Theo quan chức ngân hàng trung ương, tỷ giá nhân dân tệ nhìn chung do cơ chế thị trường quyết định, và cơ quan quản lý sẽ tiếp tục chính sách duy trì tỷ giá ở mức ổn định và cân bằng.
Tuần trước, Zhou Chengjun, Giám đốc Viện Nghiên cứu Tài chính của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) tuyên bố, đồng NDT phải được mua bán tự do. Theo ông, Trung Quốc phải từ bỏ quyền kiểm soát đối với tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ nếu họ muốn đạt được mức sử dụng nhân dân tệ trên toàn cầu nhiều hơn như đồng đô la hoặc đồng euro. Ông Zhou nói, tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ sẽ phải được xác định bởi những người tham gia thị trường toàn cầu và điều này sẽ cho phép Trung Quốc có dòng vốn xuyên biên giới tự do và theo đuổi chính sách tiền tệ độc lập chỉ trong điều kiện tài khoản vốn mở, chính sách tiền tệ độc lập.
Bất chấp chính sách nới lỏng tiền tệ, Trung Quốc vẫn chưa tự do hóa tài khoản vốn và vẫn duy trì cơ chế kiểm soát đối với việc hình thành tỷ giá hối đoái. PBoC đặt giá trị tham chiếu của đồng NDT so với đồng USD hàng ngày, và tỷ giá hối đoái thực có thể dao động trong phạm vi cộng trừ 2% từ điểm chuẩn này. Trong những năm gần đây, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc nhiều lần tuyên bố, cơ quan quản lý nên ngừng các biện pháp can thiệp ngoại hối hàng ngày. Một trong những hậu quả là việc tỷ giá nhân dân tệ giảm mạnh vào đỉnh điểm của cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, khi đồng NDT giảm quá mốc 7 NDT đổi 1 USD. Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc vẫn là cầu thủ quan trọng nhất trên thị trường ngoại hối trong nước.
PBoC áp dụng yếu tố phản chu kỳ để duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính. Các hạn chế nghiêm trọng đối với việc rút vốn vẫn còn. Ví dụ, cá nhân được phép mua ngoại tệ không quá 50 nghìn USD/năm. Có những hạn chế nghiêm ngặt đối với việc thu hồi lợi nhuận của công ty. Các nhà đầu tư Trung Quốc chỉ có thể đầu tư vào thị trường nước ngoài theo hạn ngạch được xác định nghiêm ngặt, cũng như theo các chương trình Kết nối cổ phiếu và Kết nối trái phiếu. Hơn nữa, trong trường hợp này, tài khoản giao dịch vẫn nằm ở Trung Quốc.
Các hạn chế này gây ra những trở ngại nhất định đối với quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ
Đối với doanh nghiệp quốc tế, việc thanh toán bằng các tiền tệ tự do chuyển đổi phổ biến nhất - đô la, euro, v.v - là dễ dàng hơn nhiều. Các khoản thanh toán bằng NDT chỉ được sử dụng khi đối tác tin chắc rằng, hàng hóa hoặc dịch vụ phải được mua tại Trung Quốc. Kết quả là, mặc dù đồng nhân dân tệ được đưa vào rổ SDR, đồng tiền Trung Quốc vẫn chiếm khoảng 2% dự trữ toàn cầu và 1,76% tổng số thanh toán xuyên biên giới toàn cầu. Theo thống kê của IMF, hơn một nửa tổng kim ngạch tiền tệ trên thế giới được tính bằng đô la, hơn một phần năm - bằng euro, và phần còn lại được phân bổ giữa đồng yên, bảng Anh, nhân dân tệ và các loại tiền tệ khác. Do đó, Trung Quốc cần phải mở tài khoản vốn để đồng nhân dân tệ tự do thả nổi nếu Bắc Kinh muốn biến đồng tiền của mình thực sự mang tính quốc tế. Nhưng, các biện pháp này cũng mang lại những rủi ro tài chính nghiêm trọng, - ông Lü Suiqi, trợ lý giáo sư tại Viện Kinh tế thuộc Đại học Bắc Kinh, cho biết.
Chuyên gia Lü Suiqi lưu ý, khi nền kinh tế phát triển ổn định và mọi thứ đã đi vào nề nếp, việc mở tài khoản vốn không có vấn đề gì. Nhưng, khi nền kinh tế gặp khó khăn, xuất hiện nguy cơ dòng vốn chảy khỏi nền kinh tế. Và điều này, đến lượt nó, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Trung Quốc đã rút ra bài học từ cuộc Khủng hoảng Châu Á 1997. Khi đó, xuất khẩu của một số nước trong khu vực Đông Nam Á đã tăng trưởng đặc biệt nhanh chóng, điều này đã thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, khi thị trường phát triển quá nóng và xuất khẩu giảm do đồng tiền quốc gia mạnh lên, thì dòng vốn chảy mạnh từ Đông Nam Á sang thị trường Mỹ (một phần là bởi vì Fed đã thay đổi chính sách khiến lãi suất tăng lên, nhờ đó củng cố đồng đô la). Kết quả là những con hổ châu Á lần lượt đến bờ vực sụp đổ.
Trung Quốc đang trở nên hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài
Trước hết, quốc gia này đã đối phó với dịch COVID-19 thành công hơn nhiều nước khác, và GDP của CHND Trung Hoa có mức tăng khá cao. Thứ hai, Trung Quốc có thị trường nội địa quy mô lớn, và không giống như Ấn Độ, tầng lớp trung lưu ở Trung Quốc chiếm tỷ trọng cao trong tổng dân số và có tiềm năng tiêu dùng tốt. Cuối cùng, chính sách tiền tệ ôn hòa của Trung Quốc, không giống như một số nước phương Tây, cho phép Bắc Kinh duy trì lãi suất cao hơn lãi suất của nhiều thị trường phát triển. Điều này cũng khiến các nhà đầu tư đổ tiền vào trái phiếu Trung Quốc. Năm ngoái, Trung Quốc đã thu hút được 520,6 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, tăng 80% so với năm 2019.
Nhờ đó, Trung Quốc, giống như thị trường của các Hổ mới châu Á vào cuối những năm 1990, đang trở thành điểm đến ưa thích của vốn toàn cầu. Một mặt, điều này sẽ hỗ trợ nền kinh tế Trung Quốc và thậm chí có thể tạo ra sự tăng trưởng đột phá. Tuy nhiên, Trung Quốc tính đến kinh nghiệm của các nước khác và nhận thấy rõ những rủi ro của quá trình này. Bất kỳ sự thay đổi nhỏ nhất trên thị trường toàn cầu có thể khiến vốn ngay lập tức bốc hơi, dẫn đến khủng hoảng hệ thống tài chính của đất nước. Do đó, Trung Quốc không vội vàng loại bỏ các hạn chế đối với tỷ giá hối đoái và sự luân chuyển vốn, để không gây nguy hiểm cho sự ổn định và tính toàn vẹn của hệ thống tài chính trong nước.
