Việt Nam phát hiện bộ xương “Chiến binh Tràng An” có dòng máu lai gần 13.000 năm tuổi

© Ảnh : VietNamNetHiện nay ngoài bộ xương người tiền sử gần 13.000 năm tuổi và hai bộ hài cốt người tiền sử khác được đặt tại chùa Bái Đính.
Hiện nay ngoài bộ xương người tiền sử gần 13.000 năm tuổi và hai bộ hài cốt người tiền sử khác được đặt tại chùa Bái Đính. - Sputnik Việt Nam, 1920, 09.09.2025
Đăng ký
Việt Nam vừa phát hiện bộ xương “Chiến binh Tràng An” 13.000 năm tuổi. Đây là cột mốc lịch sử khi lần đầu tiên trên thế giới các nhà khoa học đã thu thập và giải mã thành công DNA ty thể cổ xưa nhất của con người tại Việt Nam, nơi điều kiện khí hậu nóng ẩm vốn rất hạn chế khả năng bảo tồn vật chất di truyền.
Đặc biệt, phân tích di truyền từ DNA cũng khẳng định “chiến binh Tràng An” mang dòng máu lai giữa Nam Á và người bản địa Đông Nam Á.

Phát hiện bộ xương “Chiến binh Tràng An”

Ngày 9/9, Ban Quản lý Di sản Tràng An (Ninh Bình) công bố thông tin đặc biệt cho biết, bộ xương người tiền sử có niên đại khoảng 13.000 năm tuổi (12.500-12.000) vừa được phát hiện tại hang Thung Bình 1 (thuộc Quần thể danh thắng Tràng An) đã chính thức được an vị tại chùa Bái Đính.
© Ảnh : VietNamNetBộ xương người tiền sử "chiến binh Tràng An" gần 13.000 năm được phát hiện gần như hoàn chỉnh.
Bộ xương người tiền sử chiến binh Tràng An gần 13.000 năm được phát hiện gần như hoàn chỉnh.  - Sputnik Việt Nam, 1920, 09.09.2025
Bộ xương người tiền sử "chiến binh Tràng An" gần 13.000 năm được phát hiện gần như hoàn chỉnh.
Trước đó, nhóm nghiên cứu SUNDASIA khai quật được bộ xương người trong quá trình khảo cổ tại hang Thung Bình 1, thuộc Di sản Thế giới Quần thể danh thắng Tràng An. Đây là bộ xương còn có thể lấy mẫu DNA ty thể người cổ xưa nhất từng được phát hiện tại Việt Nam.
Phát hiện này được mệnh danh là “Chiến binh Tràng An”, mở ra những dữ liệu quý giá chưa từng có về tiến hóa, di cư và xung đột của loài người trong thời tiền sử.
Sọ người trên mặt đất khô - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.04.2021
Bộ xương người không còn nguyên vẹn trôi dạt vào bờ biển Nghệ An
Theo báo cáo của Ban Quản lý di sản thế giới Tràng An, bộ xương được phát hiện trong tình trạng bảo tồn tốt, thuộc giai đoạn cuối Kỷ Băng hà.
Đặc biệt, các nhà khoa học đã lần đầu tiên tách chiết thành công DNA ty thể (mtDNA) từ di cốt người trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm – môi trường vốn không thuận lợi cho việc lưu giữ vật chất di truyền. Đây là mẫu DNA ty thể người cổ xưa nhất từng được tìm thấy không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, theo báo cáo của Ban Quản lý di sản thế giới Tràng An.

Bí mật dần hé lộ

Kết quả phân tích cho thấy cá thể này là nam giới, khoảng 35 tuổi, sở hữu thể chất cường tráng hiếm có ở thời kỳ tiền sử.
© Ảnh : VietNamNetQuá trình khảo cổ, phân tích các nhà khoa học xác định cái chết của “chiến binh” là do vết thương ở cổ bởi một mũi lao có đầu nhọn bằng đá thạch anh.
Quá trình khảo cổ, phân tích các nhà khoa học xác định cái chết của “chiến binh” là do vết thương ở cổ bởi một mũi lao có đầu nhọn bằng đá thạch anh.  - Sputnik Việt Nam, 1920, 09.09.2025
Quá trình khảo cổ, phân tích các nhà khoa học xác định cái chết của “chiến binh” là do vết thương ở cổ bởi một mũi lao có đầu nhọn bằng đá thạch anh.
Điều khiến giới khoa học sửng sốt chính là dấu vết tử thương: một mũi lao bằng đá thạch anh găm vào cổ, gây nhiễm trùng nặng. Nạn nhân đã sống thêm nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần, trước khi qua đời.
Mũi lao bằng thạch anh được chế tác tinh xảo, là loại khí cụ chưa từng được ghi nhận trong khảo cổ Đông Nam Á. Đây được coi là bằng chứng sớm nhất về sự xung đột vũ trang giữa các nhóm người tiền sử tại khu vực lục địa này, hé lộ một khía cạnh dữ dội của lịch sử loài người thời tiền sử vốn ít được biết đến.
Các nhà khoa học thu thập hộp sọ và các mảnh xương từ những khối trầm tích. Lượng collagen trong xương không đủ để xác định niên đại trực tiếp nhưng việc định tuổi bằng đồng vị carbon phóng xạ từ các mẫu than tìm thấy gần mộ cho thấy bộ xương có niên đại 12.000 đến 12.500 năm tuổi.
Bộ xương và công cụ khảo cổ - Sputnik Việt Nam, 1920, 19.09.2023
Hà Nội tiến hành khai quật khảo cổ Thành cổ Sơn Tây
Bộ xương người tiền sử cổ xưa này đã được thẩm định nghiêm ngặt bởi hơn 20 trường đại học hàng đầu thế giới, trong đó có sự xác nhận của Viện Đại học Copenhagen (Đan Mạch), một trung tâm nghiên cứu danh tiếng về cổ sinh học và nhân học.
Đáng chú ý, nghiên cứu di truyền học từ DNA ty thể cho thấy “Chiến binh Tràng An” mang dòng máu lai giữa người Nam Á và bản địa Đông Nam Á.
Kết quả này bổ sung dữ liệu vô cùng hiếm hoi vào bản đồ gen toàn cầu, góp phần làm sáng tỏ các cuộc di cư và giao thoa phức tạp của loài người từ hàng chục nghìn năm trước.

Bộ xương 'Chiến binh Tràng An' 13.000 năm tuổi được an vị tại chùa Bái Đính

Sau khi công bố kết quả nghiên cứu, bộ xương 13.000 năm tuổi cùng hai bộ xương khác được tìm thấy tại Tràng An đã được an táng theo nghi thức đặc biệt.
Các di cốt được đặt trong quách gỗ nguyên khối, phủ nhựa thông để bảo quản lâu dài. Hiện nay, hài cốt đang được tôn trí trang trọng tại Điện Tam Thế, chùa Bái Đính.
Theo kế hoạch, đến tháng 2/2026, toàn bộ hài cốt này sẽ được đưa về an vị tại Điện Kính Địa, thuộc Đàn Kính Thiên, ngay trong vùng đất mà người tiền sử từng yên nghỉ suốt 13 thiên niên kỷ qua. Đây được xem như hành trình “trở về cội nguồn” sau hàng vạn năm lưu lạc.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала