Kỷ niệm 40 năm ngày ra mắt - pháo tự hành Msta-S đang tham chiến
© Sputnik / Maxim Blinov
/ Đăng ký
Vào năm 2023, pháo tự hành 2S19 Msta-S bắn đạn 152mm do Liên Xô và sau này là Nga phát triển và chế tạo kỷ niệm 40 năm ngày ra đời.
Cách đây đúng 40 năm – vào năm 1983 – các chuyên gia đã chế tạo những nguyên mẫu đầu tiên của hệ thống pháo này. Ngày nay, những phiên bản khác nhau của pháo tự hành Msta-S trong biên chế quân đội Nga đang được hiện đại hóa và tham gia chiến đấu.
Quá trình thiết kế pháo tự hành 152mm thế hệ thứ ba của Liên Xô đã bắt đầu vào năm 1980. Khi đó, pháo tự hành 152mm thế hệ thứ hai Akatsiya với lựu pháo D-20 (34 caliber, tầm bắn 17,4 - 24 km) được trang bị cho quân đội Liên Xô không còn phù hợp với quân đội về tầm bắn và tốc độ bắn.
Pháo tự hành 152 mm "MSTA-S"
© Sputnik / Dmitry Shorkov
Các chuyên gia đã quyết định lắp đặt pháo 2A64 mạnh hơn trên khung gầm tự hành (cỡ nòng 47 calibre, tầm bắn được công bố - lên tới 30 km, góc nâng từ -4° đến +68°). Một trong những nguyên mẫu đầu tiên của pháo tự hành mới hoàn toàn không có tháp pháo. Khung gầm được lấy từ xe tăng T-72. Nhưng hóa ra nó lại yếu đối với khẩu lựu pháo 152mm: chiếc xe lắc lư mạnh sau mỗi phát bắn và khung gầm không thể bù đắp cho độ giật mạnh. Hơn nữa, hóa ra kíp lái gần như không được bảo vệ khỏi hỏa lực. Các chuyên gia phải thay đổi hoàn toàn "cơ sở".
Phiên bản cuối cùng có tháp pháo bọc thép có thể xoay 360°.
Msta-S được trang bị động cơ diesel V12 của xe tăng. Hộp số xe với 7 số tiến và 2 số lùi. Kíp lái của pháo tự hành gồm 5 người khi bắn bằng đạn xách tay và 7 người khi bắn từ vị trí cố định với nguồn cung cấp đạn từ bên ngoài, “từ mặt đất”, như cách nói của các xạ thủ.
Sau khi vượt qua thành công các cuộc thử nghiệm cấp nhà nước, lựu pháo tự hành Msta-S đã chính thức được đưa vào hoạt động năm 1989.
Giá treo pháo tự hành (ACS) "Msta-S" trong các cuộc tập trận pháo binh chiến thuật tại bãi tập Molkino ở Lãnh thổ Krasnodar
© Sputnik / Georgiy Zimarev
/ Vào năm 1993, Msta-S đã được giới thiệu lần đầu tiên tại triển lãm quân sự quốc tế ở Abu Dhabi (UAE). Trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình quân đội Nga Zvezda, Chủ tịch Hội đồng Cán bộ lão thành của nhà sản xuất các phương tiện chiến đấu này cho biết:
“Khi phái đoàn Nga công bố các đặc tính của pháo tự hành, nhiều chuyên gia nước ngoài không tin vào điều đó. Và chúng tôi được yêu cầu xác định các đặc tính của sản phẩm này trong cuộc thử nghiệm trên thao trường. Những người tổ chức triển lãm đã cung cấp một sân tập, nhưng đưa ra các điều kiện: khoảng cách - 15 km (mặc dù chúng tôi đã sẵn sàng bắn ở cự ly tối đa - 30 km), bắn vào ban đêm. Msta-S đã phóng 40 đạn rocket. Kết quả - 38 đạn rocket đã đánh trúng mục tiêu và 2 đạn đã nổ gần mục tiêu nhưng vẫn phá hủy nó hoàn toàn. Ngoài ra còn có các thùng nhiên liệu gần các mục tiêu đó, vì vậy màn pháo hoa ngoạn mục đã thuyết phục tất cả những người hoài nghi”.
Tuy nhiên, nhiều khách hàng tiềm năng không hài lòng với cỡ nòng 152mm của Liên Xô, họ cần cỡ nòng "phương Tây" - 155mm.
Đáng tiếc, cuộc khủng hoảng kinh tế vào những năm 1990 ở Nga đã làm chậm quá nhiều công việc, và cơ hội biến Msta-S thành sản phẩm bán chạy nhất trên thị trường thế giới đã bị bỏ lỡ. Tuy nhiên, Msta-S đã tiếp cận thị trường châu Phi và những khách hành đã mua phiên bản cơ bản của nó đều cảm thấy rất hài lòng. Ví dụ, trong chiến tranh Eritrea–Ethiopia hồi những năm 1998–2000, lực lượng pháo binh của Ethiopia đã sử dụng pháo tự hành của Nga để tấn công đối phương một cách hiệu quả ở khoảng cách xa. Và quân đội Nga đã sử dụng tích cực pháo tự hành Msta-S trong các cuộc chiến ở Bắc Kavkaz (1994-1996 và 1999-2007), và trong cuộc xung đột Nga-Gruzia có nguồn gốc từ căng thẳng liên quan đến vùng lãnh thổ Nam Ossetia (2008). Theo kết quả của các hoạt động quân sự này, Msta-S đã được hiện đại hóa và nhận được chỉ số 2S-19M1.
Pháo tự hành "Msta-S" trên thao trường ở khu vực Minsk
© Sputnik / Evgeny Biyatov
/ Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng
Sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraina, khối lượng sản xuất pháo tự hành Msta-S đã tăng gấp mấy lần. Ngoài việc sản xuất những khẩu pháo mới, các nhà máy còn đại tu sửa chữa những chiếc cũ. Và những chiếc xe cũ được nâng cấp ít nhất lên cấp độ M1. Và những khẩu pháo mới đều là phiên bản mới M2.
“Đặc tính của phiên bản 2S-19M2 là tốc độ bắn cao hơn, độ chính xác và tốc độ ngắm bắn vào các mục tiêu cao hơn. Chủ yếu là nhờ hệ thống điều khiển hỏa lực và hướng dẫn tự động được cập nhật”, - nhà thiết kế chính của nhà sản xuất cho biết trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình quân đội Nga. Ông không đi sâu vào chi tiết vì những lý do rõ ràng.
Pháo tự hành bánh xích Msta-S trong cuộc diễn tập trình diễn trên thao trường Alabino tại diễn đàn quân sự quốc tế "Quân đội-2016"
© Sputnik / Evgeny Biyatov
Ngoài ra, trong phiên bản M2, các chuyên gia đã cải thiện điều kiện làm việc của kíp pháo. Ví dụ, phiên bản này được trang bị hệ thống điều hòa không khí, hệ thống khử mùi thuốc súng (ngay cả khi bắn dữ dội, bên trong tháp pháo hoàn toàn không có mùi này) và hệ thống nạp đạn chính xác hơn nhờ máy tính có thể chọn loại đạn cho từng mục tiêu cụ thể. Và cuối cùng, cả hai phiên bản nâng cấp của pháo tự hành Msta-S đều có thể khai hỏa từ vị trí cố định ở chế độ điều khiển từ xa, khi kíp pháo ở khoảng cách an toàn.
Trong điều kiện “đại chiến”, pháo tự hành Msta-S phải hoạt động trong thanh phần sư đoàn gồm 18 xe. Máy bay trinh sát không người lái có nhiệm vụ hỗ trợ các xạ thủ: UAV chỉ định mục tiêu. Tuy nhiên, trong khu vực chiến dịch quân sự đặc biệt, quân đội thường sử dụng những nhóm nhỏ của pháo tự hành Msta-S phóng loại đạn Krasnopol dẫn đường bằng laser có độ chính xác cao. Ngay cả một khẩu pháo tự hành cũng có khả năng tổ chức cuộc tấn công hỏa lực, bắn 5 quả đạn để chúng trúng mục tiêu cùng một lúc. Và đến lúc này bản thân khẩu pháo sẽ rời khỏi vị trí.
