Đó là tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu. Theo lời ông, trong tháng Tư các chuyên viên của Hạm đội Thái Bình Dương sẽ bắt đầu nghiên cứu khu vực, bao gồm cả quần đảo Kuril, theo hướng bố trí căn cứ hải quân Nga tại đó.
"Hiện giờ đang thực thi kế hoạch tái trang bị cho các đơn vị hỗn hợp và nhóm quân tại quần đảo Kuril. Trong năm nay ở đây sẽ bố trí các tổ hợp tên lửa bờ biển "Bal", "Bastion" cũng như các máy bay không người lái thế hệ mới "Eleron-3". Trong tháng Tư, các thủy thủ của Hạm đội Thái Bình Dương sẽ hành quân vào cuộc thám hiểm kéo dài ba tháng ở vùng các đảo thuộc chuỗi đảo Kuril. Mục tiêu chính là khám phá những khả năng triển vọng lập căn cứ dành cho Hạm đội Thái Bình Dương".
Tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng chắc hẳn không thể không gây chú ý cả ở Nhật lẫn ở Hoa Kỳ. Điều khiến Nhật Bản lo lắng hơn cả, là chủ thể quân sự mới liệu có triển khai ở Nam Kuril hay không. Còn Hoa Kỳ vẫn xem châu Á-Thái Bình Dương là khu vực chiến lược quan trọng, hẳn sẽ tiếp nhận tin tạo lập căn cứ hải quân Nga tại Kuril như là một thách đố.
Ở hàng đầu, kế hoạch tăng cường khả năng quốc phòng ở Kuril là gắn với đà phát triển khả năng quân sự của Nhật Bản — ông Leonid Ivashov Chủ tịch Học viện các vấn đề địa chính trị nhận xét.
"Nếu loại trừ vũ khí hạt nhân, thì người Nhật sẽ vượt trội về khả năng tác chiến so với nhóm quân của chúng ta ở Quân khu Viễn Đông và Hạm đội Thái Bình Dương. Có dữ liệu cho thấy rằng người Nhật đang làm việc không chỉ về công nghệ tên lửa, kể cả chương trình không gian, mà còn suy tính về chương trình hạt nhân. Tôi nghĩ rằng họ sẽ tiếp tục phát triển các loại hình vũ khí tiên tiến. Có thể trong đó có hạt nhân, mặc dù họ sẽ làm trong bí mật".
Mong muốn củng cố khả năng phòng thủ của quần đảo Kuril gắn với thực tế là trong quan hệ với Nhật-Nga không đủ sự tin cậy, — ông Alexey Podberezkin Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quân sự-chính trị thuộc trường MGIMO nêu đánh giá.
"Các nước thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương những năm gần đây đều tăng nhanh mức chi tiêu quân sự. Qua hơn 10 năm họ đã tăng gấp đôi khoản kinh phí này. Và một số nước xúc tiến mạnh việc xây dựng lực lượng hải quân. Không rõ họ sẽ hành xử như thế nào trong trường hợp bùng phát căng thẳng về tham vọng chủ quyền, mà những mâu thuẫn như vậy thì ở khu vực này đang sẵn có. Tôi không nghĩ rằng sự việc sẽ dẫn đến xung đột quân sự công khai, nhưng trong dư luận đang nói tới viễn cảnh đó. Còn về căn cứ Hải quân Nga tại Kuril, thì trước hết, câu hỏi này chưa được quyết định dứt khoát. Thứ hai, giữa chúng ta với Nhật Bản có ranh giới hàng hải lớn, các hoạt động quân sự đang tiến hành trên cả hai bên biên giới, trong khi thiếu vắng biện pháp xây dựng lòng tin. Việc chúng ta và Nhật Bản chưa ký kết Hiệp ước hòa bình, không có quan hệ láng giềng thân thiện bình thường, hiển nhiên là bất thường.
Lẽ ra chuẩn mực phải là hợp tác quân sự-kỹ thuật. Chúng ta và người Nhật đã nói không chỉ một lần về vấn đề này nhưng làm được rất ít", — chuyên viên Podberezkin nhận xét.
Tháng 12 năm 2015 Nga bắt tay xây dựng và đổi mới cơ sở hạ tầng của các thị trấn quân sự trên các đảo Iturup và Kunashir. Đang chờ đợi là trong tháng Tư năm nay tại đó cũng sẽ bắt đầu cuộc tập trận-huấn luyện kéo dài ba tháng của Hạm đội Thái Bình Dương của Nga.
