Nếu dính chiến tranh thương mại, Việt Nam khó tăng trưởng 8%
© Ảnh : NGỌC DƯƠNG
Đăng ký
Nếu dính chiến tranh thương mại, Việt Nam khó đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% năm 2025.
Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng cho rằng, Chính phủ đã chuẩn bị các kịch bản, cũng đã tìm cách vận động để tránh thương chiến, nhưng nếu Việt Nam bị Mỹ đánh thuế cũng khó mà tránh khỏi sụt giảm tăng trưởng.
Đã tìm cách vận động để tránh thương chiến
Trình bày quan điểm tại phiên thảo luận tổ chiều 14/2, đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị) nêu góp ý cho Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên.
Nói về mục tiêu tăng trưởng 8% cho năm nay, ông Đồng nhắc lại lần gần nhất Việt Nam đạt tăng trưởng kinh tế trên 8% là gần 30 năm trước, vào năm 1997.
Sau giai đoạn đó, tốc độ tăng trưởng của Việt Nam chậm lại và từ đó đến nay chưa bao giờ đạt tốc độ cao như vậy.
Tiếp đó, năm 2022, Việt Nam có được tăng trưởng trên 8%, nhưng theo ông Đồng, đó là do sau 2 năm Covid-19.
“Đến năm 2023 ngay sau đó chúng ta chỉ tăng trưởng 5%. Như vậy, có thể thấy mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025 và sau đó, tăng trưởng hai con số từ năm 2026 là thách thức rất lớn”, vị đại biểu bày tỏ.
Với thế giới, ông Đồng cho rằng, Việt Nam vẫn là quốc gia có vị trí địa chính trị quan trọng nhưng rất khó tiên liệu năm 2025 Việt Nam có bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại thế giới hay không.
"Chính phủ đã chuẩn bị các kịch bản, cũng đã tìm cách vận động để tránh thương chiến, nhưng nếu Việt Nam bị Mỹ đánh thuế cũng khó mà tránh khỏi sụt giảm tăng trưởng", ông Hà Sỹ Đồng lưu ý.
Áp lực thuế đè nặng lên doanh nghiệp và ngành thuế, hải quan
Để đạt mức tăng trưởng 8%, Chính phủ đề xuất rằng: Trường hợp cần thiết cho phép điều chỉnh bội chi ngân sách Nhà nước lên mức khoảng 4-4,5% GDP để huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển.
Nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài có thể đến ngưỡng hoặc vượt ngưỡng cảnh báo khoảng 5% GDP.
Đối với việc này, theo ông Đồng, tiết kiệm chi ngân sách được thì tốt, nhưng nếu không được mà phải tăng thu hoặc bội chi, nợ công thì “cần hết sức cân nhắc”.
“Bởi nhìn vào nguồn tăng thu thì hiện nay, việc thu ngân sách đang đè nặng áp lực lên doanh nghiệp và cả ngành thuế, hải quan”, ông Đồng nêu rõ.
Điển hình như vấn đề chậm hoàn thuế các ngành gỗ, cao su, sắn… khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu kiệt quệ…
Ngoài ra, việc chậm sửa đổi ngưỡng thuế thu nhập cá nhân; ép thu thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết dù những giao dịch này không liên quan gì đến giao dịch vay vốn bị đánh thuế… là vấn đề cần được quan tâm, rà soát, đánh giá lại.
Ông bộc bạch rằng, có nghe doanh nghiệp phản ánh vài năm gần đây, thuế và hải quan chịu áp lực thu quá lớn dẫn đến các trường hợp thu bất hợp lý.
“Cái này có thể giúp thu được ngân sách trong ngắn hạn, nhưng sẽ không kích thích được doanh nghiệp đầu tư, phát triển”, vị đại biểu góp ý.
Về nguồn bội chi và nợ công, thì hiện các biện pháp vay nợ sẽ khiến mặt bằng lãi suất tăng, càng gây khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân khi vay vốn ngân hàng
Tất cả những vấn đề trên cho thấy, lý tưởng nhất là Việt Nam không bị dính thương chiến và có thể tiết kiệm chi để tăng đầu tư công, không phải tăng thu hay vay nợ. Chỉ khi đó, mục tiêu tăng trưởng 8% mới có thể đạt được.
“Trường hợp dính thương chiến, mục tiêu tăng trưởng 8% khó có thể đạt được, khi đó mới cần các biện pháp tăng bội chi hay vay nợ”, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh.
Trên cơ sở đó, ông đề nghị Chính phủ tập trung tiết kiệm để có nguồn lực đầu tư công, không bội chi hay vay nợ khi chưa cần thiết.
“Tức là phải coi việc tăng thu, nâng bội chi và trần nợ công là giải pháp ứng phó khi Việt Nam bị dính vào chiến tranh thương mại, chứ không phải là giải pháp để đạt tăng trưởng 8%”, ông Hà Sỹ Đồng góp ý chân thành.
Ông Đồng cũng đề nghị hoàn thiện thể chế, pháp luật, đặc biệt quan tâm cải cách hệ thống tư pháp, không hình sự hóa quan hệ dân sự, kinh tế để doanh nghiệp mở rộng đầu tư.
Trong nhóm giải pháp về thúc đẩy đầu tư công thì nên tập trung vào chi đầu tư cho hạ tầng giao thông, hạ tầng công nghệ, cho chuyển đổi số trong Chính phủ, từ đó mới giúp tăng trưởng trong các năm sau nữa.
Ông cho rằng, các khoản chi không mang tính đầu tư chỉ giúp tăng trưởng nhanh ở năm chi ra thôi, còn sau đó sẽ không mang lại ý nghĩa cho các năm sau.
Còn về lâu dài, giải pháp quan trọng vẫn là cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, nhưng đây là vấn đề bị ách tắc từ nhiều năm nay, vẫn chưa được triển khai.
“Thậm chí, có phản ánh độc quyền nhà nước có xu hướng tăng trong thời gian gần đây, nên cần đẩy nhanh cổ phần hóa để thu hút nguồn lực đầu tư của xã hội”, theo ông Đồng.
Tăng trưởng 2025 có thể vượt xa hơn 8%
Trả lời về vấn đề này, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, việc đặt mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm 2025 là nội dung Chính phủ đã họp và đưa ra nhiều giải pháp.
Thực tế, mức tăng trưởng năm 2024 đạt 7,09% là rất cao, và còn rất nhiều dư địa, tiềm năng chưa được khai thác hết.
Ông Phớc cho biết, năm 2024, Việt Nam đối mặt nhiều khó khăn như thiên tai, tình hình bất ổn của thế giới, còn trong nước đầu tư công giải ngân chậm.
“Vì thế nếu giải quyết được những vấn đề này sẽ còn dư địa để phát huy và thúc đẩy tăng trưởng đạt trên 8%”, Phó Thủ tướng nói.
Đề cập những yếu tố tác động đến tăng trưởng, ông Phớc kể đến sản xuất, tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu, song ông nhấn mạnh 2 vấn đề quan trọng nhất là đầu tư và xuất khẩu.
Về đầu tư, Phó Thủ tướng nhấn mạnh đầu tư công và cho biết,những năm gần đây, đầu tư công tăng liên tục. Năm 2025, đầu tư công bố trí tăng lên so với năm 2024 khoảng 108.000 tỷ đồng, cộng với vượt thu ngân sách khoảng 331.000 tỷ đồng. Sau khi trích cho phần cải cách tiền lương, còn khoảng hơn 158.000 tỷ để bổ sung vào đầu tư của năm 2025.
“Như vậy, đầu tư năm 2025 xấp xỉ gần 900.000 tỷ đồng. Đây là động lực thúc đẩy, kéo các nguồn đầu tư khác để tạo động lực tăng trưởng”, Phó Thủ tướng cho biết.
Đặc biệt, Phó thủ tướng đề cập đến giải pháp hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông với mục tiêu hoàn thành thêm 1.000 km đường cao tốc trong năm nay, để đến 2030 đạt 5.000 km đường cao tốc.
Về đường sắt, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hơn 67 tỷ USD, dự kiến nối xuống tận Cà Mau; thúc đẩy tuyến đường sắt từ TP.HCM xuống Cần Thơ để kết nối với các cảng; và 3 tuyến đường sắt phía bắc kết nối với Trung Quốc… Đây đều là những yếu tố được kỳ vọng sẽ thúc đẩy đầu tư và tăng trưởng GDP.
“Mức tăng trưởng của Việt Nam không chỉ đạt 8% mà có thể vượt xa hơn nữa”, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã đề ra các giải pháp về chuyển đổi mô hình tăng trưởng của nền kinh tế theo hướng dựa vào công nghệ và chuyển đổi số.
