Người Nhật gửi gắm hy vọng vào sự giúp đỡ của Mỹ để đáp trả các thách thức này. Sau đây là bài của Sputnik về nội dung này.
Quần đảo Kuril hay "lãnh thổ phía Bắc"
"Tại Quân khu phía Đông, Nga tiến hành các cuộc tập trận quân sự Vostok. Ở vùng lãnh thổ phía bắc (Nhật gọi như vậy quần đảo Kuril - Ed.), Nga tiếp tục triển khai các đơn vị quân đội và tăng cường hoạt động quân sự", - Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Taro Kono tuyên bố khi công bố Sách trắng - báo cáo thường niên về tình trạng quốc phòng của đất nước.
Người Nhật lo ngại về việc Nga đã triển khai các hệ thống tên lửa Bal và Bastion trên quần đảo Iturup và Kunashir vào mùa thu năm 2016.
Một yếu tố đáng báo động khác là Nga và Trung Quốc đang mở rộng quan hệ quân sự. Nhật Bản nhắc nhở về một thỏa thuận 5 năm trước khi Bắc Kinh đã mua lại hệ thống tên lửa phòng không S-400.
“Các cuộc tập trận Nga-Trung ở vùng Biển Nhật Bản là mối đe dọa nghiêm trọng đối với tiềm năng phòng thủ của đất nước. Hơn nữa, máy bay chiến đấu của Nga đã vi phạm không phận của chúng ta vào tháng 6 và tháng 7”, - các tác giả của Sách Trắng chỉ ra.
Sách trắng cũng đề cập đến những thay đổi tích cực. Các tác giả không nói cụ thể, nhưng lưu ý đến đóng góp cá nhân của Thủ tướng Shinzo Abe vào việc cải thiện quan hệ với Matxcơva.
Những mối đe dọa thật và tưởng tượng
Tuy nhiên, cũng như vào những năm trước, vấn đề lớn nhất của Tokyo là Trung Quốc và Bắc Triều Tiên.
Bộ trưởng Kono giải thích:
"Bắc Kinh đang gia tăng nhanh chóng chi tiêu cho quân sự, đang triển khai các vũ khí trên biển và trên không, đang gia tăng hoạt động gần quần đảo Senkaku. CHDCND Triều Tiên sở hữu các tên lửa đạn đạo, mà Nhật Bản nằm trong bán kính hành động, điều đó cho thấy rằng, nước này đang tăng cường sức mạnh công nghệ".
Sách Trắng kêu gọi tăng chi tiêu quốc phòng. Các nhà phân tích cho rằng, 45 tỷ USD được phân bổ cho ngành quốc phòng là không đủ để chống lại các mối đe dọa đó.
Trong Sách trắng Quốc phòng năm nay, Mỹ- nước đồng minh của Nhật xếp vị trí số 1.
"Sự hiện diện và sự sẵn sàng chiến đấu của quân đội Hoa Kỳ tại Nhật Bản đảm bảo hoạt động đầy đủ của liên minh quân sự Mỹ-Nhật. Hợp tác với Washington vẫn là một công cụ răn đe quan trọng trong khu vực", - Bộ Quốc phòng nhấn mạnh.
Kế hoạch trước mắt của quân đội Nhật Bản là tạo ra hệ thống theo dõi tình hình trong không gian, và thành lập một tổ hợp để ngăn chặn các cuộc tấn công mạng.
Đồng minh truyền thống
Mối đe dọa từ phía Nga cũng đã được đề cập đến trong Sách Trắng Quốc phòng Nhật Bản được công bố vào những năm trước. Nhưng, trước đây, mối đe dọa này không thu hút sự chú ý lớn như vậy. Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, các chuyên gia nói lên ý kiến rằng, Nhật Bản có cách tiếp cận khác tới chủ đề này vì đã có những thay đổi trong nhóm các tác giả biên soạn Sách trắng.
"Tân Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Taro Kono đã công bố Sách trắng Quốc phòng năm nay. Trước đó, ông đã giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao, ông đã giám sát đối thoại với Nga và đã nhiều lần nhấn mạnh “sự gắn kết về mặt tinh thần” với người Nga. Nhưng, xét theo lời hùng biện của Sách trằng, "sự gắn kết đó" không giúp được gì. Matxcơva vẫn được coi là mối đe dọa", - Trung tướng nghỉ hưu Evgeny Buzhinsky, CEO Trung tâm PIR của Nga, nói với Sputnik.
Trong cuộc đàm phán với Sergey Lavrov, Taro Kono đã mấy lần đề xuất sáng kiến thiết lập sự kiểm soát riêng đối với Kunashir và Iturup. Và trước thềm Hội nghị thượng đỉnh, ông đã quả quyết rằng, "Bộ Ngoại giao Nhật Bản ủng hộ mạnh mẽ các sáng kiến hòa bình của các quốc gia về “lãnh thổ phía bắc”.
Mùa đông năm ngoái, "diều hâu của Nhật Bản" - như ông Kono được gọi ở Tokyo - đã gây ra một vụ scandal. Ông đã tuyên bố rằng, Nga nên bồi thường liên quan đến quần đảo Nam Kuril và chỉ sau đó mới có thể ký hiệp ước hòa bình về kết quả Chiến tranh thế giới thứ hai.
Lời tuyên bố của Kono đã gây bất ngờ không chỉ cho Matxcơva. Các nhà ngoại giao Nhật Bản đã nói rằng, trái lại, họ sẵn sàng từ bỏ quyền đòi bồi thường liên quan đến quần đảo này. Bản thân Thủ tướng Shinzo Abe Abe đã phải can thiệp. Ông cho biết rằng, tại các cuộc gặp với Tổng thống Nga, hai bên không bao giờ nêu lên vấn đề bồi thường.
Điều đáng chú ý là đối với ông Abe, việc giải quyết cuộc tranh chấp lâu dài với Nga là một trong những nhiệm vụ chính trong nhiệm kỳ chức vụ thủ tướng. Và Matxcơva cũng muốn ký kết thỏa thuận hòa bình với Tokyo, như ông Vladimir Putin nhấn mạnh. Tuy nhiên, Nhật Bản phải công nhận chủ quyền của Nga đối với các đảo.
Quyền nghi ngờ
Khi giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao, ông Kono đã chủ trương mở rộng liên minh chiến lược với Washington. Theo ý kiến của Rafael Sattarov, chuyên gia về vấn đề đối ngoại, hiện đang sống ở Mỹ, Taro Kono sẽ tiếp tục thực hiện chính sách này với tư cách là Bộ trưởng Quốc phòng.
"Trong Sách trắng có nhiều lời lẽ khâm phục Hoa Kỳ. Kết luận chính: Người Mỹ vẫn là niềm hy vọng chính của Nhật Bản để chống lại hầu hết các mối đe dọa. Bản báo cáo của ông Kono nhắc nhở với Washington rằng, người Nhật dựa vào Hoa Kỳ", - ông Sattarov nói với Sputnik.
Chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Nga (RISS), Tiến sĩ Andrei Gubin cho rằng, không chỉ trong Sách trắng, mà cả trong cách tiếp cận chung của người Nhật đến vấn đề phòng thủ, lập trường của Mỹ chiếm ưu thế.
“Về mặt chiến lược, ở vùng Viễn Đông, Nga đang đối mặt Hoa Kỳ chứ không phải Nhật Bản. Sau khi Nhật Bản và Mỹ ký kết hiệp ước an ninh năm 1960, Tokyo đã mất độc lập trong lĩnh vực quốc phòng. Vị trí của Washington không thể lay chuyển ngay cả ngày nay. Điều đó gây sự lo ngại của Nga, đặc biệt khi hai bên đang đàm phán về một hiệp ước hòa bình", - nhà phân tích chính trị nói với Sputnik.
Theo ông Gubin, việc Nga đang tăng cường sự hiện diện quân sự ở vùng Thái Bình Dương, trong khu vực quần đảo Kuril và bán đảo Kamchatka là điều khá tự nhiên.
“Chương trình hiện đại hóa nhóm quân Nga ở khu vực này là một phần của chương trình tái vũ trang cho quân đội, hải quân và không quân của đất nước. Trên quần đảo Kuril, các công việc này đã bắt đầu vào năm 2010, và hoạt động này không nhằm chống lại Nhật Bản. Dưới thời Liên Xô, quần đảo Kuril đã là một tiền đồn phòng thủ, và bây giờ chúng tôi đang quay trở lại với điều đó", - chuyên gia nói.
Ngoài ra, Tokyo lên kế hoạch triển khai các hệ thống Aegis của Mỹ trên lãnh thổ nước mình. Các hệ thống này sẽ nhắm vào ai? Đây cũng là một mối đe dọa đối với Matxcơva.
"Nếu Aegis được triển khai ở Okinawa, Nga có thể tin người Nhật tuyên bố rằng, hệ thống này chỉ chống lại Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên. Nhưng, nếu Aegis được triển khai ở Hokkaido, thì việc củng cố biên giới Nga có vẻ hoàn toàn hợp lý", - chuyên gia kết luận.
