https://kevesko.vn/20250930/viet-nam-co-the-lam-chu-cong-nghe-lo-hat-nhan-module-nho-vao-nam-2040-38667158.html
Việt Nam có thể làm chủ công nghệ lò hạt nhân module nhỏ vào năm 2040
Việt Nam có thể làm chủ công nghệ lò hạt nhân module nhỏ vào năm 2040
Sputnik Việt Nam
Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đang xây dựng kế hoạch phát triển lò phản ứng hạt nhân module nhỏ (SMR), với mục tiêu vận hành 8-10 tổ máy trước năm 2035 và... 30.09.2025, Sputnik Việt Nam
2025-09-30T21:50+0700
2025-09-30T21:50+0700
2025-09-30T21:50+0700
việt nam
thông tin
phản ứng
lò phản ứng
khoa học
năng lượng hạt nhân
doanh nghiệp
https://cdn.img.kevesko.vn/img/07e9/09/1e/38668179_0:150:1437:958_1920x0_80_0_0_49a5e00430df8cdd4d04efd86ebb3526.jpg
Nghị quyết 70/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu từng bước làm chủ công nghệ điện hạt nhân. Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, nơi vận hành lò phản ứng hạt nhân duy nhất của Việt Nam trong hơn 40 năm qua, được giao vai trò trung tâm trong việc thực hiện mục tiêu này.Tập trung phát triển lò phản ứng hạt nhân module nhỏTS. Cao Đông Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, cho biết để đáp ứng yêu cầu mới, Viện sẽ chuyển hướng từ mô hình nghiên cứu – sản xuất sang nghiên cứu – đào tạo – thực hành, nhằm từng bước làm chủ và nội địa hóa công nghệ hạt nhân, bắt đầu từ lò phản ứng module nhỏ.Theo ông Vũ, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt hiện là cơ sở duy nhất trong nước có khả năng đảm nhận vai trò đào tạo, huấn luyện toàn diện về lò phản ứng hạt nhân. Tuy nhiên, mô hình tổ chức hiện tại vẫn thiếu linh hoạt, nguồn lực đào tạo bị phân tán, gây khó khăn cho việc chuẩn bị nhân lực cho các dự án trọng điểm như Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Công nghệ hạt nhân ở Đồng Nai, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, và lò phản ứng module nhỏ.Để khắc phục hạn chế này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ đạo Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam phối hợp với Viện Nghiên cứu hạt nhân xây dựng "Đề án thành lập Trung tâm Nghiên cứu, Đào tạo thực hành hạt nhân Quốc gia" trên cơ sở tái cấu trúc, sáp nhập Viện Nghiên cứu hạt nhân (Đà Lạt) và Trung tâm Đào tạo hạt nhân (Hà Nội). Trung tâm mới vẫn trực thuộc Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam.Mục tiêu của đề án là định vị lại vai trò của Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, phát triển nơi đây thành trung tâm đào tạo thực hành, nghiên cứu chuyên biệt và đổi mới sáng tạo hạt nhân dân sự. Việc này nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước và hướng tới làm chủ các công nghệ chiến lược, đặc biệt là lò phản ứng module nhỏ — xu hướng chung trên thế giới hiện nay.Mô hình lò phản ứng module nhỏ có công suất dưới 300 MW điện mỗi tổ máy, nhỏ hơn nhiều so với lò truyền thống (1.000–1.600 MW/tổ máy). Ưu điểm của SMR là áp dụng công nghệ an toàn thụ động hoàn toàn, đối lưu tự nhiên, tự làm mát lõi lò mà không cần nguồn điện ngoài. Hơn nữa, chi phí và thời gian đầu tư lò nhỏ cũng được rút ngắn, với tính linh hoạt cao, dễ mở rộng và phù hợp với lưới điện nhỏ.Tuy nhiên, theo chuyên gia, công nghệ lò module nhỏ có nhược điểm là đang trong giai đoạn vừa nghiên cứu, vừa thử nghiệm và kiểm chứng. Trong khi đó, lò phản ứng truyền thống đã được thế giới kiểm chứng hơn 70 năm, nên hầu hết khuyết điểm đã dần được khắc phục.Chuyên gia cho biết, lò phản ứng module nhỏ (SMR) đã được Chính phủ đưa vào danh mục 11 công nghệ chiến lược quốc gia. Đây chính là cơ hội để phát triển. Để có thể tự chủ được về mặtcông nghệ, trước mắt Việt Nam phải hợp tác với một hoặc một số nước có công nghệ nguồn nhằm lắp đặt một tổ máy phục vụ nghiên cứu, tìm hiểu công nghệ.Trên cơ sở đó, Việt Nam sẽ đầu tư để phát triển và làm chủ công nghệ vào khoảng năm 2040. Ước tính trước năm 2035, Việt Nam sẽ có 8-10 tổ máy SMR, và đến năm 2045 sẽ đạt khoảng 30-35 tổ máy. Viện Nghiên cứu hạt nhân sẽ tham gia nghiên cứu công nghệ và đào tạo nhân lực từ giai đoạn đầu của các dự án này.Bên cạnh mục tiêu đào tạo và nghiên cứu, Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt cũng có nhiệm vụ sản xuất thuốc phóng xạ phục vụ y học. Hiện lò cung cấp khoảng 1.000–1.500 Ci thuốc phóng xạ mỗi năm cho 23/40 khoa Y học hạt nhân trên toàn quốc, vượt xa thời điểm mới vận hành vào năm 1984.Trong giai đoạn Covid-19, khi việc nhập khẩu bị gián đoạn, lò đã hoạt động cường độ cao trên 4.500 giờ/năm, đáp ứng gần 100% nhu cầu trong nước về thuốc phóng I-131 điều trị các bệnh lý tuyến giáp. Tuy vậy, áp lực và nhu cầu ngày càng cao khi số lượng khoa y học hạt nhân ở các bệnh viện ngày một tăng lên.Năm 2027, lò phản ứng mới thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Công nghệ hạt nhân ở Đồng Nai sẽ được phê duyệt và triển khai xây dựng. Lò mới có công suất 10 MW, gấp 20 lần lò cũ, giải quyết vấn đề nguồn cung dược phẩm phóng xạ và hỗ trợ các chương trình nghiên cứu quy mô lớn. Định hướng từ nay tới 2035, chức năng sản xuất sẽ dần được chuyển giao cho trung tâm mới này.Bài học 40 năm vận hành Lò phản ứng hạt nhân Đà LạtTS. Cao Đông Vũ cho biết, Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị đặt ra mục tiêu hướng tới tự chủ toàn bộ nguồn năng lượng, trong đó điện hạt nhân được xác định là một trong những trụ cột quan trọng. Kinh nghiệm tích lũy trong hơn 40 năm vận hành an toàn Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đã giúp ông và các đồng nghiệp rút ra nhiều bài học quý giá cho con đường phát triển ngành hạt nhân của đất nước.Thứ nhất, đảm bảo an toàn phải được đặt lên hàng đầu, thông qua việc thiết lập một hệ thống pháp quy chặt chẽ, cùng cơ chế giám sát độc lập, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.Thứ hai, cần phát triển nguồn nhân lực hạt nhân chất lượng cao bằng cách phối hợp đào tạo tại các trường đại học trong nước và Trung tâm nghiên cứu, đào tạo thực hành quốc gia. Chương trình đào tạo phải được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế, kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và thực hành, đồng thời tăng cường hợp tác sâu rộng với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cùng các đối tác quốc tế.Thứ ba, phải từng bước tiến tới làm chủ công nghệ hạt nhân, khởi đầu từ lò phản ứng nghiên cứu, tiếp đến là lò phản ứng hạt nhân module nhỏ, và cuối cùng là tham gia toàn diện vào chuỗi cung ứng điện hạt nhân.Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp hạt nhân, đặc biệt là điện hạt nhân, chúng ta vẫn còn khoảng cách khá lớn so với chuẩn quốc tế. Khoảng trống lớn nhất hiện nay nằm ở việc thiếu kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng, vận hành và quản lý các nhà máy điện hạt nhân quy mô lớn.Bên cạnh đó, hệ thống đào tạo thực hành trong nước vẫn chưa được đồng bộ hóa, và sự kết nối giữa nghiên cứu – sản xuất – doanh nghiệp trong lĩnh vực hạt nhân còn nhiều hạn chế. Việc làm chủ các công nghệ then chốt cũng như chuỗi cung ứng trong nước vẫn là một thử thách lớn đối với ngành.Theo ông Vũ, để lấp đầy những khoảng trống này, cần tập trung xây dựng một Trung tâm nghiên cứu và đào tạo thực hành quốc gia, đồng thời đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm thúc đẩy chuyển giao công nghệ.Bên cạnh đó, việc phát triển các doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi cung ứng thiết bị và dịch vụ cũng là yêu cầu cấp thiết. Kinh nghiệm từ những quốc gia đã đi trước cho thấy, đây chính là con đường hiệu quả để từng bước thực hiện nội địa hóa, đồng thời xây dựng một nền công nghiệp hạt nhân phát triển bền vững cho Việt Nam.
https://kevesko.vn/20250531/viet-nam-co-the-lam-thu-lo-phan-ung-hat-nhan-co-nho-36434818.html
https://kevesko.vn/20250218/viet-nam-tinh-toan-cac-lo-phan-ung-hat-nhan-co-nho-ha-tinh-co-the-duoc-lua-chon-34572325.html
https://kevesko.vn/20250217/nha-may-dien-hat-nhan-o-viet-nam-se-duoc-iaea-giam-sat-chat-34561243.html
https://kevesko.vn/20250206/8-noi-o-viet-nam-co-the-xay-nha-may-dien-hat-nhan-34384013.html
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
tin thời sự
vn_VN
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Việt Nam
moderator.vn@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
việt nam, thông tin, phản ứng, lò phản ứng, khoa học, năng lượng hạt nhân, doanh nghiệp
việt nam, thông tin, phản ứng, lò phản ứng, khoa học, năng lượng hạt nhân, doanh nghiệp
Nghị quyết 70/2025 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu từng bước làm chủ công nghệ điện hạt nhân. Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, nơi vận hành lò phản ứng hạt nhân duy nhất của Việt Nam trong hơn 40 năm qua, được giao vai trò trung tâm trong việc thực hiện mục tiêu này.
Tập trung phát triển lò phản ứng hạt nhân module nhỏ
TS. Cao Đông Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, cho biết để đáp ứng yêu cầu mới, Viện sẽ chuyển hướng từ mô hình nghiên cứu – sản xuất sang nghiên cứu – đào tạo – thực hành, nhằm từng bước làm chủ và nội địa hóa công nghệ hạt nhân, bắt đầu từ lò phản ứng module nhỏ.
Theo ông Vũ, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt hiện là cơ sở duy nhất trong nước có khả năng đảm nhận vai trò đào tạo, huấn luyện toàn diện về lò phản ứng hạt nhân. Tuy nhiên, mô hình tổ chức hiện tại vẫn thiếu linh hoạt, nguồn lực đào tạo bị phân tán, gây khó khăn cho việc chuẩn bị nhân lực cho các dự án trọng điểm như Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Công nghệ hạt nhân ở Đồng Nai, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, và lò phản ứng module nhỏ.
Để khắc phục hạn chế này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ đạo Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam phối hợp với Viện Nghiên cứu hạt nhân xây dựng "Đề án thành lập Trung tâm Nghiên cứu, Đào tạo thực hành hạt nhân Quốc gia" trên cơ sở tái cấu trúc, sáp nhập Viện Nghiên cứu hạt nhân (Đà Lạt) và Trung tâm Đào tạo hạt nhân (Hà Nội). Trung tâm mới vẫn trực thuộc Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam.
Mục tiêu của đề án là định vị lại vai trò của
Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, phát triển nơi đây thành trung tâm đào tạo thực hành, nghiên cứu chuyên biệt và đổi mới sáng tạo hạt nhân dân sự. Việc này nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước và hướng tới làm chủ các công nghệ chiến lược, đặc biệt là lò phản ứng module nhỏ — xu hướng chung trên thế giới hiện nay.
Mô hình lò phản ứng module nhỏ có công suất dưới 300 MW điện mỗi tổ máy, nhỏ hơn nhiều so với lò truyền thống (1.000–1.600 MW/tổ máy). Ưu điểm của SMR là áp dụng công nghệ an toàn thụ động hoàn toàn, đối lưu tự nhiên, tự làm mát lõi lò mà không cần nguồn điện ngoài. Hơn nữa, chi phí và thời gian đầu tư lò nhỏ cũng được rút ngắn, với tính linh hoạt cao, dễ mở rộng và phù hợp với lưới điện nhỏ.
Tuy nhiên, theo chuyên gia, công nghệ lò module nhỏ có nhược điểm là đang trong giai đoạn vừa nghiên cứu, vừa thử nghiệm và kiểm chứng. Trong khi đó, lò phản ứng truyền thống đã được thế giới kiểm chứng hơn 70 năm, nên hầu hết khuyết điểm đã dần được khắc phục.
“Do đó, thời gian tới, Viện sẽ tập trung vào nghiên cứu loại lò phản ứng thế hệ mới này, đồng thời tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế, quốc gia có nền khoa học hạt nhân phát triển như Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc,...”, Vietnambiz dẫn lời TS. Cao Đông Vũ.
Chuyên gia cho biết, lò phản ứng module nhỏ (SMR) đã được Chính phủ đưa vào danh mục 11 công nghệ chiến lược quốc gia. Đây chính là cơ hội để phát triển. Để có thể tự chủ được về mặtcông nghệ, trước mắt Việt Nam phải hợp tác với một hoặc một số nước có công nghệ nguồn nhằm lắp đặt một tổ máy phục vụ nghiên cứu, tìm hiểu công nghệ.
Trên cơ sở đó, Việt Nam sẽ đầu tư để phát triển và làm chủ công nghệ vào khoảng năm 2040. Ước tính trước năm 2035, Việt Nam sẽ có 8-10 tổ máy SMR, và đến năm 2045 sẽ đạt khoảng 30-35 tổ máy. Viện Nghiên cứu hạt nhân sẽ tham gia nghiên cứu công nghệ và đào tạo nhân lực từ giai đoạn đầu của các dự án này.
Bên cạnh mục tiêu đào tạo và nghiên cứu, Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt cũng có nhiệm vụ sản xuất thuốc phóng xạ phục vụ y học. Hiện lò cung cấp khoảng 1.000–1.500 Ci thuốc phóng xạ mỗi năm cho 23/40 khoa Y học hạt nhân trên toàn quốc, vượt xa thời điểm mới vận hành vào năm 1984.
Trong giai đoạn Covid-19, khi việc nhập khẩu bị gián đoạn, lò đã hoạt động cường độ cao trên 4.500 giờ/năm, đáp ứng gần 100% nhu cầu trong nước về thuốc phóng I-131 điều trị các bệnh lý tuyến giáp. Tuy vậy, áp lực và nhu cầu ngày càng cao khi số lượng khoa y học hạt nhân ở các bệnh viện ngày một tăng lên.
Năm 2027, lò phản ứng mới thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Công nghệ hạt nhân ở Đồng Nai sẽ được phê duyệt và triển khai xây dựng. Lò mới có công suất 10 MW, gấp 20 lần lò cũ, giải quyết vấn đề nguồn cung dược phẩm phóng xạ và hỗ trợ các chương trình nghiên cứu quy mô lớn. Định hướng từ nay tới 2035, chức năng sản xuất sẽ dần được chuyển giao cho trung tâm mới này.
Bài học 40 năm vận hành Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt
TS. Cao Đông Vũ cho biết, Nghị quyết 70 của
Bộ Chính trị đặt ra mục tiêu hướng tới tự chủ toàn bộ nguồn năng lượng, trong đó điện hạt nhân được xác định là một trong những trụ cột quan trọng. Kinh nghiệm tích lũy trong hơn 40 năm vận hành an toàn Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đã giúp ông và các đồng nghiệp rút ra nhiều bài học quý giá cho con đường phát triển ngành hạt nhân của đất nước.
“Với hạt nhân, tự chủ không có nghĩa là làm tất cả một mình, mà có lộ trình từng bước xây dựng năng lực cốt lõi trong nghiên cứu, thiết kế, vận hành, quản lý an toàn và dần nội địa hóa chuỗi cung ứng. Để làm được điều đó, Việt Nam cần tập trung vào ba điểm chính”, chuyên gia chia sẻ.
Thứ nhất, đảm bảo an toàn phải được đặt lên hàng đầu, thông qua việc thiết lập một hệ thống pháp quy chặt chẽ, cùng cơ chế giám sát độc lập, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.
Thứ hai, cần phát triển nguồn nhân lực hạt nhân chất lượng cao bằng cách phối hợp đào tạo tại các trường đại học trong nước và Trung tâm nghiên cứu, đào tạo thực hành quốc gia. Chương trình đào tạo phải được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế, kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và thực hành, đồng thời tăng cường hợp tác sâu rộng với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cùng các đối tác quốc tế.
Thứ ba, phải từng bước tiến tới làm chủ công nghệ hạt nhân, khởi đầu từ lò phản ứng nghiên cứu, tiếp đến là lò phản ứng hạt nhân module nhỏ, và cuối cùng là tham gia toàn diện vào chuỗi cung ứng điện hạt nhân.
“Đội ngũ nhân lực hạt nhân ở Việt Nam hiện có nền tảng khá tốt, với hàng nghìn kỹ sư, nhà khoa học được đào tạo trong và ngoài nước. Nhiều người có kinh nghiệm làm việc với Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt và các dự án nghiên cứu ứng dụng”, TS. Cao Đông Vũ nhận định.
Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu phát triển
công nghiệp hạt nhân, đặc biệt là điện hạt nhân, chúng ta vẫn còn khoảng cách khá lớn so với chuẩn quốc tế. Khoảng trống lớn nhất hiện nay nằm ở việc thiếu kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng, vận hành và quản lý các nhà máy điện hạt nhân quy mô lớn.
Bên cạnh đó, hệ thống đào tạo thực hành trong nước vẫn chưa được đồng bộ hóa, và sự kết nối giữa nghiên cứu – sản xuất – doanh nghiệp trong lĩnh vực hạt nhân còn nhiều hạn chế. Việc làm chủ các công nghệ then chốt cũng như chuỗi cung ứng trong nước vẫn là một thử thách lớn đối với ngành.
Theo ông Vũ, để lấp đầy những khoảng trống này, cần tập trung xây dựng một Trung tâm nghiên cứu và đào tạo thực hành quốc gia, đồng thời đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm thúc đẩy chuyển giao công nghệ.
Bên cạnh đó, việc phát triển các doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi cung ứng thiết bị và dịch vụ cũng là yêu cầu cấp thiết. Kinh nghiệm từ những quốc gia đã đi trước cho thấy, đây chính là con đường hiệu quả để từng bước thực hiện nội địa hóa, đồng thời xây dựng một nền công nghiệp hạt nhân phát triển bền vững cho Việt Nam.
