"Bệnh X" bùng phát làm dấy lên lo ngại về sự xuất hiện của một mầm bệnh mới có khả năng lây lan khắp thế giới. Sự việc xảy ra chỉ vài năm sau khi đại dịch COVID-19 buộc các nước phải đóng cửa biên giới.
Bệnh X bí ẩn
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông tin, tại khu vực Panzi, tỉnh Kwango, Cộng hòa Dân chủ Congo, đến nay đã ghi nhận 406 trường hợp mắc phải một bệnh chưa rõ nguyên nhân, trong đó có 31 ca tử vong. WHO gọi đây là “bệnh X”.
Bệnh X không phải một bệnh cụ thể. Các nhà khoa học dùng chữ cái X để chỉ loại virus, vi khuẩn hoặc nấm tiềm ẩn có thể gây ra đại dịch trong tương lai. Việc dán nhãn mối đe dọa tiềm ẩn là X nhằm ưu tiên chuẩn bị đối phó với một dịch bệnh chưa có vaccine, thuốc điều trị, có thể để lại hậu quả nghiêm trọng.
Theo ghi nhận của giới chức y tế, các triệu chứng của bệnh bao gồm sốt, đau đầu, ho, sổ mũi và đau cơ. Các trường hợp mắc bệnh chủ yếu là trẻ em (53% số ca mắc và 54,8% số ca tử vong là dưới 5 tuổi). Tất cả các trường hợp nặng đều bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng.
Liên quan đến dịch bệnh trên, TS. Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng – Bộ Y tế cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục theo dõi, bám sát diễn biến tình hình dịch; chủ động giám sát dựa vào sự kiện với thông tin về dịch bệnh tại Cộng hòa Dân chủ Congo; đồng thời phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới và đầu mối IHR các quốc gia để cập nhật, chia sẻ thông tin về dịch bệnh.
Nếu có diễn biến mới, Cục Y tế dự phòng sẽ phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới, CDC Hoa Kỳ và các đơn vị liên quan đánh giá nguy cơ, đề xuất các đáp ứng phù hợp, trong đó bao gồm việc tăng cường công tác kiểm dịch y tế.
Lo ngại
"Bệnh X" bùng phát làm dấy lên lo ngại về sự xuất hiện của một mầm bệnh mới có khả năng lây lan khắp thế giới, chỉ vài năm sau khi đại dịch COVID-19 buộc các nước phải đóng cửa biên giới.
WHO đã cử chuyên gia, gửi thuốc thiết yếu và bộ dụng cụ chẩn đoán đến tỉnh Kwango nhằm hỗ trợ chính quyền địa phương tìm hiểu khả năng lây truyền của căn bệnh bí ẩn.
"Chúng tôi đã cử một nhóm đến khu vực dịch bệnh để thu thập mẫu điều tra trong phòng thí nghiệm", theo người phát ngôn của WHO.
The Guardian dẫn lời Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, mười bệnh nhân mắc căn bệnh bí ẩn bùng phát ở Cộng hòa Dân chủ Congo đã có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh sốt rét.
Tuy nhiên, TS. Tedros Adhanom Ghebreyesus lưu ý, những bệnh nhân này có thể mắc nhiều hơn một căn bệnh cùng một lúc.
"Trong số 12 mẫu ban đầu được thu thập, 10 mẫu có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh sốt rét, mặc dù có khả năng liên quan đến nhiều hơn một căn bệnh. Các mẫu tiếp theo sẽ được thu thập và xét nghiệm để xác định nguyên nhân cụ thể", một phát ngôn viên của WHO cho biết hôm thứ Ba.
Trong bối cảnh dịch bệnh bí ẩn gây lo ngại, Hong Kong (Trung Quốc) đã tăng cường các biện pháp kiểm tra sức khỏe đối với hành khách trên các chuyến bay từ châu Phi. Đến nay, Hong Kong chưa ghi nhận người nào có các triệu chứng của bệnh lạ.
Hành khách từ Congo thường đến Hong Kong trên các chuyến bay trung chuyển qua Nam Phi và Ethiopia. Chính quyền địa phương khuyến cáo người dân và du khách thông báo tình hình nếu cảm thấy không khỏe.
Những người có kế hoạch tới Congo trong thời gian tới cũng nên duy trì vệ sinh cá nhân, hạn chế đến những nơi đông người và không tiếp xúc với bệnh nhân.
Được biết, khu vực đang xảy ra căn bệnh bí ẩn tại Congo là khu vực nông thôn, thuộc tỉnh vùng sâu nằm cách xa thủ đô Kinshasa (48 tiếng di chuyển đường bộ).
Tại đây đã xảy ra tình trạng thiếu lương thực trong những tháng gần đây. Nơi này có điều kiện y tế thiếu thốn, tỷ lệ tiêm chủng thấp, khả năng tiếp cận chẩn đoán, quản lý ca bệnh rất hạn chế.
Hiện tại đang là mùa mưa lớn nên việc tiếp cận dịch vụ y tế rất khó khăn, từ đó ảnh hưởng đến việc xác định nguyên nhân gây bệnh.
Sốt rét là bệnh phổ biến ở khu vực này và hiện đang được nhận định có thể liên quan đến các trường hợp mắc bệnh. Dù vậy, các biện pháp kiểm soát sốt rét cũng rất hạn chế.