Những vũ khí do Việt Nam sản xuất gây bất ngờ với thế giới năm 2025

Những năm gần đây, Việt Nam liên tục giới thiệu nhiều khí tài mới do các đơn vị nghiên cứu trong nước phát triển, sản xuất và hiện đại hóa. Điều này không chỉ cho thấy tiềm lực khoa học – công nghệ quốc phòng ngày càng nâng cao mà còn phản ánh tầm nhìn dài hạn trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, vùng trời, vùng biển của Tổ quốc.

Đặc biệt, trong năm 2025, có nhiều sản phẩm quốc phòng “Make in Vietnam” gây ấn tượng mạnh với công chúng và giới chuyên gia. Các nhóm khí tài này thể hiện rõ năng lực cơ động, mức độ sẵn sàng chiến đấu cũng như khả năng thích ứng với các yêu cầu tác chiến hiện đại của nền quốc phòng Việt Nam.

Trong chiến tranh hiện đại, phương tiện bay không người lái (UAV) xuất hiện ngày càng phổ biến do chi phí thấp, dễ chế tạo và dễ mua bán trên thị trường. Thậm chí, nhiều thiết bị dân dụng cũng có thể được cải biến nhanh chóng để phục vụ mục đích quân sự.

Nhờ khả năng trinh sát hiệu quả, UAV có thể bay thấp, kích thước nhỏ, khiến radar khó phát hiện, đồng thời truyền trực tiếp hình ảnh và tọa độ về trung tâm điều khiển, giúp đối phương xác định mục tiêu và hiệu chỉnh hỏa lực một cách nhanh chóng.

Đáng lưu ý, nhiều loại UAV còn được trang bị bom, tên lửa hoặc được sử dụng theo phương thức cảm tử, tạo ra mối đe dọa mang tính bất đối xứng: một phương tiện giá rẻ có thể phá hủy khí tài trị giá hàng triệu USD hoặc tấn công vào các hạ tầng chiến lược, gây tác động trực tiếp đến an ninh quốc gia.

Vì vậy, việc nghiên cứu và sản xuất các loại khí tài chống UAV trở thành yêu cầu cấp bách nhằm bảo đảm năng lực phòng thủ và khả năng thích ứng trong môi trường tác chiến hiện đại.

Tại Triển lãm 80 năm hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ở Hà Nội vừa qua, một trong những điểm nhấn thu hút sự quan tâm lớn là UAV tầm xa đa năng VU-MALE do Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội Viettel nghiên cứu.

VU-MALE là dòng UAV tầm xa cấp chiến lược, có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ như trinh sát, chỉ thị mục tiêu theo thời gian thực, trinh sát điện tử, chuyển tiếp thông tin và mang vũ khí tấn công nhờ khả năng mang đa tải.

UAV này có thể hoạt động liên tục hơn 24 giờ, phù hợp nhiều loại địa hình – từ đất liền, biên giới đến biển đảo – ngay cả trong điều kiện khí tượng phức tạp.

Về thông số, VU-MALE có sải cánh 17 m, dài 8,5 m, trọng lượng cất cánh tối đa 1.500 kg và tải mang tối đa 500 kg. Tốc độ hành trình dao động 140–180 km/h, tốc độ tối đa 200 km/h, trần bay 10 km.

Trong bối cảnh UAV ngày càng trở thành phương tiện phổ biến trong chiến tranh hiện đại, việc tự chủ trong các hệ thống chống UAV có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tổ hợp VUC5 phiên bản rút gọn do Việt Nam nghiên cứu, chế tạo, có khả năng trinh sát, phát hiện, nhận dạng, định hướng và gây nhiễu UAV.

Hệ thống được tích hợp trên xe bán tải, có khả năng triển khai – thu hồi nhanh chóng, phù hợp bảo vệ các mục tiêu trọng yếu.

VCU5 - EMP là tổ hợp trinh sát, gây nhiễu UAV cấp chiến thuật, tích hợp phân hệ xung điện tử. Tổ hợp này có vai trò bảo vệ các khu vực trọng yếu, phân hệ xung điện tử được tích hợp trên xe tải quân sự, triển khai thu hồi nhanh chóng, thích hợp với tác chiến hiện đại.

VCU5 phiên bản EMP sở hữu khả năng gây nhiễu bằng sóng vô tuyến và chế áp bằng xung điện từ, làm rơi UAV đối phương và vô hiệu hóa các thiết bị chống tác chiến điện tử. Điểm đặc biệt là khả năng dùng vi sóng phá hủy mạch điện UAV – một đặc tính hiếm gặp ở các tổ hợp chế áp điện tử truyền thống.

Hệ thống được tích hợp trên xe tải quân sự, duy trì tính cơ động và phù hợp tác chiến hiện đại.

Hệ thống radar là trái tim của lá chắn phòng không, đóng vai trò phát hiện, theo dõi mục tiêu bay (máy bay, tên lửa, UAV, đạn pháo) bằng sóng vô tuyến, cung cấp dữ liệu chính xác cho các hệ thống phòng thủ khác như tên lửa, pháo phòng không để đánh chặn, tạo thành một "tấm lưới" vô hình bảo vệ không phận khỏi các mối đe dọa từ trên cao.

Radar hoạt động như "mắt" và "tai", giúp xác định vị trí, hướng đi, tốc độ của mục tiêu, biến thông tin thành hành động đánh chặn kịp thời, là nền tảng không thể thiếu trong phòng thủ hiện đại.

Radar bắt thấp VRS-2DM do Viettel phát triển đảm nhiệm vai trò trọng yếu trong tác chiến phòng không. Hệ thống thực hiện nhiệm vụ cảnh giới và cung cấp đầy đủ thông tin mục tiêu – cự ly, phương vị, độ cao, vận tốc, hướng di chuyển – cho các tổ hợp tên lửa phòng không.

Sự xuất hiện của VRS-2DM góp phần nâng cao năng lực giám sát vùng trời, đặc biệt đối với các mục tiêu bay thấp.

Radar 3 tọa độ VRS-MRS là hệ thống radar đa nhiệm hiện đại, có khả năng cảnh giới tầm trung và dẫn đường hiệu quả.

Điểm đáng chú ý của radar này là giao diện mở, cho phép kết nối linh hoạt với các hệ thống thu thập và xử lý thông tin cấp trên, phục vụ cơ chế tác chiến phòng không phân cấp – hợp nhất.

Trong dàn khí tài quốc phòng “Make in Vietnam”, tổ hợp tên lửa bờ Trường Sơn (VCS-01) là một trong những sản phẩm tiêu biểu nhất. Tổ hợp do Việt Nam nghiên cứu, thiết kế và chế tạo, gồm: xe chỉ huy chiến đấu, xe radar, xe bệ phóng, xe vận chuyển – nạp đạn và các loại tên lửa đối hạm có tầm bắn khác nhau.

Tổ hợp có nhiệm vụ quan sát mặt biển, thu thập – xử lý thông tin, lựa chọn mục tiêu và thực hiện đòn đánh trong điều kiện tác chiến hiện đại. VCS-01 được đưa vào biên chế Hải quân từ năm 2024, trang bị tên lửa VSM-01A Sông Hồng với tầm bắn 80 km.

Hệ thống có khả năng triển khai rất nhanh: mất 10 phút để sẵn sàng phóng, nạp lại trong 40 phút và radar hoạt động trong 25 phút. Với khả năng cơ động cao, VCS-01 có thể triển khai tại bất kỳ khu vực bờ biển nào, tạo nên mạng lưới phòng thủ chống hạm có chiều sâu.

Tên tổ hợp và tên tên lửa mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc: núi và sông kết hợp, thể hiện ý chí bảo vệ biển trời và lãnh thổ Tổ quốc.

Đi cùng VCS-01 là UAV cảm tử VU-C2 – loại phương tiện có thể bay lượn trinh sát lâu dài, sau đó lao xuống tiêu diệt mục tiêu khi cần. Sự xuất hiện của VU-C2 đánh dấu bước phát triển mới trong năng lực tác chiến phi đối xứng của Việt Nam, phù hợp xu hướng chiến tranh hiện đại khi UAV cảm tử trở thành một trong những phương tiện có hiệu quả cao.

Năm 2025, tổ hợp tên lửa phòng không S-125-VT – bản hiện đại hóa của S-125M – chính thức lộ diện. Tổ hợp có khả năng cơ động, độ tin cậy cao và phù hợp yêu cầu tác chiến hiện nay.

Đạn 5V27/5V27-VT/TLĐK-35 sử dụng động cơ nhiên liệu rắn hai tầng đẩy, phóng từ bệ nghiêng và chấp hành điều khiển từ đài điều khiển. Tên lửa có khả năng tiêu diệt nhiều loại mục tiêu: máy bay chiến đấu siêu thanh, máy bay vận tải, máy bay ném bom, UAV, tên lửa hành trình và mục tiêu mặt đất hoặc mặt nước.

Trong các nhiệm vụ huấn luyện – diễn tập, S-125-VT luôn đạt thành tích xuất sắc, khẳng định chất lượng hiện đại hóa.

Xe pháo tự hành PTH 152 là phương tiện nổi bật nâng cao hỏa lực tầm xa cho lực lượng mặt đất. Đây là dòng pháo hạng nặng, thiết kế nhằm triển khai nhanh, yểm trợ hỏa lực tầm xa và tác chiến cơ động.

Pháo trang bị nòng 152 mm, hệ thống máy tính đạn đạo, điều khiển hỏa lực, tác chiến điện tử; súng phòng không tự động 12,7 mm; cảnh báo laser; lựu khói; liên lạc và hệ thống cung cấp nguồn. Độ chính xác đạt góc tà ≤ 0,1 mil, góc hướng ≤ 0,6 mil; tốc độ bắn ≥ 4 phát/phút; kíp chiến đấu 5 người; khối lượng 34 tấn; tốc độ hành quân trên 70 km/h.

Xe bọc thép XTC-02 – dòng APC mới – được giới thiệu trong năm 2025, có thiết kế thân vỏ giáp chắc chắn và khoang chở quân riêng biệt. Kết cấu xe chia thành ba khu vực: khoang lái, khoang chiến đấu và khoang quân, phù hợp điều kiện địa hình Việt Nam.

Vũ khí chính gồm súng máy 12,7 mm NSV và súng 7,62 mm PKT. Hệ thống điều khiển hỏa lực có khả năng theo dõi – tiêu diệt mục tiêu khi đang cơ động, tác chiến cả ngày và đêm. Xe trang bị hệ thống phòng hộ hóa học – phóng xạ, cảnh báo laser, chữa cháy tự động và phóng lựu đạn khói.

XTC-02 có kíp vận hành 3 người, chở 9 binh sĩ; trọng lượng 12,7 tấn; dài 7.185 mm, rộng 2.760 mm, cao 2.255 mm; khoảng sáng gầm 400 mm.

Xe chiến đấu bộ binh XCB-01 do Tổng cục Công nghiệp quốc phòng sản xuất, Nhà máy Z189 chế tạo trên khung gầm BMP-1 nhưng đã được cải tiến toàn diện.

Xe được trang bị pháo nòng trơn 73 mm, súng phòng không 12,7 mm, súng đại liên 7,62 mm và tên lửa chống tăng B72. Tổ hợp kính ngắm đa kênh thế hệ mới cho phép phát hiện mục tiêu tới 2.000 m trong mọi điều kiện thời tiết.

Hệ thống cảnh báo laser (LWR) sẽ tự động kích hoạt lựu đạn khói, che chắn xe khỏi các thiết bị ngắm bắn sử dụng laser. Xe sử dụng giáp thép kết hợp composite, có hệ thống chữa cháy tự động và phòng hộ sinh hóa hạt nhân (NPC).

Toàn bộ hệ thống vũ khí và tổ hợp kính ngắm trên XCB-01 đều được nghiên cứu trong nước, nhiều thành phần đã được nội địa hóa.

Có thể thấy, những khí tài “Make in Vietnam” được giới thiệu trong năm 2025 không chỉ là thành quả của quá trình tích lũy trí tuệ, nguồn lực và kinh nghiệm mà còn là biểu tượng của ý chí tự cường dân tộc trong lĩnh vực khoa học – công nghệ quân sự.

Sự hiện diện của những vũ khí này trên các tuyến nhiệm vụ góp phần quan trọng vào quá trình hiện đại hóa quân đội Việt Nam, nâng cao khả năng tác chiến, tạo thế chủ động trong bảo vệ độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia.