Bài toán quan trọng của Việt Nam
© Ảnh : TTXVN - Hoàng Trung Hiếu
Đăng ký
Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là “chìa khóa vàng” giúp Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình. Việt Nam phải dựa vào tri thức, công nghệ, nhân tài và thể chế tiên phong, theo Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng.
Ông đề nghị các tập đoàn công nghệ và tổ chức quốc tế đồng hành phát triển các sản phẩm "Made by Việt Nam", được nghiên cứu, thiết kế và sản xuất bởi người Việt, phục vụ người tiêu dùng trong nước và thế giới.
“Chìa khóa vàng" để Việt Nam vượt bẫy thu nhập trung bình
Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025 diễn ra từ ngày 1/10 đến 3/10 tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội.
Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp Bộ Tài chính tổ chức. Diễn đàn lần này được coi là dấu mốc khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng nền kinh tế tự chủ, có năng lực cạnh tranh cao dựa trên đổi mới sáng tạo.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng - Phó Trưởng ban Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia phát biểu khai mạc
© Ảnh : TTXVN - Hoàng Trung Hiếu
Phát biểu tại đây, phát triển các ngành công nghệ chiến lược, trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025 diễn ra chiều 2/10, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chỉ ra rằng, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là "chìa khóa vàng" để đất nước vượt qua bẫy thu nhập trung bình.
Theo Phó Thủ tướng, muốn bứt phá, Việt Nam phải dựa vào tri thức, công nghệ, nhân tài và thể chế tiên phong. Quan trọng hơn, Việt Nam cần chứng minh được năng lực tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, nắm bắt chuẩn mực quốc tế và hội nhập với "ngôn ngữ công nghệ toàn cầu".
Phó Thủ tướng cho biết Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng đã xác định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là "đột phá quan trọng hàng đầu", là "động lực chính" cho giai đoạn phát triển mới, đồng thời là yếu tố nền tảng quan trọng để xác lập lại mô hình tăng trưởng.
“Việt Nam cần đi nhanh hơn, quyết liệt hơn, táo bạo hơn để rút ngắn khoảng cách với thế giới, từng bước 'đuổi kịp, tiến cùng và vượt lên'. Với phương châm 'Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau', Việt Nam cũng nhận thức rằng để phát triển một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, đòi hỏi phải hội nhập sâu rộng, đặc biệt là hợp tác chiến lược với các nền kinh tế hàng đầu, các tổ chức uy tín thế giới và các tập đoàn công nghệ”, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Ông nhắc lại, chỉ bằng cách tận dụng trí tuệ, nguồn lực, công nghệ và mạng lưới hợp tác toàn cầu, nước ta mới có thể đẩy nhanh tốc độ phát triển và từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ thế giới.
Cách đây hơn một tháng, lễ công bố ba mạng lưới đổi mới sáng tạo trong các ngành lượng tử, an ninh mạng và hàng không - vũ trụ đã diễn ra tại NIC Hòa Lạc. Khi đó, kỳ vọng được đặt ra là ba mạng lưới này, cùng với hai mạng lưới đã thành lập về bán dẫn và AI, sẽ không chỉ là diễn đàn học thuật mà còn trở thành những "tổ hợp trí tuệ", quy tụ tinh hoa người Việt toàn cầu, cùng chung tay giải quyết các "bài toán lớn" của quốc gia, khu vực và thế giới.
Tại diễn đàn, Phó Thủ tướng điểm lại một số kết quả bước đầu gồm: Năm mạng lưới công nghệ chiến lược đã công bố hàng loạt sáng kiến giải quyết các bài toán tầm quốc gia; Ngân hàng Thế giới (WB) đã công bố Báo cáo cập nhật về nguồn nhân lực bán dẫn tại Việt Nam, tham vấn nhiều giải pháp thiết thực để phát triển hệ sinh thái đào tạo bán dẫn toàn diện.
Các đối tác Nhật Bản, do Viện Nghiên cứu Mitsubishi dẫn đầu, cam kết hợp tác ươm tạo khởi nghiệp và phát triển nguồn nhân lực công nghệ tại Việt Nam; Qualcomm và Meta cam kết mở rộng hợp tác thúc đẩy hoạt động R&D và phát triển chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
Các startup thiết kế chip Hyphen Deux, do NIC ươm tạo với sự đồng hành của Mạng lưới đổi mới sáng tạo về bán dẫn, đã vươn ra thị trường quốc tế với sản phẩm chip điều khiển sản xuất tại nhà máy của Tập đoàn TSMC.
“Những bước đi này mang tính nền tảng, đồng thời cũng là minh chứng rõ nét cho sự vào cuộc và hành động quyết liệt của cả hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam trong thời gian qua”, Phó Thủ tướng khẳng định.
Việt Nam cần chiến lược bài bản
Ở góc độ tài chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh đầu tư cho đổi mới sáng tạo và công nghệ chiến lược chính là đầu tư cho tương lai.
Ông cho rằng đổi mới sáng tạo chỉ có ý nghĩa khi gắn với ứng dụng thực tiễn, trở thành hành động cụ thể, thể hiện bằng sản phẩm, quy trình, dự án và chính sách, từ đó tạo ra giá trị thiết thực cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Ông đánh giá nguồn nhân lực cho đổi mới sáng tạo tại Việt Nam đang dần hình thành. Năm 2024, Việt Nam đã xây dựng hai mạng lưới chuyên gia về bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, với nòng cốt là các nhà khoa học ở thung lũng Silicon và châu Âu.
Đến tháng 8/2025, thêm ba mạng lưới mới về an ninh mạng, hàng không - vũ trụ, thiết bị bay không người lái và lượng tử được thành lập, quy tụ hàng trăm trí thức trong và ngoài nước. Các mạng lưới này được đánh giá là nguồn lực quý, có thể trực tiếp hỗ trợ triển khai công nghệ chiến lược nếu được khai thác hiệu quả.
Ở góc nhìn quốc tế, bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Campuchia, Lào, nhận định Việt Nam có nhiều lợi thế nhưng cần một chiến lược bài bản.
Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Mariam J.Sherman phát biểu
© Ảnh : TTXVN - An Văn Đăng
Đại diện WB gợi ý một công thức "ba cộng một", gồm: nhân tài công nghệ, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, liên kết chuỗi cung ứng, và yếu tố cộng thêm là sự tập trung mạnh mẽ vào một vài cụm động lực đổi mới sáng tạo có chọn lọc.
“Hành trình này đòi hỏi sự chung tay của cả quốc gia, trong đó chính phủ, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục, viện nghiên cứu và các đối tác quốc tế đều đóng vai trò thiết yếu. World Bank sẽ đồng hành cùng Việt Nam để 'biến tầm nhìn thành kết quả cụ thể ngay từ bây giờ”, bà Sherman khẳng định.
Ở góc độ hoạch định chính sách, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cho biết bộ đã xác định bốn định bước cụ thể để xây dựng các chương trình công nghệ chiến lược.
Đây là các công nghệ thuộc danh mục gồm 11 nhóm công nghệ và 35 nhóm sản phẩm chiến lược như AI, chip bán dẫn, blockchain, robot... theo quyết định Thủ tướng ban hành hồi tháng 6/2025.
Kết thúc diễn đàn, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng kêu gọi các tập đoàn công nghệ và tổ chức quốc tế đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển các sản phẩm "Made by Việt Nam", được nghiên cứu, thiết kế và sản xuất bởi người Việt, phục vụ cả người tiêu dùng trong nước và thị trường toàn cầu.
