"Điểm không thể quay lại". Điều gì đang bắt đầu ở Trung Đông?
19:30 30.07.2024 (Đã cập nhật: 19:33 30.07.2024)
© AP Photo / Hassan Ammar
Đăng ký
Israel tiếp tục không kích dữ dội Lebanon. Giao tranh ngày càng gia tăng sau cuộc tấn công được cho là của Hezbollah vào thị trấn Majdal Shams đã khiến 12 người thiệt mạng. Tel Aviv tuyên bố sẽ có phản ứng cứng rắn sau vụ việc, nhưng một cuộc chiến tranh toàn diện vẫn chưa nổ ra. Về triển vọng của “mặt trận Lebanon” - trong tài liệu của Sputnik.
Giá đắt chưa từng có
Máy bay không người lái của Israel tấn công miền nam Lebanon. Theo chính quyền địa phương, cuộc tấn công đã khiến 2 người thiệt mạng và 3 người bị thương.
Bằng cách này, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đáp trả cuộc tấn công vào sân bóng ở thị trấn Majdal Shams trên Cao nguyên Golan. Khu vực này từng là một phần lãnh thổ của Syria. Năm 1967, Israel chiếm phần lớn diện tích khu vực này trong cuộc Chiến tranh Sáu ngày và tuyên bố chủ quyền đối với khu vực này vào năm 1981. Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã không công nhận điều này.
Cuộc pháo kích vào thị trấn Majdal Shams đã khiến 12 người thiệt mạng, tất cả đều là trẻ em và thanh thiếu niên, và hơn 20 người bị thương. Tel Aviv đã đổ lỗi cho Hezbollah về vụ tấn công. Sau đó Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã công bố các bức ảnh về mảnh đạn mà họ nói là tương thích với rocket Falaq-1 do Iran sản xuất.
Vài giờ trước cuộc tấn công vào thị trấn Majdal Shams, khoảng 40 quả đạn pháo đã được bắn vào Israel. Tel Aviv ngay lập tức tiến hành các cuộc không kích vào các thành phố nằm sâu trên lãnh thổ Lebanon.
Ngày 28/7, Nội các An ninh của Israel ủy quyền cho chính phủ Thủ tướng Benjamin Netanyahu quyết định “cách thức và thời điểm” Tel Aviv phản ứng lại cuộc tấn công bằng tên lửa vào Cao nguyên Golan.
Hezbollah tuyên bố rằng có người chết do tên lửa phòng không của Israel bắn trượt mục tiêu và rơi xuống.
Reuters lưu ý rằng, ý định của Tel Aviv vẫn chưa được biết. Tờ báo lớn nhất Israel Yedioth Ahronoth dẫn lời các quan chức Israel giấu tên cho biết phản ứng sẽ là "hạn chế nhưng có ý nghĩa". Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đã cắt ngắn chuyến thăm Mỹ để trở về nước, tuyên bố Hezbollah sẽ "phải trả giá đắt" cho cuộc tấn công.
Ngoại trưởng Israel Israel Katz nhấn mạnh: “Chúng ta đang tiến sát bờ vực của một cuộc chiến tranh toàn diện với cả nhóm này và với Lebanon”.
Tel Aviv có nhiều lựa chọn: tấn công hạn chế vào cơ sở hạ tầng, như cầu, nhà máy điện và hải cảng, cho đến tấn công các kho vũ khí của Hezbollah hoặc nhắm vào các chỉ huy của Hezbollah.
Các chuyến bay đến và đi từ Sân bay Quốc tế Beirut đã bị hủy hoặc hoãn.
Tránh leo thang xung đột
Cộng đồng quốc tế kêu gọi các bên liên quan kiềm chế. Hôm Chủ nhật, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Washington không muốn leo thang thêm xung đột. Nhưng ông nhấn mạnh, Israel có quyền bảo vệ công dân của mình và Hoa Kỳ sẽ mang đến những cơ hội cho việc này.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu giữa Thế vận hội, yêu cầu ông “tránh một cuộc leo thang mới trong khu vực".
Điều phối viên đặc biệt của Liên hợp quốc tại Lebanon Jeanine Hennis-Plasschaert và người đứng đầu lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại Lebanon (UNIFIL), Trung tướng Aroldo Lázaro đã kêu gọi kiềm chế tối đa tại biên giới Lebanon - Israel. Cả hai nhân vật này đều cảnh báo việc tăng cường các cuộc không kích hơn nữa “có thể châm ngòi cho một cuộc xung đột lớn hơn, nhấn chìm toàn bộ khu vực trong một thảm họa khôn lường”.
Trong cuộc phỏng vấn với Sputnik, ông Andrei Yashlavsky, nhà nghiên cứu hàng đầu tại Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga (IMEMO RAS) lưu ý: “Sau khi xung đột nổ ra ở Dải Gaza vào tháng 10 năm 2023, mặt trận Lebanon đã mở ra cho Israel. Hezbollah, vì tình đoàn kết với người dân Palestine, đã bắt đầu các hoạt động chiến đấu xuyên biên giới, tấn công bằng tên lửa và pháo binh vào lãnh thổ Israel lân cận.Tất nhiên, sau đó đã có các cuộc tấn công trả đũa”. Tuy nhiên, theo chuyên gia Yashlavsky, vụ việc hiện tại có thể trở thành “điểm không thể quay lại”.
Mặc dù lực lượng Hezbollah tuyên bố nhóm này không liên quan đến vụ tấn công vào Cao nguyên Golan, nhưng họ đã nêu điều kiện “hòa giải” với Israel. Vào đầu tháng 7, người đứng đầu lực lượng Hezbollah, Hassan Nasrallah tuyên bố rằng, nếu đàm phán ngừng bắn giữa Hamas và Israel đạt được một thỏa thuận, Hezbollah sẽ ngừng các chiến dịch mà không cần thêm các cuộc đàm phán riêng rẽ.
Theo giáo sư Đại học İstinyẹ (Thổ Nhĩ Kỳ), tướng về hưu Fakhri Erenel, bây giờ quân đội Israel có thể đồng ý “đình chiến” với Hamas - nhưng chỉ để chuyển lực lượng về phía bắc.
Kịch bản nào cho cuộc xung đột Israel và Hezbollah?
Hiện tại tình hình vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Các nhà phân tích được Sputnik phỏng vấn không loại trừ cả sự leo thang và sự ổn định tương đối.
Chuyên gia Anton Mardasov tại Hội đồng các vấn đề quốc tế Nga (RIAC) cho biết: “Hiện có rất nhiều tín hiệu, cảnh báo và thậm chí cả tối hậu thư cho thấy rằng, bằng cách nâng cao mức đặt cọc, các bên liên quan đang cố gắng ngăn chặn cuộc khủng hoảng. Và phản ứng chậm chễ – vì đã có đủ cơ sở để chờ đợi cuộc tấn công quy mô lớn của IDF vào đêm 29/7 - cũng là một dấu hiệu”.
Chuyên gia Andrei Yashlavsky chỉ ra: “Chúng ta đã hơn một lần chứng kiến hình huống khi một cuộc chiến lớn dường như không thể tránh khỏi ở Trung Đông vẫn chưa bùng nổ, chỉ cần nhớ lại cuộc tấn công chưa từng có của Iran nhằm vào Israel là đủ”.
Tuy nhiên, chuyên gia Mardasov lưu ý rằng, mặc dù Hezbollah đang thực hiện một số biện pháp bảo vệ như sơ tán dân cư và triển khai các hệ thống phòng không nhận được từ Iran (trong đó có SAM 358 và Sayyad 2), nhưng họ vẫn tiếp tục pháo kích vào miền bắc Israel.
“Điều này cho thấy rằng, Hezbollah sẵn sàng leo thang nghiêm trọng, - chuyên gia Mardasov nói. - Còn Israel có thể cố gắng đạt được những nhượng bộ bằng một chiến dịch ở biên giới hoặc buộc Hezbollah từ bỏ “chính sách phủ nhận” và chuyển sang leo thang, tấn công ồ ạt vào các khu vực đông dân cư. Đáp lại điều đó quân đội Israel sẽ phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn”.
Kịch bản thứ hai sẽ dẫn đến hỗn loạn cho cả hai bên: hệ thống phòng không nhiều lớp của Israel không thể đánh chặn toàn bộ kho vũ khí của Hezbollah, và các cuộc tấn công vào Lebanon sẽ khiến nước này rơi vào khủng hoảng kinh tế.
“Các bên liên quan dường như muốn tránh kịch bản xấu nhất. Nhưng, sau phản ứng kéo dài một ngày của Israel hoặc một chiến dịch ngắn chỉ kéo dài một tuần, rất khó để giữ xung đột ở cường độ nhất định mà không phạm sai lầm”, - ông Mardasov kết luận.
Về phần mình chuyên gia Yashlavsky lưu ý: “Diễn biến xung đột phụ thuộc rất nhiều vào tình hình chính trị nội bộ Israel và quan điểm của Netanyahu. Một mặt, điều quan trọng đối với ông ta là giữ nguyên quan điểm. Mặt khác, tình hình trong nước khá phức tạp và nặng nề do xung đột còn kéo dài ở dải Gaza”.
Trong bối cảnh này, việc xuất hiện một “lò lửa” mới, đặc biệt là một cuộc chiến tranh toàn diện, tất nhiên là không có lợi cho Tel Aviv. Tuy nhiên, theo chuyên gia này, nếu cần thiết, Israel có đủ nguồn lực và quyết tâm để đánh Hezbollah ở phía bắc và Hamas ở phía nam.
