Cũng ngay trong ngày hôm nay, TP.HCM đã báo cáo Chính phủ phương án làm đường sắt nối sân bay Long Thành - Tân Sơn Nhất nhanh nhất.
TPHCM - Đồng Nai bàn giải pháp kết nối giao thông
Chiều 21/10, đoàn công tác TP.HCM do Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai, nhằm thảo luận các giải pháp tăng cường kết nối hạ tầng giao thông, thúc đẩy liên kết vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và phục vụ trực tiếp cho hoạt động của sân bay quốc tế Long Thành trong tương lai gần.
Phát biểu tại hội nghị, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Vũ Hồng Văn cho biết thời gian qua, Đồng Nai đã đạt được nhiều kết quả tích cực về kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, một số chỉ tiêu tăng trưởng vẫn chưa đồng đều, trong khi hạ tầng giao thông và đô thị phát triển chưa tương xứng với tiềm năng. Công tác quy hoạch và quản lý đầu tư xây dựng còn tồn tại những hạn chế nhất định, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ hơn với TP.HCM để thúc đẩy tiến độ.
Về sân bay Long Thành, Bí thư Vũ Hồng Văn lưu ý cảng hàng không này có vị trí chiến lược, không chỉ là cửa ngõ giao thương quốc tế, mà còn là trung tâm lan tỏa phát triển toàn vùng Đông Nam Bộ. Khi dự án này bước vào giai đoạn khai thác (dự kiến năm 2026), hệ thống giao thông kết nối giữa TP.HCM và Đồng Nai phải được hoàn thiện đồng bộ để tránh tình trạng “nghẽn cổ chai”, làm suy giảm hiệu quả đầu tư.
Theo UBND tỉnh Đồng Nai, hai địa phương hiện có hơn 45 điểm giao thông kết nối, gồm 14 tuyến hiện hữu, 13 tuyến đang thi công và 18 tuyến nằm trong quy hoạch. Hệ thống đường bộ hiện chịu áp lực rất lớn, đặc biệt trên quốc lộ 1 và quốc lộ 51, đòi hỏi sớm được mở rộng và bổ sung thêm cầu, tuyến mới.
“Nếu kết nối hạ tầng không đồng bộ, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội phát triển”, Bí thư Tỉnh uỷ nói và khẳng định, Đồng Nai cam kết hành động cụ thể, tạo đột phá trong phát triển hạ tầng, đặc biệt là các tuyến giao thông liên kết trực tiếp với TP.HCM.
Hiện TP.HCM và Đồng Nai đang phối hợp cùng các bộ, ngành triển khai hàng loạt dự án giao thông trọng điểm quốc gia như: cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, các tuyến Vành đai 3, Vành đai 4, cầu Cát Lái, cầu Long Hưng, và tuyến đường sắt đô thị nối Thủ Thiêm – Long Thành. Đây đều là các công trình có ý nghĩa chiến lược, không chỉ phục vụ giao thông mà còn tạo ra không gian phát triển liền mạch, hiện đại giữa hai trung tâm kinh tế lớn.
Ngoài 9 tuyến xe buýt liên tỉnh với hơn 500 chuyến mỗi ngày, hai địa phương dự kiến mở thêm tuyến buýt xanh kết nối trực tiếp đến sân bay Long Thành, phục vụ hành khách và người lao động. Đồng thời, nhiều dự án quy mô lớn cũng đang được đẩy nhanh tiến độ, gồm cầu Cát Lái (tổng vốn hơn 20.500 tỷ đồng), cầu Long Hưng (11.700 tỷ đồng), cầu Phú Mỹ 2, cùng tuyến metro Bến Thành – Suối Tiên kéo dài đến sân bay Long Thành dài hơn 41 km, vốn đầu tư khoảng 60.000 tỷ đồng.
Đặc biệt, cả TP.HCM và Đồng Nai cùng thống nhất phối hợp nghiên cứu tuyến tàu điện ngầm Tân Sơn Nhất – Long Thành, coi đây là trục giao thông xương sống kết nối hai sân bay quốc tế, đồng thời đề xuất Trung ương sớm đầu tư tuyến quốc lộ 51C nhằm giảm tải cho khu vực trung tâm và hình thành mạng lưới giao thông liên vùng hiện đại.
Phát biểu tại buổi làm việc, Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang đánh giá cao sự chủ động và tinh thần hợp tác của Đồng Nai trong việc thúc đẩy các dự án liên kết vùng. Ông cho rằng để các dự án giao thông trọng điểm được triển khai hiệu quả, hai địa phương cần nhìn thẳng vào những vướng mắc thực tế, trong đó nổi bật là vấn đề giải phóng mặt bằng và chênh lệch đơn giá bồi thường đất đai.
“Hai địa phương cần thẳng thắn trao đổi, cùng chia sẻ khó khăn để tìm ra giải pháp chung, mở ra sự hợp tác thực chất và mang lại hiệu quả”, Bí thư Trần Lưu Quang nhấn mạnh.
Có thể thấy, sự thống nhất giữa TP.HCM và Đồng Nai trong việc phát triển các dự án giao thông trọng điểm được xem là bước tiến quan trọng trong chiến lược liên kết vùng kinh tế phía Nam, đặc biệt khi sân bay Long Thành sắp đi vào khai thác.
Khi các tuyến đường cao tốc, metro và tàu điện ngầm được hoàn thiện, thời gian di chuyển giữa TP.HCM và Long Thành sẽ được rút ngắn đáng kể, tạo điều kiện cho phát triển đô thị vệ tinh, logistics và dịch vụ hàng không.
Các phương án đường sắt metro kết nối Tân Sơn Nhất và Long Thành
Cũng trong ngày hôm nay, UBND TP.HCM vừa trình Chính phủ báo cáo tổng thể về các phương án kết nối giữa hai sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) và Long Thành (Đồng Nai) thông qua hệ thống đường sắt đô thị.
Theo quy hoạch hiện hành đã được phê duyệt, thành phố xác định bốn phương án khả thi, trong đó phương án kết hợp tuyến metro số 2 và đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành được đánh giá là thuận lợi nhất, có thể triển khai sớm và mang lại hiệu quả kết nối cao nhất.
Theo UBND TP.HCM, với các quy hoạch hiện hành đã được cấp thẩm quyền phê duyệt, việc kết nối giữa hai sân bay có thể được thực hiện thông qua 4 phương án khác nhau. Phương án thứ nhất là kết nối thông qua tuyến metro số 2 (đoạn Tham Lương – Bến Thành, Bến Thành – Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành. Phương án thứ hai là kết nối bằng metro số 6 kết hợp với đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành. Phương án thứ ba là kết nối qua metro số 4, metro số 2 và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành. Cuối cùng, phương án thứ tư là kết nối qua mạng lưới metro số 2 (Tham Lương – Bến Thành), metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên, kéo dài đến Đồng Nai), metro số 2 của tỉnh Đồng Nai và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành.
Sau khi phân tích ưu nhược điểm của từng phương án, UBND TP.HCM cho rằng phương án kết nối thông qua metro số 2 và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành là khả thi nhất trong giai đoạn hiện nay. Phương án này tận dụng được hạ tầng metro đang triển khai, có vị trí thuận lợi trong quy hoạch tổng thể giao thông đô thị và có thể sớm triển khai trong thời gian tới.
Về hình thức đầu tư, UBND TP.HCM cho biết các tuyến metro số 2, 4 và 6 đều nằm trong danh mục dự án được xác định tại Nghị quyết 188 của Quốc hội, với lộ trình đầu tư chia làm hai giai đoạn: 2026 – 2030 và 2031 – 2035, dự kiến hoàn thành toàn bộ mạng lưới trước năm 2035. Riêng tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) được đặt mục tiêu hoàn thành trước năm 2032. Các dự án này chủ yếu thực hiện theo hình thức đầu tư công, sử dụng ngân sách trung ương, ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Đối với tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành, cả Bộ Xây dựng và UBND TP.HCM đều thống nhất đề xuất triển khai theo hình thức đầu tư công, giao TP.HCM làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án. Bộ Xây dựng cũng đã báo cáo và kiến nghị Thủ tướng giao thành phố chủ trì, nhằm bảo đảm tính đồng bộ trong quy hoạch và điều phối tiến độ giữa các địa phương liên quan.
Hiện đã có một số tập đoàn trong và ngoài nước quan tâm tới dự án kết nối đường sắt đô thị giữa hai sân bay này. Trong đó, Tập đoàn Trường Hải (Thaco) đề xuất đầu tư kết nối metro số 2 (Tham Lương – Bến Thành, Bến Thành – Thủ Thiêm) và đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành theo hình thức đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao). Thành phố đã có chủ trương cho phép Thaco nghiên cứu chi tiết và sớm báo cáo kết quả để triển khai thực tế.
Ngoài ra, Tập đoàn Xây dựng Thái Bình Dương (Trung Quốc) cũng gửi đề xuất đầu tư tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành kết hợp với metro số 6, với ba phương án triển khai theo thứ tự ưu tiên: đầu tư công và tham gia tổng thầu EPC; đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) loại hợp đồng BT; hoặc hợp đồng “chìa khóa trao tay”. Thành phố đã làm việc với nhà đầu tư này để xem xét khả năng hợp tác trong nghiên cứu một số tuyến đường sắt đô thị và các dự án hạ tầng giao thông chiến lược, trong đó có tuyến Thủ Thiêm – Long Thành.
Từ kết quả nghiên cứu, UBND TP.HCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương ưu tiên đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến metro số 2 (đoạn Bến Thành – Tham Lương, Bến Thành – Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành. Thành phố cũng đề xuất tiếp tục đầu tư tuyến metro số 6 để hình thành hành lang vận tải kết nối hai sân bay, góp phần giảm tải giao thông qua khu vực trung tâm TP.HCM.
Thủ tướng Chính phủ đã giao UBND TP.HCM khẩn trương chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai triển khai các thủ tục cần thiết như điều chỉnh quy hoạch tỉnh, báo cáo Hội đồng nhân dân thống nhất cơ quan chủ quản, cơ quan có thẩm quyền của dự án… theo đúng chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. Sau khi các quy hoạch liên quan đến tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành được phê duyệt, TP.HCM sẽ phối hợp với các bộ ngành liên quan để trình cấp có thẩm quyền xem xét, bổ sung tuyến đường sắt này vào danh mục dự án dự kiến kèm theo Nghị quyết 188.
UBND TP.HCM cũng kiến nghị Thủ tướng cho phép thành phố được chủ động nghiên cứu phương án đầu tư, làm việc với các nhà đầu tư và nhà thầu có năng lực để triển khai theo hình thức đối tác công tư, nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả cao nhất.