https://kevesko.vn/20250611/thai-lan--campuchia-xung-dot-bien-gioi-va-gioi-han-cua-asean-36610272.html
Thái Lan – Campuchia xung đột biên giới và giới hạn của ASEAN
Thái Lan – Campuchia xung đột biên giới và giới hạn của ASEAN
Sputnik Việt Nam
Một binh sĩ thiệt mạng, hàng loạt cửa khẩu bị hạn chế, Internet và điện đe dọa bị cắt – tất cả chỉ sau một vụ đụng độ kéo dài vài phút tại vùng biên Thái Lan –... 11.06.2025, Sputnik Việt Nam
2025-06-11T21:23+0700
2025-06-11T21:23+0700
2025-06-11T21:28+0700
việt nam
tác giả
quan điểm-ý kiến
thái lan
asean
campuchia
xung đột quân sự
tranh chấp lãnh thổ
tranh chấp
xung đột
https://cdn.img.kevesko.vn/img/07e4/0b/0e/9728932_0:375:2973:2047_1920x0_80_0_0_f339e4fa6343854aa94a9833c30693c0.jpg
Từ một vụ đụng độ đến loạt biện pháp đối phóSự việc khởi phát hôm 28/5, khi một vụ đụng độ ngắn ngủi tại khu vực Chong Bok (tỉnh Ubon Ratchathani, Thái Lan) khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng. Dù Thái Lan khẳng định đây chỉ là “sự cố vô tình”, nhưng hậu quả chính trị lại không hề nhẹ nhàng: Bangkok lập tức rút ngắn thời gian mở cửa tại 10 cửa khẩu biên giới, đồng thời lên kế hoạch cắt điện và tín hiệu Internet tại các vùng giáp ranh – những động thái khiến Phnom Penh không thể không phản ứng.Trong bối cảnh đó, cuộc họp giữa hai nước theo khuôn khổ Ủy ban chung về phân định ranh giới đất liền (JBC), dự kiến diễn ra ngày 14/6, đang được kỳ vọng là cơ hội để hạ nhiệt căng thẳng, dù chương trình nghị sự cụ thể vẫn chưa được công bố.Lịch sử tranh chấp: không mới nhưng chưa bao giờ cũCuộc đối đầu lần này không phải là điều bất ngờ với những người theo dõi khu vực. Căng thẳng giữa Thái Lan và Campuchia quanh các vùng lãnh thổ chồng lấn – đặc biệt là khu vực thường được gọi là “Tam giác Ngọc lục bảo” – đã tồn tại hàng thập kỷ. Năm 2008, tranh chấp quanh ngôi đền cổ Preah Vihear từng khiến hai bên rơi vào loạt giao tranh kéo dài nhiều năm.Theo TSKH Trần Khánh – nguyên Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, các bất đồng biên giới của các nước trong khối ASEAN thường có gốc rễ từ thời thuộc địa, và nhiều trường hợp không thể giải quyết dứt điểm ngay cả khi đưa ra Tòa án quốc tế.Tình hình tạm lắng, nhưng chưa yênDù hai bên đã đạt được thỏa thuận rút quân về vị trí cũ, và tình hình trên thực địa hiện đã phần nào lắng dịu, song theo giới quan sát, sự ổn định này vẫn hết sức mong manh. Khoảng trống trong lòng tin chiến lược, cơ chế phòng ngừa xung đột chưa hiệu quả, và sự thiếu minh bạch thông tin là những yếu tố có thể khiến căng thẳng tái phát bất cứ lúc nào.Không chỉ là vấn đề song phương, va chạm như vậy – nếu không được kiểm soát – còn có nguy cơ tạo hiệu ứng dây chuyền trong khu vực vốn dĩ có nhiều điểm nóng tiềm tàng: từ biên giới Việt Nam – Campuchia, đến Lào – Thái Lan hay các khu vực dân tộc thiểu số ở Myanmar.Dù hai bên đã đạt được thỏa thuận rút quân và căng thẳng hiện đã phần nào lắng dịu, song các nhà quan sát cho rằng việc kiểm soát tình hình vẫn cần được duy trì thận trọng. Tuy nhiên, theo nguyên Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á TSKH Trần Khánh, vụ đụng độ lần này không có khả năng leo thang thành xung đột lớn.ASEAN: Giới hạn của “nguyên tắc vàng”Song, cũng chính từ sự “tạm yên” này, câu hỏi về tính hiệu quả và mức độ trưởng thành thể chế của ASEAN lại càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.Trong mỗi lần căng thẳng biên giới giữa các nước ASEAN bùng phát, một câu hỏi quen thuộc được đặt ra: ASEAN ở đâu? Và lần này, với vụ va chạm giữa Thái Lan và Campuchia, câu trả lời vẫn không mấy thay đổi – tổ chức khu vực này dường như chỉ có thể quan sát và đưa ra tuyên bố mang tính biểu tượng.TSKH Trần Khánh, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) nhìn nhận thẳng thắn:Nguyên tắc “không can thiệp” – từng được ca ngợi là nền tảng cho ổn định khu vực – giờ đây đang trở thành giới hạn rõ rệt. Ông cho rằng, việc thành lập một cơ quan giám sát trung lập hay nhóm công tác chuyên trách về biên giới là hướng đi cần tính đến, nếu ASEAN muốn định hình một cấu trúc an ninh tự chủ trong tương lai.Các cường quốc đang quan sátBên cạnh các yếu tố nội khối, sự hiện diện ngày càng rõ nét của các cường quốc như Trung Quốc hay Mỹ. Dù các bên đều tuyên bố không can thiệp, nhưng trên thực tế, những bất ổn dù nhỏ vẫn có thể bị lôi kéo thành những mắt xích trong bàn cờ chiến lược toàn cầu.Trách nhiệm của mỗi quốc giaVới tư cách là hai thành viên trụ cột của ASEAN, Thái Lan và Campuchia hiểu rằng giữ gìn ổn định khu vực không chỉ là nghĩa vụ ngoại giao, mà còn là lựa chọn chiến lược. Việc hai bên nhanh chóng rút quân, khôi phục liên lạc và lên lịch đối thoại cho thấy nhận thức rõ ràng về giới hạn xung đột – và quan trọng hơn, về cái giá của sự đối đầu kéo dài.Trong một thế giới đang dịch chuyển nhanh chóng, nơi các trật tự cũ đang rạn nứt và những trung tâm quyền lực mới đang hình thành, ổn định không còn là trạng thái tự nhiên – mà là sản phẩm của ý chí chính trị, năng lực thể chế và sự hành xử có trách nhiệm.
https://kevesko.vn/20250610/bo-quoc-phong-campuchia-bac-bo-thong-tin-rut-quan-khoi-khu-vuc-giap-bien-gioi-thai-lan-36582506.html
https://kevesko.vn/20250603/chuyen-tham-quan-trong-cua-dai-tuong-nguyen-tan-cuong-den-campuchia-36482630.html
https://kevesko.vn/20250506/hun-sen-tuyen-bo-voi-ca-asean-chinh-viet-nam-moi-la-ben-da-cuu-campuchia-35976147.html
https://kevesko.vn/20250604/thai-lan-cho-rang-tranh-chap-voi-campuchia-nen-duoc-giai-quyet-ma-khong-qua-toa-an-quoc-te-36493806.html
thái lan
campuchia
đông nam á
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Taras Ivanov
https://cdn.img.kevesko.vn/img/921/33/9213389_0:189:511:700_100x100_80_0_0_45fe7a54df37496801dfdab04a46c8a3.jpg
Taras Ivanov
https://cdn.img.kevesko.vn/img/921/33/9213389_0:189:511:700_100x100_80_0_0_45fe7a54df37496801dfdab04a46c8a3.jpg
tin thời sự
vn_VN
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Taras Ivanov
https://cdn.img.kevesko.vn/img/921/33/9213389_0:189:511:700_100x100_80_0_0_45fe7a54df37496801dfdab04a46c8a3.jpg
việt nam, tác giả, quan điểm-ý kiến, thái lan, asean, campuchia, xung đột quân sự, tranh chấp lãnh thổ, tranh chấp, xung đột, căng thẳng biên giới, đông nam á, chính trị
việt nam, tác giả, quan điểm-ý kiến, thái lan, asean, campuchia, xung đột quân sự, tranh chấp lãnh thổ, tranh chấp, xung đột, căng thẳng biên giới, đông nam á, chính trị
Thái Lan – Campuchia xung đột biên giới và giới hạn của ASEAN
21:23 11.06.2025 (Đã cập nhật: 21:28 11.06.2025) Một binh sĩ thiệt mạng, hàng loạt cửa khẩu bị hạn chế, Internet và điện đe dọa bị cắt – tất cả chỉ sau một vụ đụng độ kéo dài vài phút tại vùng biên Thái Lan – Campuchia hôm 28/5. Nhưng đằng sau va chạm tưởng như nhỏ ấy là hàng thập kỷ tranh chấp chưa thể giải quyết, là những giới hạn thể chế của ASEAN.
Từ một vụ đụng độ đến loạt biện pháp đối phó
Sự việc khởi phát hôm 28/5, khi một vụ đụng độ ngắn ngủi tại khu vực Chong Bok (tỉnh Ubon Ratchathani, Thái Lan) khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng. Dù Thái Lan khẳng định đây chỉ là “sự cố vô tình”, nhưng hậu quả chính trị lại không hề nhẹ nhàng:
Bangkok lập tức rút ngắn thời gian mở cửa tại 10 cửa khẩu biên giới, đồng thời lên kế hoạch cắt điện và tín hiệu Internet tại các vùng giáp ranh – những động thái khiến Phnom Penh không thể không phản ứng.
Trong bối cảnh đó, cuộc họp giữa hai nước theo khuôn khổ Ủy ban chung về phân định ranh giới đất liền (JBC), dự kiến diễn ra ngày 14/6, đang được kỳ vọng là cơ hội để hạ nhiệt căng thẳng, dù chương trình nghị sự cụ thể vẫn chưa được công bố.
Lịch sử tranh chấp: không mới nhưng chưa bao giờ cũ
Cuộc đối đầu lần này không phải là điều bất ngờ với những người theo dõi khu vực. Căng thẳng giữa Thái Lan và Campuchia quanh các vùng lãnh thổ chồng lấn – đặc biệt là khu vực thường được gọi là “Tam giác Ngọc lục bảo” – đã tồn tại hàng thập kỷ. Năm 2008, tranh chấp quanh ngôi đền cổ Preah Vihear từng khiến hai bên rơi vào loạt giao tranh kéo dài nhiều năm.
Theo TSKH Trần Khánh – nguyên Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, các
bất đồng biên giới của các nước trong khối ASEAN thường có gốc rễ từ thời thuộc địa, và nhiều trường hợp không thể giải quyết dứt điểm ngay cả khi đưa ra Tòa án quốc tế.
“Nước nào cũng có vấn đề về biên giới. Không chỉ riêng Campuchia và Thái Lan, Lào và Thái Lan hay Malaysia – Indonesia cũng từng có xung đột. Riêng về tranh chấp biên giới giữa Thái Lan và Campuchia lần này, tôi nghĩ có thể là chủ trương của Nhà nước, có thể do bùng phát giữa lực lượng quân đóng tại biên giới do mất kiểm soát. Dù Thái Lan có phần cứng rắn hơn Campuchia, nhưng xung đột căng thẳng leo thang là điều mà hai bên đều không muốn”, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á nhận định với Sputnik.
Tình hình tạm lắng, nhưng chưa yên
Dù hai bên đã đạt được thỏa thuận rút quân về vị trí cũ, và tình hình trên thực địa hiện đã phần nào lắng dịu, song theo giới quan sát, sự ổn định này vẫn hết sức mong manh. Khoảng trống trong lòng tin chiến lược, cơ chế phòng ngừa xung đột chưa hiệu quả, và sự thiếu minh bạch thông tin là những yếu tố có thể khiến căng thẳng tái phát bất cứ lúc nào.
Không chỉ là vấn đề song phương, va chạm như vậy – nếu không được kiểm soát – còn có nguy cơ tạo hiệu ứng dây chuyền trong khu vực vốn dĩ có nhiều điểm nóng tiềm tàng: từ biên giới Việt Nam – Campuchia, đến Lào – Thái Lan hay các khu vực dân tộc thiểu số ở
Myanmar.
Dù hai bên đã đạt được thỏa thuận rút quân và căng thẳng hiện đã phần nào lắng dịu, song các nhà quan sát cho rằng việc kiểm soát tình hình vẫn cần được duy trì thận trọng. Tuy nhiên, theo nguyên Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á TSKH Trần Khánh, vụ đụng độ lần này không có khả năng leo thang thành xung đột lớn.
“Chắc chắn xung đột lớn giữa hai nước sẽ không xảy ra. Và cũng sẽ không có hiệu ứng domino để xảy ra tranh chấp các nước khác trong khu vực. Căng thẳng biên giới tại Đông Nam Á phần lớn mang tính cục bộ và thường bắt nguồn từ các yếu tố lịch sử để lại chứ không phải chiến lược đối đầu giữa các quốc gia. Ngay cả khi đưa ra Tòa án Quốc tế, tôi nghĩ cũng khó giải quyết triệt để. Bởi đây là vùng đã có tranh chấp từ lâu. Sự bế tắc kéo dài không chỉ nằm ở hiện tại, mà còn ăn sâu vào cấu trúc di sản quá khứ chưa được tháo gỡ”, chuyên gia lý giải vì sao ông tin rằng căng thẳng sẽ không leo thang.
ASEAN: Giới hạn của “nguyên tắc vàng”
Song, cũng chính từ sự “tạm yên” này, câu hỏi về tính hiệu quả và mức độ trưởng thành thể chế của
ASEAN lại càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Trong mỗi lần căng thẳng biên giới giữa các nước ASEAN bùng phát, một câu hỏi quen thuộc được đặt ra: ASEAN ở đâu? Và lần này, với vụ va chạm giữa Thái Lan và Campuchia, câu trả lời vẫn không mấy thay đổi – tổ chức khu vực này dường như chỉ có thể quan sát và đưa ra tuyên bố mang tính biểu tượng.
TSKH Trần Khánh, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) nhìn nhận thẳng thắn:
“ASEAN hiện không có cơ chế giải quyết xung đột cộng đồng trong khu vực. Các điều khoản của khối đều rất chung chung, bởi nguyên tắc nền tảng là 'không can thiệp'. Điều này giúp duy trì hòa bình bề mặt, nhưng lại khiến khối bất lực khi đối mặt với những tranh chấp cụ thể và nhạy cảm”.
Nguyên tắc “không can thiệp” – từng được ca ngợi là nền tảng cho ổn định khu vực – giờ đây đang trở thành giới hạn rõ rệt. Ông cho rằng, việc thành lập một cơ quan giám sát trung lập hay nhóm công tác chuyên trách về biên giới là hướng đi cần tính đến, nếu ASEAN muốn định hình một cấu trúc an ninh tự chủ trong tương lai.
Các cường quốc đang quan sát
Bên cạnh các yếu tố nội khối, sự hiện diện ngày càng rõ nét của các cường quốc như
Trung Quốc hay Mỹ. Dù các bên đều tuyên bố không can thiệp, nhưng trên thực tế, những bất ổn dù nhỏ vẫn có thể bị lôi kéo thành những mắt xích trong bàn cờ chiến lược toàn cầu.
“Trung Quốc không có lợi ích gì trong việc Thái Lan – Campuchia căng thẳng. Nhưng nếu là Việt Nam, Mỹ hay Trung Quốc sẽ theo dõi rất sát. Cách ASEAN ứng xử với tranh chấp lần này sẽ phát đi tín hiệu rõ ràng về khả năng tự chủ chiến lược của cả khu vực”, ông Khánh nói thêm với Sputnik.
Trách nhiệm của mỗi quốc gia
Với tư cách là hai thành viên trụ cột của ASEAN, Thái Lan và Campuchia hiểu rằng giữ gìn ổn định khu vực không chỉ là nghĩa vụ ngoại giao, mà còn là lựa chọn chiến lược. Việc hai bên nhanh chóng rút quân, khôi phục liên lạc và lên lịch đối thoại cho thấy nhận thức rõ ràng về giới hạn xung đột – và quan trọng hơn, về cái giá của sự đối đầu kéo dài.
Trong một thế giới đang dịch chuyển nhanh chóng, nơi các trật tự cũ đang rạn nứt và những trung tâm quyền lực mới đang hình thành, ổn định không còn là trạng thái tự nhiên – mà là sản phẩm của ý chí
chính trị, năng lực thể chế và sự hành xử có trách nhiệm.
