Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt dự án sân bay Long Thành, dự kiến cuối năm 2025 phải khánh thành giai đoạn 1, và đến tháng 6-2026 sẽ khai thác thương mại. Tuy nhiên, còn nhiều ý kiến băn khoăn lo ngại về kết nối giao thông từ Tân Sơn Nhất đến Long Thành.
Băn khoăn về sân bay Long Thành
Sáng 21/10, thảo luận tại Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách năm 2025 và kế hoạch năm 2026, vấn đề kết nối giao thông và việc chuyển các chuyến bay từ sân bay Tân Sơn Nhất về sân bay Long Thành tiếp tục được các đại biểu quan tâm, cho ý kiến.
Trong đó, hầu hết các ý kiến đều nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm hạ tầng đồng bộ, tiến độ các dự án then chốt và lộ trình khai thác phù hợp khi sân bay Long Thành đi vào vận hành.
Đại biểu Dương Ngọc Hải, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM nêu một số vấn đề.
Theo đại biểu Hải, sân bay Long Thành là công trình trọng điểm quốc gia, là sân bay tầm cỡ thế giới, nếu đưa vào khai thác sẽ là trung tâm trung chuyển hàng hóa, hành khách của khu vực. Thủ tướng và Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt, dự kiến cuối năm 2025 phải khánh thành giai đoạn 1, và đến tháng 6-2026 sẽ khai thác thương mại.
“Nhưng vấn đề đau đầu hiện nay là kết nối giao thông”, báo Người lao động ông Dương Ngọc Hải băn khoăn.
Vị đại biểu bày tỏ lo ngại nếu không khéo, đến khi đưa vào khai thác thương mại sân bay này nhưng vẫn chưa có đường kết nối đến sân bay Long Thành.
Ông Hải phân tích, khi quy hoạch sân bay là có quy hoạch giao thông để kết nối, nhưng quá trình thực hiện lại không đồng bộ. Quyết liệt chỉ đạo và xây dựng hoàn thành sân bay nhưng các tuyến đường kết nối thì lại chưa có và chưa kịp thời.
Ông chỉ rõ, hiện nay có hai tuyến đường chính để đi đến sân bay Long Thành, đó là Quốc lộ 51 và đường cao tốc TP HCM - Long Thành. Tuy nhiên, hai tuyến đường này hiện nay đang quá tải trầm trọng.
Ông Hải dẫn chứng, từ TP HCM tới sân bay Long Thành chỉ khoảng 50 km nhưng đi hết hai tiếng, nếu hôm nào kẹt xe, tắc đường hoặc sửa đường thì kinh khủng hơn nữa.
“Vừa rồi đi đoạn cao tốc TP HCM - Long Thành có khi hết 7-8 tiếng, rất kinh khủng”, ông Dương Ngọc Hải cho rằng, chúng ta đang đầu tư các tuyến đường để kết nối với Long Thành, như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, nhưng cao tốc này cũng đang trễ tiến độ.
Tuyến đường thứ hai là mở rộng cao tốc TP HCM - Long Thành, nhưng cũng làm rất chậm. Tuyến thứ ba là cao tốc Bến Lức - Long Thành cũng chậm tiến độ… và các tuyến đường kết nối ở Đồng Nai - từ đường Vành đai 3, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu rồi cao tốc TP HCM - Long Thành - cũng đang khẩn trương xây dựng.
Tuy nhiên, theo kế hoạch và nếu không chậm tiến độ thì nhanh nhất là cuối năm 2026, các tuyến đường này mới có thể khánh thành và đi vào hoạt động.
“Còn nếu chậm tiến độ thì không biết đến bao giờ”, ông thẳng thắn.
Trong khi đó, nút giao thông An Phú là nút giao thông để đi vào đường cao tốc TP HCM - Long Thành, đây là nút giao thông rất quan trọng, thì theo báo cáo của chủ đầu tư là sẽ chậm tiến độ 1 năm. Hiện nay TP.HCM đang chỉ đạo quyết liệt để đẩy nhanh tiến độ, nhưng cũng rất khó để cuối năm 2026 sẽ hoàn thành.
Điều đó có nghĩa, các tuyến giao thông trên sẽ chậm tiến độ so với thời gian dự kiến sân bay Long Thành đi vào khai thác thương mại. Bên cạnh đó, tuyến đường xương sống từ TP HCM đến sân bay Long Thành là tuyến đường sắt tốc độ cao với kinh phí dự kiến khoảng 3 tỷ USD, đây là công trình thuộc thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư của Quốc hội, nhưng hiện nay cũng chưa trình, nên “không biết bao giờ xong”.
Đại biểu Dương Ngọc Hải băn khoăn: “Tôi thấy rất lo về kết nối giao thông đến sân bay Long Thành. Chúng ta xây dựng sân bay Long Thành đến tháng 6/2026 khai thác thương mại rồi mà không có đường đi”.
Ông đề nghị phải làm nhanh, làm ngay, đồng thời đề nghị Chính phủ phải quyết liệt chỉ đạo làm giao thông kết nối như đã quyết liệt chỉ đạo làm sân bay, để làm sao khai thác, vận hành sân bay Long Thành đúng tiến độ.
Đủ nỗi lo
Trước đó, nêu ý kiến góp ý, Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines - VNA) đồng ý với phương án của Bộ Xây dựng về việc Long Thành khai thác 80% chuyến bay quốc tế và 10% chuyến bay nội địa, còn Tân Sơn Nhất khai thác 20% chuyến bay quốc tế và 90% chuyến bay nội địa.
Tuy nhiên, VNA lo ngại việc chuyển toàn bộ các đường bay trên 1.000 km sang Long Thành trong khi các hãng đang thiếu máy bay do đứt gãy chuỗi cung ứng và lỗi động cơ Pratt & Whitney sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động. Hãng ước tính cần thêm khoảng 5 máy bay thân hẹp chỉ để duy trì lịch bay hiện tại, nên kiến nghị giai đoạn đầu cần cho phép khai thác linh hoạt để đảm bảo nguồn lực, duy trì năng lực kết nối và vị thế trung chuyển của TP.HCM.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng quy định cứng theo độ dài đường bay là chưa hợp lý. Báo Thanh Niên dẫn lời TS Huỳnh Thanh Điền (ĐH Nguyễn Tất Thành), cho biết, các chuyến bay ngắn như TP.HCM – Singapore chỉ mất hai giờ nhưng phải di chuyển 50 km ra Long Thành là bất tiện, trong khi các chuyến đi Thái Lan tương tự vẫn xuất phát từ Tân Sơn Nhất. Do đó, cần cơ chế linh hoạt và lộ trình chuyển đổi hợp lý, hướng tới hình thành cụm hàng không – logistics gồm Tân Sơn Nhất, Long Thành, Biên Hòa, Vũng Tàu, trong đó mỗi nơi có chức năng riêng. Ông cũng đề xuất có thể chuyển ngay các đường bay xuyên lục địa sang Long Thành, còn các đường bay châu Á thì chuyển dần theo lộ trình, bảo đảm Long Thành trở thành trung tâm trung chuyển của khu vực nhưng vẫn hài hòa hiệu quả giữa hai sân bay.
Báo cáo của Bộ Xây dựng gửi Chính phủ nêu rõ: Long Thành sẽ khai thác toàn bộ đường bay quốc tế từ 1.000 km trở lên, Tân Sơn Nhất chỉ khai thác các đường bay quốc tế dưới 1.000 km. Thực tế, quy định này giới hạn các hãng Việt chỉ được khai thác một số thị trường ngắn như Thái Lan, Campuchia, Lào tại Tân Sơn Nhất, chiếm khoảng 15-17% tổng khai thác quốc tế khu vực TP.HCM.
Tương tự, Bamboo Airways cũng đề nghị có lộ trình chuyển đổi phù hợp, giai đoạn đầu nên để các hãng nước ngoài bay tại Long Thành, còn các hãng Việt khai thác quốc tế bằng máy bay thân rộng tại Long Thành, thân hẹp tại Tân Sơn Nhất. Lý do là đội bay của các hãng Việt chủ yếu là thân hẹp (chiếm 90%), được sử dụng luân phiên giữa bay nội địa và quốc tế, nếu tách riêng cho hai sân bay sẽ rất phức tạp và tốn kém.
Chính phủ cần đánh giá kỹ lưỡng
Tại phiên thảo luận, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội bày tỏ đồng tình với ý kiến của đại biểu Dương Ngọc Hải.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi phát biểu
© Ảnh : TTXVN - Bùi Doãn Tấn
Theo ông Phan Văn Mãi, vừa rồi nghe ý kiến của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP (ACV), sau đó là ý kiến của Bộ Xây dựng là sẽ chuyển toàn bộ các chuyến bay quốc tế từ sân bay Tân Sơn Nhất về sân bay Long Thành để khai thác.
“Việc này, tôi đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng phải đánh giá hết sức toàn diện, kỹ lưỡng để chúng ta có quyết định”, ông Phan Văn Mãi lưu ý.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết có một số ý kiến đề nghị duy trì các chuyến bay quốc tế được duy trì hoạt động ở sân bay Tân Sơn Nhất, và phải có lộ trình để chuyển về sân bay Long Thành.
“Chính phủ cần thiết phải có đánh giá toàn diện, sâu sắc, cũng như lường trước những tác động không mong muốn, từ đó ta có lộ trình, kế hoạch phù hợp”, ông Mãi đề nghị.