bên, giao dịch dự kiến hoàn tất trong năm 2021 này.
