Việt Nam không bị lạm phát cao như Mỹ và phương Tây
19:37 25.05.2024 (Đã cập nhật: 19:40 25.05.2024)
© TTXVN - Bùi Doãn Tấn
Đăng ký
Theo ĐBQH Hà Sỹ Đồng, Nghị quyết 43 đã có tác dụng giúp Việt Nam hạ cánh mềm, thay vì hạ cánh cứng như nhiều nước khác.
Đồng thời, Việt Nam cũng không rơi vào tình trạng lạm phát cao như nhiều quốc gia phát triển khác như Mỹ hay các nước EU.
Việt Nam hạ cánh mềm thay vì hạ cánh cứng như nhiều nước khác
Sáng 25/5, Quốc hội đã thảo luận về báo cáo của đoàn giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”.
Tại phiên làm việc, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho rằng, việc chậm triển khai Nghị quyết 43 “khiến nó mang lại hiệu quả" bởi nếu chỉ có Covid-19 thì gói chính sách của Nghị quyết 43 "không cần thiết".
Lý do là vì nền kinh tế thời điểm năm 2022 thừa vốn, lãi suất rất thấp, các gói hỗ trợ cũng không có tác dụng kích thích tăng trưởng. Tuy nhiên, ngoài dịch bệnh thì kinh tế giai đoạn 2022 và 2023 còn có những vấn đề khác (chiến tranh, xung đột, biến động kinh tế toàn cầu, vỡ bong bóng tài sản), nên gói hỗ trợ này lại phát huy được hiệu quả.
Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng phát biểu ý kiến.
© TTXVN - Bùi Doãn Tấn
“Chính việc chậm triển khai Nghị quyết 43 lại khiến nó mang lại hiệu quả vì nếu triển khai mạnh vào đầu năm 2022 thì nghị quyết này sẽ bơm thêm vào bong bóng tài sản lúc đó đang phình to. Nhưng vì việc triển khai Nghị quyết 43 chậm, vào lúc bong bóng đã qua đỉnh và bắt đầu quá trình hạ cánh nên có tác dụng giúp Việt Nam hạ cánh mềm, thay vì hạ cánh cứng như nhiều nước khác”, báo PLO dẫn phân tích của đại biểu.
Ngoài ra, sự thất bại của gói lãi suất 2% (chỉ giải ngân được 3,05%), nhìn từ một khía cạnh nào đó, cũng chưa hẳn là thất bại. Nếu gói này hoạt động tốt thì chắc chắn việc đối phó với lạm phát năm 2022 sẽ khó khăn hơn rất nhiều. Chẳng hạn, gói kích cầu 2009 đã gây lạm phát trong năm 2011.
Từ những nguyên nhân trên, Việt Nam đã không rơi vào tình trạng lạm phát cao như nhiều quốc gia phát triển khác như Mỹ hay các nước EU.
“Việt Nam vẫn có tốc độ tăng trưởng khá. Dù thấp hơn chỉ tiêu của Quốc hội nhưng vẫn được coi là ổn”, ông Đồng nhận xét.
Sau này, Chính phủ đã ban hành nhiều giải pháp điều hành khác mang lại hiệu quả tốt, chẳng hạn như giảm thuế xăng dầu trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng; gia hạn nộp thuế …
Từ đó, đại biểu đoàn Quảng Trị cho rằng, bài học rút ra là cần ưu tiên tính khả thi của các chính sách khi xây dựng.
Chẳng hạn, gói hỗ trợ lãi suất 2% không thực hiện được do không khả thi. Trong khi đó, các gói giảm VAT phát huy hiệu quả cao, vì biện pháp này dựa trên các thủ tục thuế có sẵn.
“Nếu được làm lại, có lẽ gói VAT nên giảm đồng loạt xuống 8% thì sẽ tốt hơn”, ông nhấn mạnh.
2022 - 2023 là 2 năm “toát mồ hôi” của chính sách tiền tệ
Đại biểu cho rằng, các nước khác sử dụng chính sách đầu tư công để phục hồi kinh tế rất hiệu quả nhưng Việt Nam lại gặp nút thắt về pháp luật và siết chặt kỷ cương bộ máy, do đó đầu tư công không phát huy được hết tác dụng.
Theo ông, giai đoạn 2022 - 2023 là hai năm toát mồ hôi của chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, điều hành được như những gì đã diễn ra đã có thể được coi là thành công.
Về lâu dài, đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị cần tiến tới sử dụng các công cụ lãi suất để điều hành tín dụng hơn là công cụ về hạn mức tăng trưởng tín dụng (room tín dụng).
“Vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước vẫn kiên trì quan điểm chưa thể bỏ công cụ room tín dụng”, ông nói.
Từ đó, ông đề nghị Ngân hàng Nhà nước sớm có tổng kết đánh giá chính sách room tín dụng và tiến tới luật hóa đối với vấn đề này.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp.
© TTXVN - Bùi Doãn Tấn
Đặc biệt, đại biểu cho rằng, vừa qua, đã có tình trạng “tát nước theo mưa”. Cụ thể, nhân việc Quốc hội và Chính phủ đang có gói hỗ trợ phục hồi kinh tế mà có ngành xin thêm. Chẳng hạn, ngành ô tô xin gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, giảm lệ phí trước bạ, khiến cho năm 2022 trở thành năm ngành ô tô có doanh số kỷ lục.
Theo vị ĐBQH, sự phối hợp giữa Chính phủ và Quốc hội là đặc biệt quan trọng. Ví dụ như việc giảm thuế xăng dầu, chính sách giảm thuế VAT 2% đáng lý ra có thể được điều chỉnh để giảm cho tất cả mặt hàng từ 10% xuống 8% thì lại quá cứng nhắc phụ thuộc vào Nghị quyết 43.
Còn ý kiến đề nghị giãn nộp thuế thêm vài tháng sang năm sau, vì đây là thời điểm giáp hạt đối với doanh nghiệp. Song điều này lại thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Chính phủ ngại điều chỉnh dự toán ngân sách nên đã không trình.
Một bài học nữa, theo ông Hà Sỹ Đồng là phải tập trung vào tính khả thi và chọn thời điểm.
“Nếu trong tương lai lại có các chương trình, gói hỗ trợ kinh tế vĩ mô thì phải cân nhắc rất kỹ về yếu tố thời điểm đưa chính sách vào cuộc sống. Còn như Nghị quyết 43 cho thời hạn thực hiện hai năm nhưng thời gian đó rất nhiều thứ đã khác. Khủng hoảng kinh tế do COVID-19 rất khác với khủng hoảng khác” – ông nói.
Vị ĐBQH đoàn Quảng Trị bày tỏ, nếu gặp tình huống cần chính sách hỗ trợ, thứ đầu tiên cần nghĩ đến là giảm thuế. Thậm chí có thể cân nhắc việc giảm thuế mức lớn và cần tập trung vào một ngành rất cụ thể.
Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội trình bày Báo cáo.
© TTXVN - Bùi Doãn Tấn
Ví dụ, thời điểm mới bắt đầu hết giãn cách, khôi phục các đường bay thì thậm chí nên tính đến việc giảm VAT hàng không về 0% hoặc giảm các loại phí, lệ phí sân bay.
“Điều này có thể giúp hàng không phục hồi nhanh hơn”, vị ĐBQH nhấn mạnh.
Có cần thiết kéo dài chính sách giảm 2% thuế VAT?
Trình bày ý kiến, đại biểu Mai Văn Hải, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho rằng, đến hết năm 2023 còn nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, chưa phục hồi, nhiều doanh nghiệp phá sản, giải thể. Một số chính sách hỗ trợ người dân, người lao động triển khai còn chậm, còn lúng túng.
Về nguyên nhân, theo ông Hải, ngoài những tồn tại, hạn chế thì có cả nguyên nhân chủ quan, khách quan nhưng chủ yếu là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt.
Các văn bản hướng dẫn phân bổ vốn, trình tự thủ tục giải ngân còn phức tạp. Việc áp dụng cơ chế đặc thù có việc còn vướng mắc và không ít cán bộ có tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm.
Đại biểu Quốc hội tỉnh Hoà Bình Dương Bích Ngọc phát biểu ý kiến.
© TTXVN - Nguyễn Phương Hoa
Đánh giá cao hiệu quả của chính sách giảm thuế VAT 2%, ông Hải đề nghị Quốc hội cân nhắc xem xét cho phép tiếp tục kéo dài thêm thực hiện chính sách trong thời gian phù hợp.
ĐBQH Nguyễn Quang Huân, Đoàn Bình Dương thì cho rằng, các gói hỗ trợ chỉ phát huy hiệu quả khi doanh nghiệp, nền kinh tế gặp khó khăn. Tuy nhiên, nay tình hình đã dần trở lại bình thường, liệu có nên tiếp tục hay không.
“Nếu nền kinh tế không hấp thụ được mà ta tìm mọi cách tiêu gói hỗ trợ 2% này thì biết đâu nảy sinh vấn đề nằm ngoài mong muốn, cần hết sức cân nhắc”, ông Huân trăn trở.
Cũng như thế với chính sách giảm thuế VAT 2%, ông Nguyễn Quang Huân nêu thực tế một số lĩnh vực được giảm thì "chưa chắc đã cần thiết", nhưng Nhà nước lại thất thu.
“Tôi đề nghị hết sức cân nhắc việc gia hạn chính sách giảm thuế VAT 2% để đảm bảo cân đối tài chính công”, vị ĐBQH đoàn Bình Dương góp ý.
