https://kevesko.vn/20221116/san-xuat-chip-chat-ban-dan-va-vi-the-dang-len-cua-viet-nam-trong-cuoc-choi-ty-do-19333916.html

Sản xuất chip, chất bán dẫn và vị thế đang lên của Việt Nam trong cuộc chơi tỷ đô

Sản xuất chip, chất bán dẫn và vị thế đang lên của Việt Nam trong cuộc chơi tỷ đô

Sputnik Việt Nam

Khi thế giới thiếu hụt nguồn cung chip, ngành sản xuất chip - chất bán dẫn, phát triển công nghiệp vi mạch trở thành cuộc đua khốc liệt của các nước lớn, việc... 16.11.2022, Sputnik Việt Nam

2022-11-16T21:00+0700

2022-11-16T21:00+0700

2022-11-16T23:33+0700

việt nam

chip điện tử

sản xuất

công nghệ

chuyên gia

tác giả

quan điểm-ý kiến

kinh tế

https://cdn.img.kevesko.vn/img/07e6/0b/10/19336342_0:190:3072:1918_1920x0_80_0_0_b0812a242adfec41d39a6a67a0aec3aa.jpg

Trên bản đồ sản xuất chip toàn cầu với các ông lớn như Intel (Mỹ), Samsung (Hàn Quốc), TSMC (Đài Loan), liệu có nên chờ đợi sự xuất hiện của một tên tuổi Việt Nam như Viettel hay FPT sau đại diện Z181 từng cung ứng chất bán dẫn cho các nước Đông Âu thời Chiến tranh Lạnh?Vị thế đang lên của Việt Nam trong chuỗi cung ứng chip toàn cầuHai nhà nghiên cứu Lê Phan và Nguyễn Hải Thanh thuộc Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) vừa có bài bình luận đăng trên East Asia Forum về bước tiến của Việt Nam trong chuỗi cung ứng chip toàn cầu.Samsung chuẩn bị sản xuất lưới bóng chíp bán dẫn tại Việt Nam. Hôm 5/8/2022, Tổng Giám đốc Samsung Electronics (Hàn Quốc) Roh Tae-Moon trong cuộc hội kiến với Thủ tướng Phạm Minh Chính đã công bố khoản đầu tư trị giá 850 triệu đô la Mỹ để sản xuất linh kiện bán dẫn tại tỉnh Thái Nguyên.Như Sputnik thông tin trước đó, ông Roh nói với Thủ tướng Việt Nam rằng, tập đoàn Hàn Quốc đã chuẩn bị các điều kiện để sản xuất thử các sản phẩm lưới bóng chíp bán dẫn và sẽ sản xuất đại trà từ tháng 7/2023 tại nhà máy Samsung Electro-Mechanics Việt Nam tại Thái Nguyên.Đồng thời, doanh nghiệp cũng dự kiến khánh thành Trung tâm R&D tại Hà Nội vào cuối năm 2022, đầu năm 2023, đây cũng là trung tâm R&D của tập đoàn không chỉ cho Việt Nam mà còn cho cả khu vực Đông Nam Á.Theo các nhà kinh tế của CIEM, khoản đầu tư này của Samsung sẽ đưa Việt Nam trở thành một trong bốn quốc gia - cùng với Hàn Quốc, Trung Quốc và Hoa Kỳ - sản xuất chất bán dẫn cho nhà sản xuất chip nhớ lớn nhất thế giới.Cần nhắc lại rằng, theo IC Insights trước đó thống kê, Samsung Electronics, SK Hynix và Micron Technology nắm giữ tổng cộng 94% thị phần bộ nhớ DRAM toàn cầu năm 2021. Trong đó, Samsung Electronics vẫn là nhà cung cấp DRAM lớn nhất thế giới vào năm ngoái, với doanh thu đạt gần 41,9 tỷ USD, chiếm 44% thị phần toàn cầu.Không phải “tay chơi mới”Thực tế, Việt Nam không phải là một quốc gia chỉ mới gia nhập ngành công nghiệp bán dẫn.Nhà máy bán dẫn đầu tiên của đất nước, Z181 (hay Công ty TNHH một thành viên Điện tử Sao Mai hiện nay của Bộ Quốc phòng), được thành lập vào năm 1979 để sản xuất, nghiên cứu phát triển các vật liệu và linh kiện bán dẫn xuất khẩu sang Khối phía Đông (các nước Đông Âu) trong thời Chiến tranh Lạnh.Tuy nhiên, sự sụp đổ của Liên Xô và lệnh cấm vận thương mại sau đó đã chấm dứt nỗ lực đáng trân trọng đầu tiên của Việt Nam với nhà máy Z181 trong việc phát triển năng lực sản xuất chất bán dẫn. Tuy nhiên, theo hai nhà nghiên cứu Viện CIEM, mong muốn tham gia vào chuỗi cung ứng ngành công nghiẹp bán dẫn toàn cầu vẫn tồn tại ở Việt Nam.Việc tham gia vào chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn có nghĩa là tham gia vào thị trường toàn cầu được dự báo sẽ đạt 1,4 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2029 với tốc độ tăng trưởng gộp hàng năm là 12%.Tham gia vào cuộc đua sản xuất chất bán dẫn cũng sẽ giúp tăng cường năng lực, kỹ năng và trình độ chuyên môn ở cấp địa phương, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp công nghệ cao liên quan và nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất điện tử của Việt Nam.Chất bán dẫn cũng là một vấn đề có liên quan mật thiết đến an ninh quốc gia. Sự phụ thuộc vào nguồn chip nhập khẩu khiến các cơ sở hạ tầng quan trọng của quốc gia dễ bị gián đoạn chuỗi cung ứng và tiềm ẩn rủi ro về phần mềm độc hại.Tuy vậy, họ cho rằng, Hà Nội đã áp dụng một chiến lược hai ngạnh để giảm bớt tính dễ bị tổn thương của nền kinh tế đất nước, lợi ích quốc gia trước các mối đe dọa bên ngoài này.Theo đó, Việt Nam vừa khéo léo duy trì tính trung lập về ngoại giao trong bối cảnh xung đột địa chính trị vừa dần dần củng cố năng lực nội tại ở cả ba giai đoạn của chuỗi cung ứng ngành công nghiệp bán dẫn - thiết kế chip, sản xuất mặt trước và lắp ráp, thử nghiệm.Chip được sản xuất như thế nào?Chip là cuộc chơi tốn kém hàng tỷ đô, sản xuất chip là quy trình vô cùng phức tạp, đầy khó khăn.Như đã biết, chip bán dẫn bắt đầu từ khối tinh thể silicon hình trụ, được cắt gọn thành từng tấm wafer mỏng và tráng lớp vật liệu nhạy sáng, sau đó liên tục được phơi trước những tia sáng có tạo hình nhất định.Mạch điện và linh kiện được in lên bề mặt cảm quang của tấm silicon bằng cách chiếu tia sáng về phía tấm nền silicon (wafer) qua một đĩa thủy tinh được vẽ sẵn sơ đồ. Quá trình này được gọi là quang khắc.Những phần không tiếp xúc ánh sáng được loại bỏ bằng chất hóa học để tạo mạch điện tử. Mỗi đĩa thủy tinh có thể in một lớp mạch lên wafer, một số chip cần tới 70 lớp mạch.Các wafer sau đó được cắt để tạo ra những chip riêng lẻ. Chip hiện đại rất phức tạp nên không thể chế tạo thủ công, do đó, Việt Nam sẽ cần chiến lược dài hơi và đầu tư rất lớn. Đặc biệt, khi toàn bộ máy móc liên quan đến quá trình làm chip phụ thuộc vào số ít các công ty trên thế giới.Vì sao các công ty đa quốc gia đổ hàng tỷ đô la vào hệ sinh thái bán dẫn của Việt Nam?Trong bài viết của mình ngày 15/11, theo hai chuyên gia của Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), chính sách phát triển công nghiệp và công nghệ của Việt Nam luôn dành ưu đãi cao nhất cho các dự án công nghệ cao.Trong đó có thể tính đến các ưu đãi như giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn thuế doanh thu và miễn giảm tiền thuê đất. Năm 2020, khi các công ty công nghệ tiếp tục rút khỏi Trung Quốc, Việt Nam đã thành lập một nhóm công tác đặc biệt để thu hút đầu tư vào công nghệ cao bằng cách đưa ra các ưu đãi tùy chỉnh ngoài những quy định của luật hiện hành.Các lãnh đạo Chính phủ Việt Nam cũng đã gặp gỡ người đứng đầu doanh nghiệp, CEO, giám đốc điều hành của hàng loạt gã khổng lồ công nghệ toàn cầu để khuyến khích đầu tư vào chất bán dẫn tại Việt Nam.Dù vậy, những ưu đãi hào phóng không phải là lý do duy nhất khiến các công ty đa quốc gia đổ hàng tỷ đô la vào hệ sinh thái bán dẫn của Việt Nam.Một lợi thế của Việt Nam so với các nước láng giềng trong khu vực là nguồn nhân lực -tài năng kỹ thuật trẻ với chi phí tương đối thấp hơn. Hơn 40% sinh viên tốt nghiệp cao đẳng và đại học của Việt Nam đang theo học chuyên ngành khoa học và kỹ thuật, Việt Nam nằm trong số 10 quốc gia có nhiều sinh viên tốt nghiệp kỹ thuật nhất.Cụm sản xuất phía bắc của Việt Nam chỉ cách Thâm Quyến, trung tâm sản xuất của Trung Quốc, 12 giờ lái xe. Điều đó đảm bảo sự gián đoạn chuỗi cung ứng tối thiểu cho những ông lớn muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng xuống phía nam.Việt Nam cũng tự hào là một trong những nền kinh tế mở hàng đầu thế giới với 15 hiệp định thương mại tự do (FTA), môi trường kinh doanh ngày càng cải thiện và một chính phủ tương đối ổn định với các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội rõ ràng.Đây là điều tốt trong bối cảnh ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng trên tất cả các giai đoạn của chuỗi cung ứng. Synopsys — công ty hàng đầu về thiết kế chip — đang chuyển hoạt động đầu tư và đào tạo kỹ thuật từ Trung Quốc sang Việt Nam.Hay như gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc, Amkor Technology, cũng đã ký một thỏa thuận vào năm 2021 để thành lập nhà máy sản xuất chất bán dẫn trị giá 1,6 tỷ USD tại tỉnh Bắc Ninh.“Ông trùm” khác của ngành công nghệ thế giới - Intel gần đây đã đầu tư thêm 475 triệu đô la Mỹ vào nhà máy lắp ráp và thử nghiệm tại Việt Nam để sản xuất bộ vi xử lý lõi.Việt Nam nên làm gì?Tương tự, các tập đoàn công nghệ quan trọng của Việt Nam cũng đã tung ra các dòng chất bán dẫn cấp thấp của riêng mình cho nhiều ứng dụng. Những dự án như vậy đang đặt nền móng cho nhiều khoản đầu tư hơn nữa sắp tới vào ngành công nghiệp chip, vi mạch bán dẫn của đất nước.Bước tiếp theo của Việt Nam chính là vượt lên trên chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài để hội nhập sâu rộng các công ty đa quốc gia vào nền kinh tế của mình. Những điểm yếu về môi trường đầu tư của đất nước như cơ sở hạ tầng còn đôi phần lạc hậu, thực thi quyền sở hữu trí tuệ còn kém, thủ tục hành chính rườm rà, mạng lưới nhà cung cấp hạn chế hay tình trạng lao động thiếu kỹ năng đang được khẩn trương giải quyết.Đặc biệt, thỏa thuận đào tạo thiết kế chip gần đây giữa Synopsys và Khu công nghệ cao TP.HCM là một bước tiến đáng hoan nghênh theo hướng này.Một ví dụ khác là chương trình phát triển nhà cung cấp phụ trợ trong nước của Samsung được đồng tổ chức với Bộ Công Thương cũng đã giúp nhiều doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực và có khả năng cạnh tranh quốc tế mạnh mẽ hơn.Tuy nhiên, điều Việt Nam cần tránh là cố gắng chọn cho được “người chiến thắng” để đạt năng lực chủ quyền trong lĩnh vực bán dẫn.Theo hai nhà nghiên cứu của Viện CIEM, việc bảo vệ các doanh nghiệp nội đặc biệt là nhóm các đơn vị nhà nước khỏi sự cạnh tranh của các đại diện nước ngoài trong khi trợ cấp cho hoạt động của họ chỉ khiến việc sử dụng nguồn lực trong nước không hiệu quả.Chính sách phát triển ngành công nghiệp chip, chất bán dẫn của Việt Nam nên tập trung vào việc tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh cho phép tất cả “cùng chiến thắng”, trao cơ hội công bằng cho cả doanh nghiệp nước ngoài và nội địa của Việt Nam đều phát triển mạnh mẽ.

https://kevesko.vn/20221115/viet-nam-co-co-hoi-thanh-trung-tam-phat-trien-chip-vi-mach-ban-dan-cua-khu-vuc-19293911.html

https://kevesko.vn/20221111/viettel-fpt-san-xuat-chip-thanh-cong-viet-nam-du-suc-phat-trien-nganh-vi-mach-ban-dan-19231371.html

https://kevesko.vn/20221101/bat-ngo-con-chip-iot-y-te-dau-tien-cua-fpt-viet-nam-san-xuat-thanh-cong-chip-vi-mach-19015916.html

https://kevesko.vn/20221019/viettel-quyet-tam-san-xuat-chip-vmc-se-tao-ra-nhung-thiet-bi-vu-khi-gi-cho-viet-nam-18709563.html

https://kevesko.vn/20221018/viet-nam-hoan-toan-du-nang-luc-san-xuat-chip-chat-ban-dan-18684849.html

https://kevesko.vn/20220818/viet-nam-can-lam-gi-de-tan-dung-co-hoi-trong-cuoc-dua-chip-toan-cau-17192827.html

2022

tin thời sự

vn_VN

việt nam, chip điện tử, sản xuất, công nghệ, chuyên gia, tác giả, quan điểm-ý kiến, kinh tế