Thành quả kinh tế Việt Nam có thể bị xoá sạch?

© Sputnik / Vladimir Akimov / Chuyển đến kho ảnhCon sông Cửu Long
Con sông Cửu Long - Sputnik Việt Nam, 1920, 08.11.2025
Đăng ký
Việt Nam vừa nhận cảnh báo. Theo đó, Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo rằng nếu không có các biện pháp thích ứng hiệu quả, biến đổi khí hậu có thể khiến GDP của Việt Nam giảm ít nhất 12,5% vào năm 2050 so với kịch bản cơ sở.
Trong trường hợp điều này xảy ra, thành quả gần một thập kỷ tăng trưởng của Việt Nam sẽ bị “xoá sạch” và hệ quả này cũng cản trở đáng kể mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 của đất nước hơn 100 triệu dân.

Biến đổi khí hậu có thể 'xóa sạch' thành quả tăng trưởng cả thập kỷ của Việt Nam

Theo Báo cáo “Việt Nam 2045 - Tăng trưởng xanh hơn, con đường hướng tới tương lai bền vững” của WB, biến đổi khí hậu không còn là câu chuyện môi trường mà đã trở thành rủi ro kinh tế - tài chính lớn nhất của thế kỷ XXI.
Theo WB, từ năm 1960 đến nay, nhiệt độ trung bình của Việt Nam đã tăng 0,5 - 0,7°C. Mỗi 1% tăng nhiệt độ có thể khiến năng suất nông nghiệp giảm 3%. Đặc biệt, vùng Đồng bằng sông Cửu Long - “vựa lúa” của cả nước - có thể ngập gần một nửa diện tích nếu mực nước biển dâng 1m, đe dọa sinh kế hàng triệu người và an ninh lương thực quốc gia.
Không chỉ nông nghiệp, các ngành công nghiệp và dịch vụ cũng chịu tác động nghiêm trọng. Khoảng 70% dân số và 433 khu công nghiệp - nơi tạo ra 90% hàng xuất khẩu - tập trung ở các vùng duyên hải dễ bị ngập lụt. Một cơn bão mạnh như Yagi (2024) có thể gây thiệt hại 955 triệu USD cho Hải Phòng, làm tê liệt cả chuỗi cung ứng và cảng biển.
Khoảng 71% doanh nghiệp may mặc và 74% doanh nghiệp điện tử đặt nhà máy tại khu vực có rủi ro nhiệt độ cao, ảnh hưởng đến 1,3 triệu lao động, trong đó 70% là phụ nữ.
“Căng thẳng nhiệt, gián đoạn điện, mưa lũ cực đoan khiến năng suất giảm và lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu bị bào mòn”, Ngân hàng Thế giới cảnh báo.
Cũng theo WB, đến năm 2030, thiệt hại do ngập lụt được dự báo làm hư hỏng hệ thống đường bộ tăng 40%. Các cảng lớn như TP.HCM và Hải Phòng có nguy cơ bị ngập cao gấp 5 lần hiện nay, gây gián đoạn 68.000 - 106.000 tấn hàng hóa/ngày (thiệt hại ước tính 89 triệu USD/ngày).
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về 02 nội dung: dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi); việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030 - Sputnik Việt Nam, 1920, 08.11.2025
Kinh tế Việt Nam lại gây kinh ngạc
Hệ thống hạ tầng yếu và bảo trì kém có thể khiến thiệt hại lan truyền như hiệu ứng domino - chỉ một hành lang giao thông tê liệt cũng có thể làm đình trệ toàn bộ mạng lưới logistics quốc gia.
Theo WB, biến đổi khí hậu không chỉ làm chậm tăng trưởng mà còn đe dọa thành quả giảm nghèo của Việt Nam trong nhiều thập kỷ. Thiệt hại kinh tế vĩ mô do tác động của biến đổi khí hậu có thể làm giảm tăng trưởng GDP theo giá so sánh bình quân ở mức 0,33 điểm phần trăm đến năm 2050.
WB cũng cảnh báo rằng, nếu không có hành động thích ứng, từ 100.000 đến 1,1 triệu người có thể rơi xuống dưới ngưỡng nghèo vào năm 2050. Nhóm chịu rủi ro cao nhất là lao động kỹ năng thấp, thu nhập thấp, đặc biệt là các hộ dân ven biển, đồng bằng và nông thôn.
Tại Đồng bằng sông Cửu Long, xâm nhập mặn và nước biển dâng có thể làm chững lại tiến trình giảm nghèo, gây tổn thất lâu dài về thu nhập, nhất là trong nhóm 25% dân cư nghèo nhất. Nếu không kiểm soát, bất bình đẳng xã hội có thể tăng 15% vào năm 2050.
Để đạt được mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, WB cho rằng Việt Nam cần duy trì tăng trưởng GDP thực khoảng 7%/năm trong hai thập kỷ tới - cao hơn mức bình quân 6,4% của giai đoạn 2000 - 2020.
Tuy nhiên, nếu khí hậu khiến tăng trưởng giảm thêm 0,5 điểm phần trăm mỗi năm, mục tiêu này có thể bị trì hoãn nhiều năm. Cùng lúc, thu ngân sách giảm, chi tiêu công tăng cho khắc phục thiên tai có thể làm thâm hụt tài khóa thêm 0,8% GDP vào năm 2050.
Tân Chủ tịch EuroCham Việt Nam, ông Bruno Jaspaert - Sputnik Việt Nam, 1920, 06.11.2025
Việt Nam có thể gia nhập nhóm 15 nền kinh tế hàng đầu thế giới

Đòi hỏi cấp bách với Việt Nam

WB nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu là thách thức phát triển toàn diện, đòi hỏi Việt Nam tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh và bền vững hơn.
Các khuyến nghị chính gồm: Đầu tư hạ tầng chống chịu khí hậu, ưu tiên giao thông, điện, nước và các đô thị ven biển; Chuyển đổi nông nghiệp thích ứng, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long; Phát triển năng lượng tái tạo, giảm phát thải và phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch; Xây dựng chính sách bảo hiểm rủi ro thiên tai, tăng cường mạng lưới an sinh cho nhóm dễ tổn thương.
Mới đây, tại họp báo Diễn đàn Kinh tế Xanh 2025 ngày 6/11, ông Julien Guerrier, Đại sứ Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam cũng đề cập đến vấn đề bão lũ miền Trung vừa là thách thức, vừa là cơ hội để Việt Nam xây dựng kế hoạch tăng trưởng kinh tế thích ứng biến đổi khí hậu, với sự hỗ trợ từ các đối tác như EU.
Ông cho rằng kinh tế xanh là nền kinh tế của tương lai, và EU sẵn sàng hỗ trợ để Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực trong lĩnh vực này. Cùng quan điểm, ông Nguyễn Phan Đính, đồng Chủ tịch Ủy ban ngành Tăng trưởng xanh của EuroCham, cho rằng Việt Nam cần đảm bảo khả năng chống chịu cho doanh nghiệp và người dân, giúp họ đứng vững trước các cú sốc khí hậu. Ông cũng nhấn mạnh việc xây dựng thành phố bền vững là trọng tâm của Diễn đàn Kinh tế Xanh (GEF 2025) sắp tới.
Khu đất kết nối với trung tâm thành phố Hồ Chí Minh qua cầu Khánh Hội - Sputnik Việt Nam, 1920, 06.11.2025
Kinh tế Việt Nam hoàn toàn có thể tăng trưởng trên 10%
Ông Erick Contreras, Phó chủ tịch EuroCham, đề xuất mô hình “thành phố bọt biển”, tức trong đó đô thị được thiết kế có khả năng “ngậm nước” như miếng bọt biển, nhờ cây xanh, hồ nước, công viên và cấu trúc thấm nước, giúp hấp thụ mưa và ngăn ngập lụt. Ngoài ra, Việt Nam có thể học hỏi mô hình nhà ở xanh của châu Âu để phát triển nhà giá vừa phải, ít carbon và chống chịu khí hậu.
Theo Chủ tịch EuroCham Việt Nam Bruno Jaspaert, Việt Nam đã xác định rõ chiến lược tăng trưởng xanh hướng tới phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng “một quốc gia không dễ dàng đạt mục tiêu Net Zero”, và thách thức cốt lõi nằm ở lĩnh vực năng lượng.
“Nhu cầu đầu tư lưới điện không chỉ tính bằng tỷ USD, mà là rất nhiều tỷ USD”, lãnh đạo EuroCham cho rằng Việt Nam cần sự hỗ trợ quốc tế để triển khai hiệu quả.
Như đã biết, EU hiện tham gia hỗ trợ Việt Nam thông qua Quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP). Trong khuôn khổ này, EU cam kết cấp 430 triệu euro (hơn 14.500 tỷ đồng) để thúc đẩy dự án thủy điện tích năng Bắc Ái.
Tính đến nay, Việt Nam có 24 dự án đủ điều kiện theo JETP, với tổng vốn đầu tư hơn 7 tỷ USD, góp phần quan trọng trong hành trình chuyển đổi năng lượng sạch và phát triển bền vững.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала