Nên xác định những lĩnh vực AI nào Việt Nam thực sự cần

© Depositphotos.com / AndrewLozovyiHình ảnh hóa trí tuệ nhân tạo
Hình ảnh hóa trí tuệ nhân tạo - Sputnik Việt Nam, 1920, 06.02.2025
Đăng ký
Từ câu chuyện thành công của DeepSeek tới bong bóng AI: Việt Nam nên xác định những lĩnh vực AI mà đất nước thực sự cần để phát triển kinh tế, xã hội. Có nhất thiết phải lao vào cuộc cạnh tranh trình tạo văn bản hay không? Tại sao Việt Nam lại phải cần thay thế hoạt động trí tuệ của con người bằng thứ gì đó do AI tạo ra?
Nhóm cổ phiếu công nghệ Việt Nam chìm trong sắc đỏ và đà rơi tự do của cổ phiếu FPT trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã trở thành tâm điểm của phiên mở đầu Năm Ất Tỵ hôm mùng 6 Tết (3/2/2025). VN-Index chịu áp lực cực lớn trước việc bán ra ồ ạt.
Chuyện gì đã xảy ra với cổ phiếu các công ty công nghệ Việt Nam, đặc biệt là cổ phiếu của Tập đoàn FPT tăng trưởng mạnh năm 2024? Và điều gì cần làm tiếp theo? Tiến sỹ kinh tế - tài chính Lê Hòa đã đưa ra một số phân tích và bình luận trong cuộc trao đổi với Sputnik.

DeepSeek làm nổ những bong bóng AI, kể cả ở Việt Nam

Sputnik: Thị trường chứng khoán Việt Nam mở đầu phiên giao dịch đầu năm Ất Tỵ chìm trong sắc đỏ. Nhóm cổ phiếu các công ty công nghệ như trong một “chảo lửa”. Cú sốc mạnh nhất là chỉ sau ít phút mở cửa, FPT đã mất hơn 5% thị giá, khối lượng "sang tay" tăng đột biến. Các chuyên gia phần lớn nhận định rằng, tình trạng này liên quan trước hết là với sự xuất hiện của DeepSeek. Ông có bình luận gì về vấn đề này?
Ông Lê Hòa, Tiến sỹ kinh tế -tài chính:
Việc ra mắt AI DeepSeek-V3 của DeepSeek vào ngày 10/1 và mô hình R1 vào ngày 20/1 đã làm rung chuyển Thung lũng Silicon và khiến cổ phiếu các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới lao dốc vì chi phí phát triển và vận hành thấp của công ty khởi nghiệp Trung Quốc khiến các nhà đầu tư đặt câu hỏi về nhu cầu chi phí lớn của các công ty AI hàng đầu của Hoa Kỳ.
Sự xuất hiện của chatbot DeepSeek của Trung Quốc đã gây ra sự sụp đổ của thị trường chứng khoán tại Hoa Kỳ. Các công ty công nghệ và năng lượng lớn nhất đã mất tổng cộng gần 1 nghìn tỷ đô la. Toàn bộ ngành trí tuệ nhân tạo (AI) đang phải đối mặt với sự định giá lại, điều này có thể khiến sự suy giảm tiếp tục diễn ra.
Sơ đồ các thành phần trong chip điện thoại thông minh được công nhân xử lý tại nhà máy Oppo ở Đông Quan, Trung Quốc. - Sputnik Việt Nam, 1920, 02.02.2025
Việt Nam quyết trở thành trung tâm bán dẫn của thế giới
Chứng khoán Việt Nam cũng bị ảnh hưởng tiêu cực từ thị trường chứng khoán thế giới, do hiệu ứng tiêu cực cổ phiếu công nghệ toàn cầu bị bán tháo, trong phiên đầu năm Ất Tỵ nhóm cổ phiếu công nghệ trong nước cũng giảm mạnh. Cổ phiếu công nghệ thông tin bị bán tháo, trong đó, cổ phiếu FPT bị khối ngoại 'xả hàng' hơn 500 tỷ đồng (đây cũng là cổ phiếu bị khối ngoại bán ròng mạnh nhất), giảm 5,15% (mất 7.900 đồng). Với gần 1,5 tỷ cổ phiếu đang lưu hành, cổ phiếu FPT đã mất gần 12.000 tỷ đồng giá trị vốn hóa. Ngoài FPT, CMG giảm 4,88%, ELC giảm 1,26%, ITD giảm 5,21%...
Với giới đầu tư thì đà giảm của FPT và các công ty công nghệ không hề là điều bất ngờ. Khi thị trường chứng khoán Việt Nam nghỉ Tết Nguyên đán, cổ phiếu NVIDIA cùng nhiều công ty công nghệ Mỹ khác đã lao dốc. Cũng trong phiên 3/1, trên thị trường chứng khoán Mỹ, cổ phiếu Nvidia - công ty đang hợp tác với FPT trong lĩnh vực phát triển AI tại Việt Nam, cũng mất hơn 4% giá trị.
Yếu tố chính khiến nhóm cổ phiếu công nghệ chìm trong sắc đỏ là start-up DeepSeek của Trung Quốc đang làm dấy lên mối lo ngại về khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực AI và vị thế dẫn đầu của Mỹ có thể bị lung lay. DeepSeek đã chứng minh rằng, một mô hình AI mạnh mẽ có thể được xây dựng với chi phí thấp hơn nhiều so với các mô hình thương mại. Điều này mở ra cánh cửa cho các nhà nghiên cứu và startup tham gia vào cuộc đua AI, làm gia tăng tính cạnh tranh và thúc đẩy đổi mới.
Nhưng dù sao việc lao dốc của cổ phiếu FPT cũng gây ngạc nhiên. FPT vừa công bố báo cáo tài chính 2024 với lợi nhuận sau thuế gần 10.000 tỷ đồng, mức lợi nhuận cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây. Việc cổ phiếu FPT tăng trưởng mạnh năm 2024 nhờ nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố hợp tác với Nvidia và cách PR của FPT, kể cả các tuyên bố rất “nổ” của ông Trương Gia Bình. Như đã biết, FPT sẽ đầu tư 200 triệu USD theo thỏa thuận hợp tác chiến lược với NVIDIA trong 5 năm. Dự án này giúp FPT trở thành đối tác cung cấp dịch vụ trong mạng lưới tích hợp hệ thống toàn cầu của NVIDIA. Thông tin về hợp tác chiến lược của FPT và NVIDIA là một trong những yếu tố chính làm cho cổ phiếu của FPT tăng mạnh vào cuối năm 2024.
Sputnik: Có thể nói, DeepSeek đã cho thấy những bong bóng AI? Đã cho thấy, những người giàu nhất thế giới đã trở nên “nghèo” đi hàng tỷ đô la như thế nào. Còn ở Việt Nam, như ông Trương Gia Bình, người sáng lập và chủ tịch FPT đã “nghèo” đi 800 tỷ đồng.
Ông Lê Hòa, Tiến sỹ kinh tế-tài chính:
Như đã đề cập ở trên, chi phí phát triển và vận hành thấp của công ty khởi nghiệp Trung Quốc đã minh chứng rằng, các công ty nhỏ hơn có thể tạo ra các mô hình AI hiệu quả với chi phí thấp, vị thế độc quyền của các công ty lớn sẽ bị lung lay. Các công ty độc quyền sẽ phải tìm cách giảm giá hoặc cải thiện hiệu năng của sản phẩm để cạnh tranh với các giải pháp thay thế có giá thành rẻ hơn. Cuộc đua và cạnh tranh trong lĩnh vực AI còn rất nhiều bất ngờ ở phía trước. Còn về bong bóng Al, bong bóng thổi căng quá mức thì nó sẽ nổ tung. Trong ba năm qua, chúng ta đã chứng kiến bong bóng trong lĩnh vực AI, sau sự xuất hiện ChatGPT của Open AI.
© AP Photo / Andy WongDeepSeek, ChatGPT
DeepSeek, ChatGPT  - Sputnik Việt Nam, 1920, 06.02.2025
DeepSeek, ChatGPT

Những bài học cho Việt Nam từ câu chuyện thành công của DeepSeek

Sputnik: Từ thành công của DeepSeek và câu chuyện bong bóng Al, theo ông, Việt Nam có thể rút ra bài học gì?
Trước tiên, cần học cách làm việc của người Trung Quốc. Họ không ngủ trên thành công. Như đã thấy, thành công của DeepSeek đã khiến các đối thủ cạnh tranh trong nước ở Trung Quốc tích cực cải thiện mô hình AI của riêng họ. Hai ngày sau khi phát hành DeepSeek-R1, chủ sở hữu TikTok ByteDance đã phát hành bản cập nhật cho mô hình AI hàng đầu của mình mà họ cho biết là vượt trội hơn mô hình OpenAI o1 do Microsoft hỗ trợ trong AIME, một chuẩn mực đo lường mức độ hiểu và phản hồi của các mô hình AI với các hướng dẫn phức tạp. Điều này tương tự như tuyên bố của DeepSeek rằng mô hình R1 của họ có thể cạnh tranh thành công với GPT-4o1 của OpenAI trên một số chỉ số hiệu suất.
Thứ hai, nên xác định những lĩnh vực AI nào Việt Nam thực sự cần, cần thiết để phát triển phục vụ cho kinh tế, xã hội. Có nhất thiết phải lao vào cuộc cạnh tranh trình tạo văn bản? Tại sao Việt Nam cần thay thế hoạt động trí tuệ của con người bằng thứ gì đó do AI tạo ra? Tôi lấy ví dụ nước Nga. Họ thua các nước khác về phát triển Chat, nhưng họ xác định không được thua phương Tây về chiến tranh và kinh tế. AI mà Nga hiện đang sử dụng cho máy bay không người lái, tên lửa, pháo binh và dẫn đường, xét theo kết quả, thì ở trình độ ngang bằng hoặc tốt hơn AI của Mỹ. Việc sử dụng AI trong nền kinh tế - mô hình hóa tìm kiếm và khai thác khoáng sản, quản lý khoan, thiết kế, theo dõi mùa màng, phân loại sản phẩm nông nghiệp, phân tích dự đoán trong sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng, v.v. - đã được triển khai từ lâu ở Nga và rất hiệu quả trong việc tiết kiệm tiền bạc và công sức.
Sinh viên - Sputnik Việt Nam, 1920, 29.01.2025
Thị trường lao động Việt Nam bùng nổ nhu cầu nhân sự có kỹ năng AI
Thứ ba, biết lấy cảm hứng từ chính câu chuyện của DeepSeek để bước tiếp. Như đã đề cập ở trên, các nhà nghiên cứu và startup có thể tham gia vào cuộc đua AI, làm gia tăng tính cạnh tranh và thúc đẩy đổi mới.
Chính Chủ tịch FPT Trương Gia Bình đã nói tại buổi giao ban khai xuân của FPT hôm 4/2 rằng“Để đạt được thành công như DeepSeek, điều quan trọng không phải là tiêu tốn nhiều nhân lực, tiền bạc hay thời gian, mà là tìm ra cách tối ưu để phục vụ đối tác và chính mình. AI đi trước AI, chúng ta phải đi thật nhanh”.
Vấn đề là, làm thế nào để đi thật nhanh? Có nền tảng để đi thật nhanh hay không? Đi thật nhanh về hướng nào trong lĩnh vực AI?
Sputnik: Xin cảm ơn Tiến sỹ về cuộc phỏng vấn.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала