Việt Nam công bố ba mạng lưới công nghệ mũi nhọn
15:27 26.08.2025 (Đã cập nhật: 15:59 26.08.2025)
© Ảnh : Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC)
Đăng ký
Ba mạng lưới đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược: lượng tử; an ninh mạng và hàng không-vũ trụ-thiết bị bay không người lái vừa chính thức được Việt Nam công bố ngày 25/6.
Từ các phòng thí nghiệm tại Hà Nội, TP. HCM hay từ những bộ óc Việt Nam ở Tokyo hay Singapore, một mạng lưới tri thức đang từng bước hình thành, kết nối, lan tỏa và khai mở.
"Vũ khí" của quốc gia
Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu ngày càng gay gắt, Việt Nam chọn ba lĩnh vực cốt lõi để đầu tư: lượng tử, an ninh mạng và hàng không-vũ trụ-thiết bị bay không người lái (UAV).
Không phải ngẫu nhiên mà ba lĩnh vực nói trên được lựa chọn. Đây đều là các công nghệ cốt lõi của thế kỷ 21, nơi sức mạnh không còn chỉ đo bằng vũ khí hay GDP, mà được quyết định bởi tri thức, năng lực tự chủ công nghệ và khả năng tạo ra ảnh hưởng trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng thăm gian hàng trưng bày UAV
© Sputnik / Ha Linh
Bài học từ Israel, Hàn Quốc và Singapore cho thấy: quy mô không quyết định vị thế. Những quốc gia nhỏ, ít tài nguyên nhưng biết đầu tư vào nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, gắn kết viện - trường - doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế, đều có thể vươn lên thành cường quốc công nghệ.
Việt Nam đang đi con đường tương tự. Ba mạng lưới vừa ra đời là một phần của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn cầu do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) bảo trợ. Đây là nơi quy tụ hơn 2.000 chuyên gia người Việt tại 22 quốc gia, từ các tập đoàn công nghệ lớn đến các viện nghiên cứu hàng đầu.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại buổi lễ
© Ảnh : Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC)
“Ba mạng lưới được thành lập hôm nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Có thể nói, đây không chỉ là những diễn đàn học thuật, mà là những “tổ hợp trí tuệ” thực sự, nơi quy tụ tinh hoa người Việt toàn cầu, kế thừa những thành quả của các mạng lưới đi trước để cùng Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp giải quyết các bài toán lớn của quốc gia; đáp ứng được nhu cầu phát triển của thời đại” Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định tại buổi lễ ra mắt.
Đưa Việt Nam lên bản đồ lượng tử thế giới
Trong ba mạng lưới vừa được công bố, VNQuantum nổi lên như một "át chủ bài" chiến lược của Việt Nam. Công nghệ lượng tử, từng được xem là xa vời, thì nay đang tiến gần đến giai đoạn thương mại hóa. Trong đó, có các ứng dụng mang tính đột phá trong tài chính, y tế, quốc phòng,...
TS. Nguyễn Quốc Hưng, Phó Chủ tịch thường trực Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia Lượng tử (hàng đầu, thứ hai từ trái sang) tại Lễ công bố
© Ảnh : Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC)
Bên lề lễ công bố ba mạng lưới, trả lời phỏng vấn của Sputnik, TS. Nguyễn Quốc Hưng, Phó Chủ tịch thường trực Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia Lượng tử cho biết, điểm đặc biệt của VNQuantum là mô hình "hạt nhân tri thức" phi tập trung. Với ban điều hành chỉ khoảng 10 người, nhưng mạng lưới chuyên gia lên tới hàng trăm, hầu hết là người Việt đang hoạt động tại các viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ lượng tử hàng đầu thế giới.
“Hiện tại, ban điều hành mạng lưới gồm khoảng 10 thành viên cốt cán. Tuy nhiên, mạng lưới chuyên gia mở rộng có thể lên tới vài trăm người, phần lớn đang làm việc tại nước ngoài, tại các trung tâm nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới như Amazon, hay các trường đại học uy tín ở Nhật Bản, Pháp... Tất cả đều là người Việt Nam và đều đang làm chuyên sâu trong lĩnh vực công nghệ lượng tử. Với sự bảo trợ chính thức từ NIC, chúng tôi không chỉ có được một vị thế rõ ràng hơn, mà còn sở hữu một bệ phóng quốc gia để phát triển mạnh mẽ mạng lưới này, hướng tới những đóng góp thực chất cho sự phát triển công nghệ chiến lược của đất nước,” Tiến sĩ Hưng nhấn mạnh.
Đại diện Mạng lưới cũng cho biết thêm, ba trụ cột chính của VNQuantum gồm: đào tạo nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy ứng dụng thực tiễn (đặc biệt trong tài chính và quốc phòng), và tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp nhận và chuyển giao công nghệ tiên tiến.
Năm 2025 đã được Liên Hợp Quốc công bố là “Năm Lượng tử Quốc tế”, một dấu mốc thể hiện sự dịch chuyển chiến lược của thế giới hướng tới công nghệ lượng tử như một trụ cột mới của đổi mới sáng tạo toàn cầu.
Việt Nam, dù là một quốc gia đang phát triển, đã chủ động hòa nhịp vào dòng chảy đó với tốc độ không thể chậm trễ.
“Chỉ riêng trong tháng 10 tới, chúng tôi sẽ tổ chức tới 5 hội thảo chuyên sâu về công nghệ lượng tử, trải dài từ Hà Nội, TP.HCM đến Quy Nhơn và Nha Trang. Đáng chú ý, nhiều nhà khoa học từng đoạt giải Nobel cũng xác nhận sẽ tham dự”, Phó Chủ tịch Mạng lưới VNQuantum chia sẻ với Sputnik.
Điều này không chỉ phản ánh sức hút học thuật của chương trình, mà còn cho thấy Việt Nam đang dần trở thành một điểm đến đáng chú ý trên bản đồ công nghệ lượng tử thế giới.
Tự chủ không gian mạng và làm chủ bầu trời
Nếu lượng tử là tương lai của tính toán, thì an ninh mạng là hàng rào bảo vệ chủ quyền quốc gia trong kỷ nguyên số. ViSecurity được thành lập với mục tiêu "Make in Vietnam" - phát triển các giải pháp bảo mật do người Việt làm chủ, bảo vệ hạ tầng số và thông tin quốc gia trước các mối đe dọa xuyên biên giới.
Trong khi đó, UAV Việt Nam lại đại diện cho khát vọng lớn hơn: thoát khỏi vai trò thị trường tiêu dùng, trở thành quốc gia sản xuất và thiết kế thiết bị bay không người lái, đóng vai trò trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Sản phẩm trưng bày tại Lễ công bố 3 Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia ngành công nghệ chiến lược
© Sputnik / Ha Linh
Bốn chiến lược được UAV Việt Nam xác định, đó là Hoàn thiện khung pháp lý; Đầu tư mạnh vào R&D; Phát triển nhân lực chất lượng cao và Thu hút đối tác toàn cầu đến hợp tác tại Việt Nam.
Hệ sinh thái tri thức Việt toàn cầu đang hình thành
Không chỉ là ba mạng lưới riêng lẻ, mà với sự ra đời của VNQuantum, ViSecurity và UAV Việt Nam,cùng với hai mạng lưới về bán dẫn và trí tuệ nhân tạo đã được thành lập từ năm 2024, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt toàn cầu đã bước sang một giai đoạn mới.
Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung, đây là nỗ lực xây dựng một lực lượng nòng cốt, giúp đất nước "bắt kịp, tiến cùng và thậm chí vượt lên" trong những lĩnh vực công nghệ chiến lược.
Các mạng lưới hoạt động không tách rời mà phối hợp chặt chẽ với trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp, cả trong và ngoài nước. Điều này phản ánh một chiến lược phối hợp ba nhà: Nhà nước, nhà khoa học, và nhà doanh nghiệp. Đúng với mô hình quốc gia đổi mới sáng tạo đã được chứng minh ở nhiều nước tiên tiến.
Từ phòng lab Việt Nam đến bản đồ công nghệ thế giới
Việc thành lập các mạng lưới đổi mới sáng tạo không chỉ đơn thuần là chính sách khoa học - công nghệ. Điều này thể hiện tư duy lãnh đạo mới: xây dựng một nền kinh tế dựa trên trí tuệ nội sinh, được hỗ trợ bởi mạng lưới kiều bào công nghệ toàn cầu và có Nhà nước làm điểm tựa chiến lược.
Dù chưa phải là quốc gia công nghệ hàng đầu, Việt Nam đang cho thấy quyết tâm thoát khỏi định vị 'trung chuyển sản xuất' để trở thành quốc gia sở hữu tri thức cốt lõi.
Việt Nam không có lựa chọn nào khác ngoài việc chủ động bước lên tuyến đầu, tham gia sớm, đi cùng và nỗ lực trong những lĩnh vực công nghệ mang tính chiến lược. Tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã khẳng định rõ quan điểm của Chính phủ:
“Việt Nam không thể đi sau, không thể chậm chân, mà phải chủ động nắm bắt những cơ hội to lớn để đuổi kịp, tiến cùng và vượt lên”.
Từ các phòng thí nghiệm tại Hà Nội, TP. HCM hay từ những bộ óc Việt Nam ở Tokyo hay Singapore, một mạng lưới tri thức đang từng bước hình thành, kết nối, lan tỏa và khai mở.
Sản phẩm trưng bày tại Lễ công bố 3 Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia ngành công nghệ chiến lược
© Sputnik / Ha Linh
Những mạch điện lượng tử không chỉ là biểu tượng của công nghệ siêu việt, nhỏ bé nhưng mạnh mẽ, vô hình nhưng định hình tương lai.
Và biết đâu, những tia sáng đầu tiên của kỷ nguyên lượng tử châu Á sẽ không chỉ bừng lên từ các trung tâm công nghệ lớn, mà có thể từ Việt Nam, nơi những mạch điện lượng tử bắt đầu dẫn dòng.
