Việt Nam nắm ‘kho báu’ cả thế giới cần: 21 tỉnh thành có đất hiếm, nhiều mỏ quý

© Ảnh : TTXVN - An Văn ĐăngBộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. - Sputnik Việt Nam, 1920, 01.12.2025
Đăng ký
Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết Việt Nam hiện có 21 tỉnh, thành sở hữu đất hiếm và các khu vực mỏ quan trọng đã được khoanh định, quản lý chặt chẽ. Đây là nền tảng để xây dựng chiến lược quốc gia về loại tài nguyên chiến lược này.
Sáng 1/12, trong chương trình thảo luận của Quốc hội về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và Khoáng sản cùng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật thuộc lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, nhiều đại biểu đã dành sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề quản lý đất hiếm.

Nhiều ý kiến quan tâm đến cơ chế khai thác và quản lý đất hiếm

Phát biểu tại nghị trường Quốc hội, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) nhấn mạnh rằng đất hiếm là loại tài nguyên mang tính chiến lược, giữ vai trò quan trọng đối với nhiều ngành công nghiệp then chốt như bán dẫn, xe điện hay quốc phòng. Bà cho rằng khi xử lý vấn đề đất hiếm, phải đặt an toàn môi trường lên hàng đầu và đảm bảo quản lý thống nhất từ cấp quốc gia.
Theo đại biểu Tú Anh, quy trình tuyển tách và chế biến đất hiếm luôn sinh ra chất phóng xạ tự nhiên, kèm theo kim loại nặng và dung dịch axit khó xử lý. Bà dẫn lại kinh nghiệm của nhiều nước từng khai thác ồ ạt nhưng thiếu kiểm soát, để lại các vùng ô nhiễm phóng xạ lâu dài, trong khi chi phí phục hồi môi trường lại lớn hơn nhiều so với lợi ích kinh tế thu về. Đây là bài học mà Việt Nam phải rút kinh nghiệm để tránh lặp lại.
Khai thác kim loại đất hiếm - Sputnik Việt Nam, 1920, 27.08.2025
Việt Nam thay thế Ấn Độ trong top 5 nước mua kim loại đất hiếm lớn nhất từ Trung Quốc
Bà bổ sung thêm rằng đất hiếm có chu kỳ dự án dài, cần thử nghiệm công nghệ và đánh giá tác động môi trường chuyên sâu. Nếu thời hạn ưu tiên dành cho nhà đầu tư quá ngắn, doanh nghiệp có thể triển khai dự án vội vã, không hình thành được chuỗi chế biến sâu và dễ quay lại mô hình khai thác thô. Vì vậy, luật cần những cơ chế linh hoạt để thu hút các nhà đầu tư thực sự có năng lực công nghệ.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng đặt vấn đề rằng đất hiếm tại Việt Nam không tập trung mà phân tán. Vì thế, việc thăm dò để xác định khu vực có hoặc không có đất hiếm là đặc biệt quan trọng, vì khi đã xác định được trữ lượng thì mới trả lời được câu hỏi “nếu có thì khai thác thế nào?”.
Ông nhận định việc bảo vệ các loại khoáng sản thông thường đã có nhiều cơ chế rõ ràng, nhưng với đất hiếm thì khó hơn nhiều. Nếu không quản lý nghiêm, nguy cơ khai thác tràn lan, thậm chí người dân tự khai thác cũng có thể xảy ra. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan quản lý môi trường phải đặc biệt chú trọng việc bảo vệ, giám sát đất hiếm.
Ở góc độ quốc phòng và an ninh, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng cần quy hoạch những mỏ đất hiếm hoặc khu dự trữ phục vụ riêng cho nhu cầu quốc phòng, an ninh, bởi đất hiếm là nền tảng công nghệ lõi của nhiều loại vũ khí, đặc biệt là vũ khí chính xác cao.
© Ảnh : TTXVN - An Văn ĐăngĐại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Trịnh Xuân An phát biểu
Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Trịnh Xuân An phát biểu - Sputnik Việt Nam, 1920, 01.12.2025
Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Trịnh Xuân An phát biểu
Ông cũng nhấn mạnh phải bổ sung quy định về kiểm soát công nghệ và dữ liệu liên quan đến đất hiếm, nhất là dữ liệu thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh. Đại biểu cho rằng dữ liệu về đất hiếm hoàn toàn có thể được xếp vào diện bí mật Nhà nước, đồng thời nhấn mạnh vai trò của Bộ Quốc phòng trong thẩm định chương trình, thẩm định việc khai thác mỏ đất hiếm.

21 tỉnh, thành ở Việt Nam có đất hiếm

Giải trình thêm trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết Việt Nam hiện đứng thứ hai hoặc thứ ba thế giới về trữ lượng đất hiếm, phân bố tại 21 tỉnh, thành. Bộ đã hoàn thành việc khoanh định cơ bản các khu vực có mỏ khoáng sản và đang tổ chức quản lý chặt.
Đồng thời, bộ đang chủ trì phối hợp với các bộ, ngành xây dựng Chiến lược quốc gia về đất hiếm để trình Chính phủ, Thủ tướng và các cấp có thẩm quyền ban hành vào đầu năm 2026. Sau khi việc khoanh định mỏ được hoàn tất, nhiệm vụ quan trọng tiếp theo là đưa các mỏ này vào khai thác, chế biến sâu nhằm tạo ra giá trị thực sự cho đất nước.
Đất hiếm - Sputnik Việt Nam, 1920, 03.03.2025
Từ việc Mỹ muốn có đất hiếm của Ukraina, Việt Nam đang nắm cả kho báu
Bộ trưởng cho biết đây là bước then chốt. Vì vậy, dự thảo luật đã tách riêng nội dung về đất hiếm thành một chương độc lập, kèm theo các chế tài cụ thể để làm cơ sở cho Chính phủ ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết dưới luật.
“Chúng tôi tin rằng đất hiếm sẽ thực sự trở thành một tài nguyên quan trọng để chúng ta khai thác, phát triển đất nước trong thời gian tới. Việc này sẽ hình thành chuỗi giá trị khép kín và hạn chế tối đa việc xuất khẩu nguyên liệu thô”, báo Tuổi trẻ dẫn lời Bộ trưởng.

Quy định tiêu chí khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản

Về tiêu chí xác định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết dự thảo đã xây dựng các nguyên tắc đi kèm tiêu chí cụ thể để thực hiện việc khoanh định.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh trả lời chất vấn. - Sputnik Việt Nam, 1920, 04.06.2024
Tiết lộ bất ngờ về trữ lượng đất hiếm của Việt Nam
Dự thảo cũng giao Chính phủ quy định chi tiết điều kiện và trình tự khoanh định các khu vực này. Trong quá trình thực hiện, sẽ có sự phối hợp liên ngành để bảo đảm xem xét đầy đủ các yếu tố như nhu cầu thị trường, hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lực chủ đầu tư, tác động môi trường, sinh kế người dân và khả năng hình thành chuỗi chế biến sâu trong nước.
Theo ông Thắng, điều này sẽ giúp kiểm soát rủi ro ngay từ khâu xác lập khu vực, tránh nguy cơ lợi dụng chính sách đối với các loại khoáng sản chiến lược quan trọng, cũng như tránh tình trạng chỉ định khu vực gây vướng mắc.
Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала