Việt Nam có thời chỉ có 38 tỉnh, tỉnh nào có thể bị sáp nhập?

© Sputnik / Anton Denisov / Chuyển đến kho ảnhQuang cảnh thành phố Nha Trang của Việt Nam
Quang cảnh thành phố Nha Trang của Việt Nam - Sputnik Việt Nam, 1920, 20.02.2025
Đăng ký
Việt Nam có thời kỳ chỉ có 38 tỉnh, thành. Hãy cùng điểm lại những lần sáp nhập, chia tách tỉnh, thành của Việt Nam kể từ khi thống nhất đất nước năm 1975 đến nay.
GS.TS Trần Ngọc Đường đánh giá việc nghiên cứu sáp nhập một số tỉnh, thành, bỏ chính quyền trung gian cấp huyện là chủ trương hợp lý, đây cũng là thời điểm chín muồi để thực hiện trước Đại hội XIV và chắc chắn cũng đã được nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng.

Nhìn lại những lần sáp nhập tỉnh, thành ở Việt Nam

Quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Kết luận 126 về nội dung nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện), sáp nhập một số tỉnh, thành phố gây chú ý.
Thông tin tổng hợp của Bộ Nội vụ về quản lý địa giới hành chính các cấp được công bố năm 2017 cho thấy, sau khi thống nhất đất nước vào tháng 4/1975, Việt Nam có 72 đơn vị hành chính cấp tỉnh, trong đó, miền Bắc có 25 đơn vị, miền Nam có 47 đơn vị.
Đến tháng 12 năm 1975, Quốc hội Việt Nam khóa X đã ra nghị quyết bãi bỏ cấp khu, giải thể khu tự trị, hợp nhất đơn vị hành chính, sáp nhập nhiều tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ.
Đến đầu năm 1976, Việt Nam thực hiện việc sáp nhập trên diện rộng trải dài từ Bắc Trung Bộ đến các tỉnh Tây Nam Bộ và Tây Nguyên. Khi đó, cả nước chỉ còn 38 đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Năm 1978, Quốc hôi phê chuẩn việc mở rộng địa giới Hà Nội, sáp nhập thêm 5 huyện, tách tỉnh Cao Lạng thành hai tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn, Việt Nam khi đó có 39 tỉnh, thành.
Cờ Việt Nam và Đảng Cộng sản - Sputnik Việt Nam, 1920, 19.02.2025
Quyết định táo bạo của Việt Nam
Năm 1979, Việt Nam có 40 đơn vị hành chính sau khi mở Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo, được xem là tương đương một tỉnh.
10 năm sau, năm 1989, Việt Nam có 44 tỉnh thành, đặc khu, gồm 40 tỉnh, 3 thành phố và đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo, Thời điểm này, tỉnh Bình Trị Thiên được tách ra làm ba tỉnh là Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế; tỉnh Nghĩa Bình được tách ra thành Quảng Ngãi và Bình Định; tỉnh Phú Khánh được tách ra thành tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa.
Năm 1991, Việt Nam lúc này có 53 tỉnh, thành. Nhiều tỉnh được nhập lại trước đó như Hà Sơn Bình lại được tách thành Hà Tây và Hòa Bình, Hà Nam Ninh thành Nam Hà và Ninh Bình, Nghệ Tĩnh thành Nghệ An và Hà Tĩnh, Bà Rịa – Vũng Tàu được thành lập trên cơ sở ba huyện tách từ tỉnh Đồng Nai hợp nhất với đặc khu Vũng Tàu Côn Đảo (giải thể đặc khu), tỉnh Thuận Hải chia ra để tái lập tỉnh Bình Thuận và Ninh Thuận.
Năm 1997, Việt Nam chia tách Bắc Thái thành Bắc Kạn và Thái nguyên, Hà Bắc thành Hà Giang và Bắc Ninh, Nam Hà được tách thành Hà Nam và Nam Định, Hải Hưng tách ra thành Hải Dương và Hưng Yên, Quảng Nam – Đà Nẵng được chia thành tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng (trực thuộc Trung ương), Sông Bé tách thành Bình Dương và Bình Phước. Cả nước có 61 tỉnh, thành.
Năm 2004, Việt Nam tiếp tục tách thêm ba tỉnh gồm Đắk Lắk tách ra làm Đắk Nông và Đắk Lắk, tỉnh Cần Thơ tách thành Hậu Giang và thành phố Cần Thơ (trực thuộc Trung ương), Lai Châu được tách thành tỉnh Lai Châu và tỉnh Điện Biên, nâng số đơn vị hành chính cấp tỉnh lên thành 64.
Năm 2008, Quốc hội đã thông qua nghị quyết sáp nhập tỉnh Hà Tây, 4 xã của Hòa Bình và huyện Mê Linh của tỉnh Vĩnh Phúc vào thành phố Hà Nội, cả nước còn 63 tỉnh, thành phố.
Từ đó đến nay, Việt Nam có 63 tỉnh, thành phố, 57 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, TP.HCM và Cần Thơ. Trong đó, TP. Huế được đổi từ tỉnh Thừa Thiên – Huế thành thành phố trực thuộc trung ương năm 2024.
Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, tính đến tháng 6/2024, báo cáo của Bộ Nội vụ cho thấy nước ta có 705 đơn vị hành chính cấp huyện (523 huyện, 46 quận, 51 thị xã, 84 thành phố thuộc tỉnh và một thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương).
Cùng với đó, Việt Nam có 10.595 đơn vị hành chính cấp xã (8.192 xã, 1.784 phường, 619 thị trấn).

Những tỉnh thành nào có thể bị sáp nhập?

Nghị quyết số 1211/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết 27 năm 2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Theo đó, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính thì tiêu chuẩn của các tỉnh miền núi, vùng cao từ 900.000 người trở lên, diện tích từ 8.000 km2 trở lên; tỉnh các vùng, miền khác từ 1,4 triệu người trở lên, diện tích từ 5.000 km2 trở lên.
Số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 9 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất là 1 thành phố hoặc 1 thị xã.
Về tiêu chuẩn của thành phố trực thuộc trung ương: Dân số từ 1 triệu người trở lên, diện tích từ 1.500 km2 trở lên. Số đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc có từ 9 đơn vị trở lên.
Tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện từ 60% trở lên, trong đó có ít nhất là hai quận; đã được công nhận là đô thị loại đặc biệt hoặc loại I hoặc khu vực dự kiến thành lập thành phố trực thuộc trung ương đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại đặc biệt hoặc loại I.
Các thành viên tham dự tấp huấn viết bài thu hoạch thể hiện rõ sự tiếp thu sâu sắc các Luật An ninh mạng và Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước - Sputnik Việt Nam, 1920, 28.11.2024
Bộ Nội vụ đề nghị Bộ Công an xử lý người tung tin về sáp nhập các tỉnh thành
Năm 2019, Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố kết quả tổng điều tra dân số cho thấy, 10 tỉnh của Việt Nam có dân số ít nhất hiện nay dao động từ 314 ngàn người đến hơn 730 ngàn người gồm Bắc Kạn, Lai Châu, Cao Bằng, Kon Tum, Ninh Thuận, Điện Biên, Đắk Nông, Quảng Trị, Lào Cai, Hậu Giang…
10 tỉnh, thành phố có diện tích tự nhiên nhỏ, không đạt chuẩn như Bắc Ninh 822,7km2; tỉnh Hà Nam 860,5km2; tỉnh Hưng Yên 926km2; tỉnh Vĩnh Phúc 1.238,6km2; TP Đà Nẵng 1.285,4km2; tỉnh Ninh Bình 1.378,1km2; TP Cần Thơ 1.409km2; tỉnh Vĩnh Long 1.475km2; tỉnh Thái Bình 1.570,5km2; tỉnh Nam Định 1.652km2.
Năm 2021 khi Bộ Nội vụ được giao chủ trì xây dựng nghị quyết về tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, 20 địa phương này cũng đã được đưa vào “tầm ngắm” có thể bị sáp nhập do không đạt tiêu chuẩn về diện tích, dân số.

Chuyên gia: Sáp nhập một số tỉnh, bỏ cấp huyện là phù hợp

Bình luận về việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư mới đây yêu cầu nghiên cứu định hướng sáp nhập một số tỉnh, thành, bỏ cấp huyện, GS.TS Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đánh giá, đây là quyết định “phù hợp” và trước Đại hội 14 của Đảng cũng là thời điểm chín muồi để thực hiện việc này.
Trả lời báo chí ngày hôm nay, GS. Đường nhấn mạnh, mô hình tổ chức chính quyền trên thế giới chú trọng xây dựng chính quyền hai đầu mạnh là tỉnh mạnh và cơ sở (xã, phường) mạnh.
Chính quyền trung gian ở giữa do chính quyền tỉnh đưa về một khu vực hoặc vùng nào đó thuộc một vài xã, phường để đại diện chính quyền tỉnh quản lý ở khu vực, cơ sở đó. Đây cũng là mô hình chính quyền tiến bộ, hiện đại hiện nay.
Để đánh giá việc lợi, hại khi bỏ cấp huyện cần tiếp tục nghiên cứu làm rõ, nhưng bước đầu cũng sẽ có nhiều thuận lợi.
Ông phân tích, thứ nhất, sẽ tạo ra không gian tương đối rộng hơn để phát triển kinh tế xã hội mà không bó hẹp trong một huyện nào đó. Từ đó tạo ra môi trường rộng lớn hơn để thu hút tiềm năng, tiềm lực phát triển.
Bỏ cấp huyện cũng là thực hiện đúng chủ trương của Đảng là tinh giản để giảm tầng trung gian, tăng ngân sách cho Nhà nước, bớt chi phí cho bộ máy của quận, huyện hiện nay cũng rất nhiều.
Thành phố Hà Nội - Sputnik Việt Nam, 1920, 28.02.2024
Nhiều tỉnh, thành ở Việt Nam tự nguyện sáp nhập các huyện xã theo diện khuyến khích
Tiếp đó, trong điều kiện phát triển như vũ bão thì việc quản lý nhà nước từ tỉnh đến cơ sở là xã phường thuận lợi hơn nhiều khi công nghệ thông tin phát triển.
“Nếu bỏ cấp trung gian - cấp huyện - sẽ bỏ được việc phân cấp, phân quyền qua cấp huyện mà sẽ phân cấp, phân quyền thẳng từ cấp tỉnh xuống cấp xã, phường. Bỏ được một khâu trung gian đó sẽ giúp môi trường quản lý thông thoáng hơn, thuận lợi hơn”, - GS. Trần Ngọc Đường lưu ý.
Còn đối với việc nghiên cứu sáp nhập một số tỉnh, thành, ông cho rằng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Trung ương cũng đã có nghiên cứu, và có thể, sẽ không còn 63 tỉnh, thành như hiện nay nữa mà sẽ nghiên cứu sáp nhập một số tỉnh, thành lại để tạo ra thế mạnh cho vùng, liên kết vùng tốt hơn.
Nhắc lại việc có thời kỳ Việt Nam chỉ có 38 tỉnh, thành, ông Đường cho biết, có thể sẽ còn gom nhỏ hơn nữa để tạo ra vùng có thế mạnh liên kết với nhau.
Ông tin tưởng Bộ Chính trị, Trung ương Đảng đã có nghiên cứu nhưng sẽ phải làm từng bước.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала