1,3 triệu đàn ông Việt có nguy cơ ‘ế vợ’: Yêu nước là sinh đủ 2 con

© Ảnh : Chi cục Dân số Thành phố Hồ Chí MinhHình ảnh gia đình sinh đủ 2 con đoạt Giải Nhì tại cuộc thi ảnh "Gia đình hai con - vẹn tròn hạnh phúc" do Chi cục Dân số Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức
Hình ảnh gia đình sinh đủ 2 con đoạt Giải Nhì tại cuộc thi ảnh Gia đình hai con - vẹn tròn hạnh phúc do Chi cục Dân số Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức - Sputnik Việt Nam, 1920, 28.12.2025
Đăng ký
Trước nguy cơ thiếu hụt khoảng 1,3 triệu phụ nữ trong độ tuổi kết hôn trong 20 năm tới và mức sinh đang ở ngưỡng báo động, Việt Nam đứng trước những thách thức lớn về dân số.
Để lấp khoảng trống này, Cục Dân số đề xuất trọng tâm công tác từ năm 2026 là vận động các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con, với thông điệp “yêu nước là sinh đủ 2 con”.

Việt Nam nguy cơ thiếu 1,3 triệu phụ nữ trong độ tuổi kết hôn trong 20 năm tới

Cục Thống kê dự báo đến năm 2049, Việt Nam sẽ thiếu hụt khoảng 1,3 triệu phụ nữ trong độ tuổi kết hôn, hệ quả trực tiếp của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh kéo dài trong nhiều năm.
Dự báo được nêu trong báo cáo “Dự báo dân số Việt Nam giai đoạn 2024-2074” vừa được cơ quan này công bố.
Theo Cục Thống kê, bức tranh dân số Việt Nam hiện đang “méo mó nghiêm trọng” khi tỷ số giới tính khi sinh năm 2024 đạt 111,4 bé trai trên 100 bé gái, cao hơn nhiều so với mức sinh học tự nhiên (104-106). Sự chênh lệch này khiến nam giới trong độ tuổi kết hôn hiện nay đã nhiều hơn nữ giới cùng nhóm tuổi khoảng 415.200 người.
Niềm vui của người phụ nữ Đan Lai ở bản Búng (xã Môn Sơn, tỉnh Nghệ An) bên các cháu nhỏ - Sputnik Việt Nam, 1920, 23.12.2025
Việt Nam sẽ chấm dứt thời kỳ dân số vàng vào năm 2036
Với kịch bản mức sinh trung bình, tình trạng dư thừa nam giới được dự báo sẽ gia tăng qua từng giai đoạn. Đến năm 2029, cứ 100 nam giới trong độ tuổi 20-39 sẽ có hơn 3 người không có khả năng tìm được bạn đời.
Đến năm 2034, số nam giới dư thừa trong nhóm tuổi này tăng lên khoảng 711.700 người, tương đương 4,9%. Đỉnh điểm vào năm 2049, chênh lệch giới tính đạt mức cao nhất với khoảng 1,3 triệu đàn ông có nguy cơ không kết hôn, chiếm 8,7%.
Sau giai đoạn này, khi tỷ số giới tính khi sinh dần trở về mức cân bằng, khoảng cách giới tính dự kiến sẽ thu hẹp. Tuy nhiên, hệ quả của tình trạng mất cân bằng kéo dài trong hơn ba thập kỷ đầu thế kỷ 21 vẫn để lại tác động lâu dài, khiến Việt Nam tiếp tục dư thừa khoảng 829.000 nam giới trong độ tuổi kết hôn vào năm 2074.
Lý giải nguyên nhân, bác sĩ Mai Xuân Phương, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông – Giáo dục, Tổng Cục Dân số, nay là Cục Dân số (Bộ Y tế), cho rằng tư tưởng trọng nam khinh nữ đã tồn tại hàng nghìn năm vẫn chi phối mạnh mẽ hành vi sinh sản.
Trong bối cảnh mức sinh giảm sâu, chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, áp lực “phải có con trai nối dõi” khiến nhiều gia đình lạm dụng tiến bộ y học như siêu âm, xét nghiệm di truyền để lựa chọn giới tính thai nhi. Việc này làm gia tăng tình trạng nạo phá thai có chọn lọc giới tính, trực tiếp đẩy cao mức mất cân bằng giới tính khi sinh.
Quốc hội bầu Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội - Sputnik Việt Nam, 1920, 10.12.2025
Phụ nữ Việt Nam sinh con thứ hai được nghỉ 7 tháng, ưu tiên mua nhà ở xã hội
Sự thiếu hụt phụ nữ trong tương lai không chỉ là bài toán nhân khẩu học mà còn kéo theo nhiều hệ lụy xã hội. Khi số lượng nam giới vượt trội, cạnh tranh trong hôn nhân gia tăng, làm gia tăng nguy cơ bạo lực, bóc lột tình dục, buôn bán người và các vấn đề bất ổn xã hội khác. Đây là thách thức lớn buộc các nhà hoạch định chính sách phải đặc biệt lưu tâm trong chiến lược dân số và bảo vệ các nhóm yếu thế.
Để đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức dưới 109 bé trai trên 100 bé gái vào năm 2030, báo VnExpress dẫn lời bác sĩ Mai Xuân Phương đề xuất giải pháp “kiềng ba chân” gồm hoàn thiện khung pháp lý nghiêm minh, tăng cường giám sát y tế và đẩy mạnh truyền thông thay đổi nhận thức xã hội. Theo đó, hệ thống giám sát tại cơ sở cần được vận hành hiệu quả để phát hiện sớm các điểm nóng mất cân bằng, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao vị thế của trẻ em gái và phụ nữ trong gia đình, cộng đồng.
Luật Dân số có hiệu lực từ ngày 1/7/2026 đã nghiêm cấm tuyệt đối mọi hình thức lựa chọn giới tính thai nhi. Các hành vi thông báo hoặc tiết lộ giới tính thai nhi nhằm mục đích phá thai sẽ bị xử lý nghiêm, trong đó có biện pháp đình chỉ hành nghề khám chữa bệnh. Hằng năm, cơ quan chuyên môn sẽ công bố số liệu thống kê để các địa phương chủ động xây dựng biện pháp điều chỉnh phù hợp.

Yêu nước là sinh đủ 2 con

Song song với mất cân bằng giới tính, Việt Nam cũng đang đối mặt với nguy cơ mức sinh thấp kéo dài.
Báo cáo của Cục Dân số (Bộ Y tế) cho thấy hiện có 11 tỉnh có mức sinh dưới 2,0 con/phụ nữ và 19 tỉnh có mức sinh trên 2,2 con. Điều này cho thấy mức sinh thấp không còn mang tính cục bộ hay nhất thời mà đã trở thành xu hướng mang tính cấu trúc, phản ánh những thay đổi sâu sắc trong điều kiện kinh tế, xã hội và lối sống, đặc biệt trong giới trẻ.
Như Sputnik cũng đã đưa tin, báo cáo “Dự báo dân số Việt Nam giai đoạn 2024-2074” bộc lộ bức tranh đáng lưu tâm - dân số Việt Nam vẫn tiếp tục tăng trong các thập kỷ tới nhưng tốc độ tăng sẽ giảm dần và dự kiến đạt đỉnh vào khoảng năm 2059.
Phụ nữ mang thai. - Sputnik Việt Nam, 1920, 23.10.2025
Đề xuất ưu tiên mua nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con
Trong giai đoạn dự báo, với ba kịch bản mức sinh khác nhau, dân số Việt Nam đến năm 2074 sẽ đạt khoảng 103,9 triệu người với mức sinh thấp (1,45 con/phụ nữ), 114,2 triệu người với mức sinh trung bình (1,85 con/phụ nữ) và 118,5 triệu người với mức sinh cao (2,01 con/phụ nữ).
Với kịch bản mức sinh trung bình, giai đoạn 2024-2029, dân số cả nước tăng bình quân 0,66% mỗi năm. Sau đó, tốc độ tăng giảm dần và đạt mức 0% vào năm 2060, trước khi chuyển sang tăng trưởng âm từ năm 2061. Nếu mức sinh thấp, dân số Việt Nam sẽ bắt đầu giảm từ năm 2051, sớm hơn khoảng 10 năm so với kịch bản trung bình, với mức giảm ngày càng nhanh. Giai đoạn 2069-2074, dân số có thể giảm bình quân 461.000 người mỗi năm.
Trong trường hợp mức sinh cao, dân số Việt Nam vẫn duy trì xu hướng tăng nhẹ đến hết năm 2074, với mức tăng bình quân khoảng 58.000 người mỗi năm trong giai đoạn cuối kỳ dự báo.
Báo Dân Trí dẫn lời lãnh đạo Cục Dân số cho biết, để ứng phó đồng thời với nguy cơ mức sinh thấp và mất cân bằng giới tính khi sinh, công tác dân số trong những năm tới sẽ tập trung vận động các cặp vợ chồng sinh đủ hai con, với thông điệp “yêu nước là sinh đủ 2 con”. Cùng với đó là hoàn thiện chính sách hỗ trợ sinh con, đặc biệt tại các địa phương có mức sinh thấp, gắn với các giải pháp về nhà ở, y tế, giáo dục, việc làm và an sinh xã hội.
Con trai Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 03.06.2025
Việt Nam bỏ quy định “chỉ được sinh tối đa 2 con”
Giảm mất cân bằng giới tính khi sinh tiếp tục được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thông qua hoàn thiện thể chế, tăng cường truyền thông thay đổi hành vi, kiểm soát chặt chẽ việc lạm dụng khoa học, cụ thể là công nghệ trong lựa chọn giới tính thai nhi, đồng thời thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vị thế phụ nữ, trẻ em gái trong xã hội.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала