Trung Quốc để mất vị thế vào tay Việt Nam: “Công xưởng thế giới đang đuối sức”
© AFP 2023 / Johannes Eisele
Đăng ký
CNBC mới đây có phân tích cho rằng, Trung Quốc đang để mất vị thế ‘công xưởng thế giới’, thị phần sản xuất và xuất khẩu vào tay Việt Nam cùng các nước láng giềng châu Á khác như Malaysia hay Bangladesh đối với nhiều lĩnh vực chủ chốt.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn tới thực trạng này là việc duy trì chính sách “Zero Covid” quá hà khắc trong suốt thời gian dài liên tục làm suy giảm vị thế thống trị thương mại toàn cầu trong dài hạn của Trung Quốc.
Thị phần sản xuất của Trung Quốc đang rơi vào tay Việt Nam
Theo số liệu của MDS Transmodal, Trung Quốc đã đánh mất vị thế về sản xuất trong các ngành hàng tiêu dùng chủ chốt như quần áo và phụ kiện, giày dép, đồ nội thất và hàng du lịch.
Đồng thời, Bắc Kinh cũng đối mặt với sự sụt giảm về tỷ trọng xuất khẩu trong các lĩnh vực như khoáng sản hay công nghệ văn phòng.
“Chiến lược Zero Covid đang ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất và các nhà sản xuất đang tìm kiếm những địa điểm thay thế cho ‘công xưởng của thế giới’ này”, CNBC dẫn lời bà Antonella Teodoro, cố vấn cấp cao tại MDS Transmodal, nhận xét.
Đặc biệt, chuyên gia MDS Transmodal cho rằng, Việt Nam đang là một trong những nước hưởng lợi chính trong quá trình này.
“Xem xét kỹ các nhóm hàng hóa xuất khẩu từ Trung Quốc, chúng tôi thấy rằng Trung Quốc đang tiếp tục mất thị phần, trong đó Việt Nam là một trong những quốc gia có tầm quan trọng trên trường quốc tế”, bà Teodoro khẳng định.
Đại diện MDS Transmodal lý giải, vị trí địa lý gần với Trung Quốc và lao động giá rẻ đã giúp Việt Nam trở thành một lựa chọn thay thế phù hợp.
Tại sao lại là Việt Nam?
Từ trước khi Covid-19 bùng phát, sự cạnh tranh đã manh nha xuất hiện. CNBC cho rằng, Việt Nam đã giành được thị phần thương mại sản xuất từ tay Trung Quốc.
Cơ sở cho nhận định này là việc hoạt động thương mại đường dài tăng trưởng gần 360% kể từ năm 2014, khi Việt nam đầu tư mạnh vào lĩnh vực hàng hải và sản xuất, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hai nước khác là Malaysia và Bangladesh cũng đang thâu tóm thị phần sản xuất hàng may mặc của Trung Quốc, trong khi Đài Loan tiếp tục đẩy mạnh sản xuất kim loại.
“Kể từ khi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung nổ ra năm 2018, một cuộc săn lùng địa điểm sản xuất mới thay thế cho Trung Quốc đã bắt đầu. Ban đầu xu hướng này giới hạn trong lĩnh vực thời trang và giày dép”, ông Akhil Nair, một lãnh đạo của SEKO Logistics, đánh giá.
Vị này cho rằng, các đợt phong tỏa phòng dịch Covid ở Thẩm Quyến, Ninh Ba… và sự gián đoạn chuỗi cung ứng đã buộc các nhà sản xuất phải tìm kiếm địa điểm thay thế, và điểm đến là những quốc gia như Việt Nam.
“SEKO ghi nhận sự gia tăng hoạt động thương mại trong khu vực châu Á đối với dòng chảy nguyên liệu thô và xuất khẩu hàng hóa thành phẩm từ Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác”, ông Nair cho biết.
“Đuối sức”: Tàu rời cảng Trung Quốc ít hơn
Theo ông, dù cho các đợt phong tỏa gần đây của Trung Quốc không ảnh hưởng tới hoạt động vận tải hay cảng biển, nó vẫn ảnh hưởng tới các phần khác của chuỗi cung ứng như vận tải đường bộ, kho bãi CFS và bãi container.
Theo số liệu của Project44, tổng công suất tàu biển TEU (container) rời các cảng của Trung Quốc đã giảm đáng kể sau khi nước này áp đặt các đợt phong tỏa phòng dịch hồi đầu năm 2021.
“Công suất tàu rời các cảng của Trung Quốc hàng tháng trước năm 2021 là khoảng 11,2 triệu TEU. Con số này đã giảm xuống còn 8,6 triệu TEU trong tháng 9, tương đương mức giảm 23,2%”, ông Josh Brazil, Phó Chủ tịch phụ trách chuỗi cung ứng tại Project44, cho biết.
1 Tháng Ba 2022, 14:44
Trong khi đó, FreightWaves SONAR ghi nhận, số lượng chủ hàng đặt vận chuyển container qua các hãng vận tải biển đang tiếp tục giảm.
Cũng theo CNBC, nhiều công ty vận tải dự báo số lượng đơn hàng từ Trung Quốc sang Mỹ sẽ giảm khoảng 40-50% trong tháng 11 sắp tới dù là dịp cuối năm.
Trong đó, phần lớn yếu tố tác động từ sự trì trệ trong chính sách Covid-19 của Trung Quốc nhưng ngoài ra, yếu tố suy thoái, lạm phát tăng cao cũng khiến Mỹ buộc phải cắt giảm đơn hàng.
