Trong khi đó, Phó Trưởng Ban Dân nguyện Quốc Hội Lưu Bình Nhưỡng cho rằng, sai lầm của tố tụng, sai lầm tư pháp đừng đổ lỗi cho những người như đại biểu Quốc hội là người ta làm rối. Đại biểu Quốc hội, về phẩm chất, không bao giờ đi làm rối đất nước này. Nếu không đại biểu Quốc hội phát hiện ra điều đó, không kiên quyết vấn đề đó, thì liệu các đồng chí có đàng hoàng làm để không?.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình nói gì về vụ Hồ Duy Hải trước Quốc hội?
Trong ngày làm việc tiếp theo Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, tại nghị trường chứng kiến màn tranh luận nảy lửa về uy tín nền tư pháp Việt Nam thông qua vụ án Hồ Duy Hải, Lương Hữu Phước nhảy lầu tự tử ở Bình Phước ngay trong phiên thảo luận các vấn đề kinh tế- xã hội của Quốc hội sáng nay 15/6.
Liên quan đến những ý kiến, sự quan tâm của đại biểu Quốc hội cũng như cử tri cả nước tại Kỳ họp thứ 9 đề cập vụ án Hồ Duy Hải, sáng nay 15/6, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã phát biểu làm rõ nhiều vấn đề liên quan.
Báo cáo trước Quốc hội, Chánh án Tòa Tối cao Nguyễn Hoà Bình cho biết, đây là vụ án xảy ra từ 2008, trải qua quá trình tố tụng nhiều cấp, đã được liên ngành thẩm định và trong đoàn giám sát oan sai của Quốc hội năm 2015 cũng đã xem xét vụ án này. Qua sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm và đã đến Chủ tịch nước quyết định về việc ân giảm hình phạt.
“Giờ câu chuyện đặt ra là có oan sai hay không? Tôi sẽ tập trung trả lời Hồ Duy Hải có phạm tội hay không, có oan sai hay không. Đây là câu hỏi lớn mà đại biểu Quốc hội quan tâm, dư luận quan tâm”, Chánh án Tòa Tối cao Nguyễn Hoà Bình phát biểu.
Tóm tắt sơ bộ vụ án với toàn thể Quốc hội, Chánh án tòa Tối cao cho biết Hồ Duy Hải có quen 2 cô gái Nguyễn Thị Thu Vân và Nguyễn Thị Ánh Hồng ở Bưu điện Cầu Voi (ấp 5, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An). Tối 13/1/2008, Hải đến đây chơi.
Lúc đó, cô Nguyễn Thị Thu Vân (sinh năm 1987) đang trực, cô Nguyễn Thị Ánh Hồng (sinh năm 1985) đang nghỉ. Quá trình nói chuyện thì nam chưa vợ, nữ chưa chồng, Hải có tán tỉnh, sờ soạng.
“Sau đó Hải có ý định quan hệ tình dục với cô Hồng nên đã đưa tiền cho cô Vân đi ra ngoài mua trái cây”, ông Nguyễn Hòa Bình khẳng định.
Về phần mình, Hải dẫn cô Hồng vào buồng ngủ, vật chị Hồng ra khiến cô gái phản ứng, đạp vào bụng Hải rồi bỏ chạy và la làng lên. Hải đuổi theo khiến cô Hồng ngã gần cái thớt, Hải cầm thớt đập vào đầu cô gái. Cô Vân sau khi đi mua trái cây về thấy bạn bị giết nên cũng bị Hải sát hại luôn theo cách tương tự là cắt cổ.
“Vậy chứng cứ để chứng minh Hồ Duy Hải phạm tội là gì?, Chánh án TAND Tối cao đặt vấn đề và nêu ra nhiều cơ sở chứng minh.
Theo ông Bình, thứ nhất là Hải tự mô tả chính xác đồ vật có trong hiện trường mà bình thường nếu không có mặt ở hiện trường thì không thể mô tả được. Trong đó đáng lưu ý là đồ vật trong phòng ngủ cô Hồng, Hải đã khai đúng.
"Bưu điện là nơi công cộng, bên ngoài ai cũng biết nhưng phòng ngủ nếu không có mặt thì không thể biết. Vị trí các đồ vật rời như con gấu, tờ báo, cốc nước, túi trái cây có thể hôm nay để chỗ này, mai để chỗ khác nhưng các vật rời này Hải tả đúng vị trí hôm xảy ra vụ án”, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình nói.
Chứng cứ thứ hai là về diễn biến hành vi. Hải khai khi sờ soạng Hồng không nói gì, nhưng khi đè ra thì bị Hồng phản ứng đạp vào bụng. Hiện trường để lại cái áo ngực trên ngực cô gái bị xộc xệch, nằm ở phần trên ngực.
Theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, phản ứng bình thường của người phụ nữ khi ngồi dậy phải sửa nhưng vì tức thì nên không kịp sửa. Bên cạnh đó là do đập đầu bằng thớt và hiện trường có cái thớt dính máu nằm cạnh đầu Hồng. Đỉnh đầu Hồng có một vết thương mà kết luận pháp y xác định do tác động của mặt cứng, mặt phẳng. Đó là sự phù hợp với lời khai của Hồ Duy Hải rằng hung khí gây án là cái thớt và bản ảnh hiện trường có cái thớt dính máu nằm bên cạnh đầu chị Hồng.
Điều thứ ba, theo ông Nguyễn Hòa Bình là về giám định pháp y. Âm đạo của cô Hồng có dịch và theo pháp y là do quá trình kích dục từ việc có sự đụng chạm vùng nhạy cảm của cơ thể.
Liên quan đến tài sản cướp được, Hồ Duy Hải khai sau khi giết hai cô gái có lấy của Bưu điện một số tiền số tiền và sim card cùng nữ trang, dây chuyền, vòng tay của các nạn nhân.
Ông Bình cho biết, ở thời điểm khám nghiệm hiện trường, cơ quan điều tra không thể biết Hải lấy được gì vì không biết các cô gái có gì, nhưng khi bắt được Hải khai lấy được dây chuyền, vòng.
“Cơ quan điều tra hỏi người thân, cha mẹ cô gái thì họ mô tả đúng đồ vật mà hai cô gái có. Bưu điện cũng đã nói rõ mất bao nhiêu tiền, sim card. Có chi tiết rất có giá trị chứng minh là Hải khai lấy của Hồng dây chuyền có mặt, còn dây chuyền của Vân không có mặt dây chuyên. Khám nghiệm hiện trường phát hiện mặt dây chuyền của Vân”, Chánh án Bình nhấn mạnh.
Khi cơ quan điều tra yêu cầu Hải khai nơi tiêu thụ tài sản thì Hải mô tả chính xác nơi bán vàng, bán điện thoại lấy được ở bưu điện. Điều phù hợp nằm ở chỗ Hải khai ở cửa hàng vàng ở quầy này có người lớn tuổi bán, quầy kia có người trẻ bán.
Về giá cả chiếc điện thoại được bán 200 nghìn đồng cũng phù hợp với thực tế. Người mua khai phương thức thanh toán và giá cả của đồ trang sức cũng phù hợp với phương thức thanh toán mà Hải khai.
Trong quá trình đi bán vàng, do sợ bị theo dõi, nên Hải không nhìn vào người mua vàng, mà đi ra ngoài đường xem có ai theo dõi không, theo lời khai của Hải. Người mua vàng khai, thông thường người ta tính số tiền trên máy tính, chìa ra cho khách xem, nếu đồng ý thì mua bán, nhưng do Hải không nhìn vào máy tính nên họ phải viết ra giấy.
“Hải khai có tờ giấy đó và khi ra khỏi cửa hàng thì Hải đã vứt đi. Như thế phù hợp về phương thức thanh toán, giá cả”, ông Nguyễn Hòa Bình khẳng định.
Liên quan đến hung khí gây án, về việc “mua dao, mua thớt ở chợ về làm chứng cứ”, Chánh án TAND Tối cao nêu rõ, khi khám nghiệm hiện trường, cơ quan điều tra không thể biết cái thớt là hung khí, chỉ khi bắt Hải khai dùng thớt đập đầu thì cơ quan điều tra mới biết, nhưng khi đó cái thớt đã bị dọn đi.
Còn về con dao, Hải khai dắt bảng trên tường nhà bưu điện nhưng không ai tìm thấy.
“Sau khi khám nghiệm hiện trường, có 3 anh dân phòng vào dọn phòng đó, phun nước, dỡ bảng ra thì có dao rơi xuống, nhưng người ta sơ xuất vứt dao đi. Cơ quan điều tra đi tìm dao đó không được, nên cho 3 anh dân phòng mô tả, đi mua dao về”, ông Bình nói thêm.
“Dư luận nói mua dao ở chợ về thay hung khí, nhưng trong hồ sơ chỉ là mua vật tương tự cho Hải và người liên quan nhận diện có đúng với hiện trường hay không. Và khi để ra một loạt dao thì Hải nhận diện đúng dao mà 3 dân phòng đã nhận, dù khi Hải khai trước đó không thống nhất, dao lúc ngắn, dài, lúc dày, mỏng”, Chánh án Nguyễn Hoà Bình nhấn mạnh.
Vì thời gian có hạn nên ông Bình cho biết, còn nhiều chứng cứ khác mà nếu đại biểu quốc hội có quan tâm, Tòa án nhân dân tối cao sẵn sàng phục vụ, trao đổi thông tin.
Đồng thời, Chánh án TAND Tối cao khẳng định, Hải có nhiều bản nhận tội (25 lời khai nhận tội) mà lời khai nhận tội đầu tiên là do Hải tự viết ra chứ không phải bản hỏi cung. Ông Bình nêu rõ, ở những thời điểm quan trọng của vụ án như kết luận điều tra, cáo trạng, sau phiên xét xử sơ thẩm và phúc thẩm, Hải đều không kêu oan mà chỉ xin giảm nhẹ hình phạt. Còn người kêu oan là mẹ của Hồ Duy Hải.
Long An không nhận được ý kiến nào về vụ án Hồ Duy Hải?
Sau phát biểu giải trình của Chánh án Nguyễn Hòa Bình, dùng quyền tranh luận và bấm nút xin phát biểu, Đại biểu Trương Văn Nọ (Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An) cũng đề cập vụ án xảy ra trên địa bàn cách đây 12 năm là vụ Hồ Duy Hải - vừa Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đưa ra xem xét theo trình tự giám đốc thẩm, và cũng là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm.
Nói về dư luận xã hội trên địa bàn tỉnh Long An sau khi tòa án xét xử đến nay, ông Trương Văn Nọ khẳng định, Đoàn đại biểu Quốc hội đến giờ này chưa nhận được ý kiến phản ánh nào của nhân dân, cử tri gửi đến đoàn đại biểu Quốc hội.
“Trước kỳ họp này, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Long An cũng đã có những buổi tiếp xúc cử tri trên 15 huyện, thị, thành phố toàn tỉnh Long An, tập hợp ý kiến. Đến thời điểm này, Mặt trận Tổ quốc cũng không thấy có ý kiến nào của bà con cử tri liên quan đến vụ án này”, Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An nêu rõ.
“Tôi xin báo cáo thêm để đại biểu Quốc hội nắm tình hình ý kiến của bà con cử tri trên địa bàn tỉnh Long An”, ông Trương Văn Nọ nói trước Quốc hội.
Úy tín nền tư pháp qua vụ án Hồ Duy Hải: Tranh cãi nảy lửa ở nghị trường Quốc hội
Cũng trong phiên làm việc sáng nay của Quốc hội, nhiều ĐBQH tranh luận nảy lửa liên quan đến uy tín, niềm tin tư pháp qua vụ án Hồ Duy Hải, Lương Hữu Phước.
Tham gia phát biểu trước Quốc hội, đại biểu đoàn Bến Tre Lưu Bình Nhưỡng (Phó trưởng Ban Dân Nguyện) cho hay, bản thân ông là một trong những người làm công tác pháp luật mấy chục năm nay, từng tham mưu cho công tác cải cách tư pháp.
Theo ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng, đêm 14/6, ông nhận được nhiều tin nhắn, điện thoại của nhiều người, trong đó có cả lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước đã về hưu.
“Họ gọi cho tôi và nói như thế này, chưa từng bao giờ thấy niềm tin tư pháp Việt Nam thấp như bây giờ. Họ nói thế này, đừng đi bào chữa, các anh đừng có đi bào chữa tất cả những vụ án vừa qua”, Phó trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội nhấn mạnh.
Bày tỏ trước toàn thể Nghị trường, ông Nhưỡng cho biết, tất cả những vụ án gây trái chiều dư luận vừa qua, ông đã ngồi cả đêm để đọc, xem xét từng bản ảnh của vụ án Hồ Duy Hải và thấy rằng, có rất nhiều vấn đề liên quan đến công tác tố tụng, tư pháp hiện nay.
“Hôm nay tôi không muốn nói ở đây không có thời gian. Nhưng phải nói rằng, những sai lầm của tố tụng, sai lầm tư pháp đừng đổ lỗi cho những người như đại biểu Quốc hội là người ta làm rối. Đại biểu Quốc hội, về phẩm chất, không bao giờ đi làm rối đất nước này. Nếu không đại biểu Quốc hội phát hiện ra điều đó, không kiên quyết vấn đề đó, thì liệu các đồng chí có đàng hoàng làm để không?”, ĐB Lưu Bình Nhưỡng nêu vấn đề.
Cùng với đó, Phó trưởng Ban Dân nguyện cũng đề nghị cần phải giám sát chặt chẽ hơn với công tác tư pháp và đề nghị có chuyên đề riêng về việc giải quyết các vụ án nghiêm trọng tư pháp.
Sau phát biểu của ĐB Lưu Bình Nhưỡng, giơ biển xin tranh luận, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam, Ủy viên Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương Nguyễn Văn Quyền (đoàn Cần Thơ) nêu quan điểm đồng tình với một số ý kiến của các đại biểu đề cập về những sai sót trong tố tụng hình sự của cơ quan này, cơ quan kia.
“Nếu cơ quan này, cơ quan kia, kể cả cơ quan tư pháp có sai thì nên tính toán để sửa. Đây là điều chúng tôi và toàn dân mong muốn. Tuy nhiên, trong vấn đề sai, không nên đánh giá hoạt động của cơ quan tư pháp thời gian gần đây tệ hại như một ý kiến đã đánh giá”, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam nêu rõ.
Theo vị ủy viên Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, hoạt động tư pháp thời gian qua, tuy có cái sai, có việc này việc kia làm chưa tốt nhưng đại thể trong mấy chục năm nay cải cách tư pháp, đến bây giờ tôi vẫn khẳng định nền tư pháp có thành tựu, góp phần cho ổn định trật tự xã hội. Có như vậy chúng ta mới yên tâm trong vấn đề cho các cơ quan phát triển sản xuất kinh doanh và đời sống của nhân dân.
“Nếu chúng ta chỉ có một vài vụ việc mà đánh giá cơ quan tư pháp với thái độ như thế là không nên”, ông Nguyễn Văn Quyền khẳng định.
Theo Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam, hiện nay, điều quan trọng nhất là làm sao để các cơ quan tư pháp cùng nhau sửa sai, những tồn tại, khuyết điểm để tới đây chúng ta cùng đưa hoạt động tư pháp tốt hơn, chất lượng, hiệu quả hơn, làm sao tránh được cái oan, cái sai cho người dân và đưa nền tư pháp tốt hơn.
“Tôi tin rằng, vấn đề này các đồng chí trong Ban chỉ đạo cải cách tư pháp, các đồng chí trong lĩnh vực tư pháp đều có suy nghĩ làm sao chúng ta cùng nhau đưa tư pháp tốt lên”, ĐBQH Nguyễn Văn Quyền nhấn mạnh.
Có hay không chuyện chặn đường thông tin đến ĐBQH?
Tham gia tranh luận trước Quốc hội, ĐB Nguyễn Sĩ Cương (Đoàn Ninh Thuận), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại có ý kiến phản hồi lại nhận định mà Phó Trưởng ban Dân nguyện Lưu Bình Nhưỡng đưa ra rằng chưa bao giờ uy tín nền tư pháp xuống thâp như hiện nay.
Theo ông Cương, việc ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng chỉ nói là tiếp nhận qua điện thoại, tin nhắn của một số cá nhân thì có được coi là “có cơ sở hay không” vì nhận định này sẽ phủ nhận “sạch trơn” thành tựu của nền tư pháp Việt Nam.
“Ở đây đặt ra vấn đề là cơ chế thông tin đến đại biểu mà khi thảo luận về luật Tổ chức quốc hội mà tôi đã nói. Đó là làm thế nào để có cơ chế thông tin chính thức cho các đại biểu Quốc hội một cách chính thống để khi thảo luận đưa ra nhận định”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội bày tỏ.
Ngoài ra, ĐB Cương cho biết, ông đồng tình với ý kiến của ĐB Hoàng Đức Thắng (Đoàn Quảng Trị) trong phiên thảo luận ngày 13/6 vừa qua.
“Tôi đồng ý với ý kiến của ĐB Thắng hôm qua, và tôi cho rằng, đồng chí Phong có ý kiến để thanh minh, bảo vệ ngành nhưng vô tình xúc phạm đến ĐBQH khác là không nên”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại nói.
Trong phần tranh luận sau đó, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng cảm ơn ĐB Nguyễn Sỹ Cương về cơ chế thông tin cho đại biểu.
“Tôi biết hiện nay có chuyện chặn đường thông tin đại biểu và cá nhân tôi. Tôi biết chứ không phải không biết”, Phó Trưởng Ban Dân nguyện nêu rõ.
Ngay sau đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển khẳng định, không có cơ chế nào chặn thông tin đến đại biểu cả.
“Nếu đại biểu có thông tin thì cung cấp cho Đoàn chủ tịch biết”, ông Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh.
Không làm sai làm trái thì ai chống phá ta được
Màn tranh luận về những sai sót của công tác tư pháp gây ảnh hưởng đến uy tín niềm tin trong nhân dân xuất phát từ các vụ án gây xôn xao dư luận thời gian gần đây như vụ Hồ Duy Hải (Long An), vụ ông Lương Hữu Phước ở Bình Phước tự sát sau khi tòa tuyên án giữa các đại biểu Quốc hội bắt đầu từ phiên thảo luận ngày 13/6.
Ban đầu, đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) nêu việc một số vụ án vừa qua gây bức xúc, nghi vấn trong các tầng lớp người dân về tính đúng đắn trong phán quyết của tòa án, cũng như vi phạm hoạt động tố tụng, như vụ án Hồ Duy Hải, vụ lùi xe trên đường cao tốc, vụ nghi vấn công ty Nhật Bản hối lộ ở Bắc Ninh, vụ bị cáo nhảy lầu tự tử ở trụ sở TAND Bình Phước ngay sau khi tòa tuyên án, vụ củi khô ở Kon Tum, vụ “buôn lậu gỗ trắc” tại Quảng Trị.
Sau đó, đại biểu Phạm Hồng Phong (Hậu Giang), Phó chánh án TAND cấp cao tại TP.HCM, đã có tranh luận, cho rằng khi xét xử thì HĐXX phải dựa vào hồ sơ, có những vụ án hồ sơ là cả xe ô tô, phải kiểm tra chứng cứ qua lời khai, tranh tụng tại tòa, rồi mới đưa ra được phán quyết đúng đắn.
“Chúng ta không nên chỉ qua một vài trang giấy, cũng như một vài bình luận của báo để đưa ra một quyết định, tôi nghĩ là thiếu cơ sở. Hiện nay, theo tôi, rất nhiều thế lực phản động đang chống phá Đảng, Nhà nước, đòi tam quyền phân lập nên chúng ta cần cảnh giác, đưa ra những hiện tượng cá biệt để đánh giá bản chất của một nền tư pháp, tôi nghĩ là chưa đúng”, ĐB Phạm Hồng Phong nhấn mạnh.
Đến phiên thảo luận chiều cùng ngày, ĐBQH Hoàng Đức Thắng tiếp tục tranh luận với đại biểu Phong, cho rằng “phát biểu của đại biểu Phong vô hình trung dẫn dắt suy nghĩ là đại biểu Quốc hội nói theo báo chí, dư luận phản động, dễ dẫn tới tổn thương tư cách đại biểu Quốc hội”.
Đại biểu Thắng cho rằng, diễn đàn Quốc hội là diễn đàn của nhân dân, đại biểu Quốc hội là người đại diện cho nhân dân, tuy nhiên, thời gian qua tinh thần này chưa được thể hiện đúng.
Bày tỏ đồng ý với đại biểu Phạm Hồng Phong ở điểm “là đừng để lực lượng chống phá ta lợi dụng”, đại biểu Thắng cho rằng “vậy thì đơn giản là chúng ta không để họ có gì lợi dụng”, “phải sửa mình cho tốt, không làm sai làm trái thì ai chống phá ta được?”.
“Khi làm đúng rồi thì người dân luôn bên ta. Tôi tin rằng ngành tòa án không thể không có sai lầm, khuyết điểm, nếu không nói có cả vi phạm pháp luật”, đại biểu Thắng phát biểu và nêu ra kiến nghị để ngành tòa án, cơ quan tư pháp tự soi lại, kiểm tra lại, rà soát lại có đúng như dư luận hay không?
Cũng tranh luận với đại biểu Phạm Hồng Phong, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cho rằng, không công khai phê bình những khuyết điểm của mình vì sợ kẻ địch lợi dụng để phản tuyên truyền, giảm bớt uy tín của đoàn thể và chính quyền là “tưởng lầm”, “là ốm mà sợ thuốc”.
“Một khi đã phạm khuyết điểm thì dù mình muốn bưng bít người ta cũng biết. Chúng ta học Hồ Chủ tịch chính là khi có khuyết điểm thì nêu ra, khi cho rằng có thể có khuyết điểm cũng nêu ra, để bàn bạc với nhau”, đại biểu Nghĩa khẳng định, đồng thời kết luận ý kiến tranh luận của mình bằng câu nói của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: “đừng thấy đỏ mà tưởng là chín”.
