Cho đến nay, chính quyền Nhật Bản khá hạn chế việc người nước ngoài nhập cảnh vào làm việc. Ngoài những người di dân có gốc rễ Nhật Bản, chỉ có sinh viên và học viên mới có thể làm việc tại Nhật Bản. Rõ ràng là hầu hết trong số họ thực hiện những công việc không cần tay nghề, những việc làm vất vả, nặng nhọc, ví dụ như rửa chén trong nhà hàng.
Nhưng Nhật Bản ngày nay đang trải qua thời kỳ khó khăn. Dân số đang già đi, số lượng lao động địa phương đang giảm, trong khi các mục tiêu phát triển kinh tế đòi hỏi không phải giảm mà ngược lại phải tăng số lượng nhân công. Theo ước tính của tổ chức quốc tế, vào năm 2050 Nhật Bản sẽ cần có 17 triệu nhân công nhập cư.
Hiện giờ đã có một xu hướng đáng chú ý đối với việc tăng số lượng người nước ngoài làm việc tại Nhật Bản. Năm ngoái, con số của họ là hơn 2,3 triệu người. Số lượng người lao động lớn nhất đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Philippines, Brazil. Người Việt Nam chiếm vị trí thứ năm trong số những công nhân nhập cư ở Nhật Bản. Số lượng người lao động Việt Nam ở Nhật Bản là 175 nghìn người.
Chính phủ của Shinzo Abe muốn thu hút nhân lực có trình độ cao cho đất nước của ông bằng các phương pháp tổ chức, bao gồm các ngành nghề kỹ sư, quản lý, các nhà khoa học. Họ sẽ được cấp một loại giấy tờ tương tự như thẻ xanh của Hoa Kỳ. Đang đề xuất đưa ra một hệ thống lựa chọn ứng viên làm việc tại Nhật Bản. Sẽ tính đến bằng cấp khoa học, kinh nghiệm làm việc, kiến thức về ngôn ngữ.
Đối với vấn đề ngôn ngữ, nó có tầm quan trọng đặc biệt. Mặc dù trên toàn thể nước Nhật Bản có nhiều dòng chữ bằng tiếng Anh, nhưng ở nước này đòi hỏi phải biết tiếng Nhật. Không chỉ để liên lạc với người sử dụng lao động, mà còn dùng trong giao tiếp liên lạc hàng ngày. Ít người Nhật có thể sử dụng tiếng Anh trong đời sống thực tế.
Cũng có thể nảy sinh các vấn đề do truyền thống dân tộc trong lĩnh vực quan hệ lao động. Ở Nhật Bản, cam kết trung thành gắn bó của nhân viên đối với công ty được đánh giá cao, và nếu người đó càng có nhiều thời gian làm việc tại doanh nghiệp, thì càng được nhận lương cao. Còn đối với người buộc phải tìm việc mới, thì trong những năm đầu tiên làm việc, họ chỉ nhận mức lương tương đối thấp. Và nếu đây là người nước ngoài, anh ta chắc sẽ không hài lòng với triển vọng nhận được một khoản tiền lương vững chỉ sau 20 năm làm việc tại một doanh nghiệp.
Do Nhật Bản là một quốc gia thu hút sự chú ý của người nước ngoài với nền văn hóa phong phú độc đáo vĩ đại và với những thành tựu mới nhất của khoa học và công nghệ, tiện nghi của cuộc sống thành phố, không có nghi ngờ về việc sẽ có nhiều người muốn đến đó để làm việc và sinh sống. Nhưng thời gian sẽ cho biết liệu chính phủ Nhật Bản có thể đơn giản hóa thủ tục nhập cư và tạo điều kiện hấp dẫn cho những người nước ngoài có trình độ cao hay không. Điều này đòi hỏi cải cách nghiêm túc trong toàn bộ chính sách nhập cư của nhà nước.
